style="font-size:15px;"> – Э-э-э! Кинээс мин сордоох тылбын истиэ дуо?! Дьиэтиттэн үүрэн таһаарда, ол иһин бу кэллим ээ.
– Бырыһыанньата суруттаран киллэр – көрүллүө.
– Бырыһыанньа да-а? Ол мин хантан суруксуту булан суруттарабыный? Арай баачыкаттан көрдөһүөх баҕайым дуу? – дии-дии оҕонньор тахсан барар.
– Миэхэ туох соруктаах буолан, бачча ыраах сиртэн кэлбит киһигиний? – диэн Сэмэн Харатаайап Уйбаан Сэмэнэбистэн ыйытар.
Уйбаан Сэмэнэбис хайдах кэпсэтиитин саҕалыан сатаан булбат, аһыыга ылларбыт оҕонньортон өлбүт оҕотун туһунан ыйыталаһыан хайдах эрэ толло саныыр.
– Мин кэлбит соругум диэн… быһатын эттэххэ… Эн хас оҕолоох этигиний? – диэн кини олуонатык ыйытар.
Сэмэн Харатаайап бу киһи көһүппэтэх суолун ыйыппытыттан улаханнык соһуйар, дьиктиргиир, мэктиэтигэр чинэрис гынан ылар.
– Ол, мин хас оҕолоохпор тоҕо кыһаммыт киһигиний? – бэрт суостаах баҕайытык туттан олорон, кулуба хардары ыйытар.
Суох, Уйбаан Сэмэнэбис бу киһиэхэ Киллэмҥэ олорор дьахтар туһунан кэпсээн биэрдэҕинэ сатаныыһык. Онон кини, быһыта-орута да буоллар, Киллэмҥэ олорор Маайа туһунан кэпсиир.
– Кэргэнин аатын ким диэтиҥ?.. Араспаанньата?.. Суох, сымыйа… Быладьыымарап диэн араспаанньалаах киһини букатын истибэтэҕим… Э-э?.. «Хабырыллайап атыыһыт уола?» Оннук ааттаах киһи кырдьык сылдьыбыта… кэпсэппитэ… – диэн Харатаайап кулуба, Уйбаан Сэмэнэбис кэпсээнин сэргиэх курдук буолан иһэн, эмискэ куолаһа тымныйа түһэр. – Ити кэпсиир дьахтарыҥ биһиги кыыспыт буолбатах… Мин суос-соҕотох оҕолооҕум өлбүтэ… Онтон ураты оҕобут суох…
Сэмэн оҕонньор, бу олорон, былырыын кыһын кэлэ сылдьыбыт суругу өйдүүр. Онно эмиэ итинник ааттаах сиргэ: «Эн кыыһыҥ олорор дуо?» – диэн ыйыппыт этилэр. «Ити аата, ама маннааҕы кырдьаҕастар, үтэйдибит диэн, оҕом айыытын ол сиргэ тиэрдэн кэбиспиттэрэ буолуо дуо?» – дии санаан, оҕонньор олус куттанан кэлэр. Оннук эрэ буоллаҕына, кыыстара кинилэри эмиэ булара, манна эмиэ кэлэрэ буолуо. Итинник санаан, Харатаайап Киллэмнээҕи дьахтар мин кыыһым буолбатах диэн кыккыраччы мэлдьэһэргэ быһаарынар.
Уйбаан Сэмэнэбис, оҕонньор тугу эмэ эбии саҥарыа диэн көһүтэн көрөн баран:
– Хайдах гыныахпытый?.. Өлбүт аата – өлбүт, – диир уонна тахсан барар.
V
Сэмэн Харатаайап өр соҕус саҥата суох олорбохтуур. Кини мантан тахсан барбыт Уйбаан Сэмэнэбиһи төттөрү ыҥыран киллэрэн, ол «Харатаайап кулуба кыыһынабын» диир дьахтар туһунан үчүгэйдик иҥэн-тоҥон ыйыталаспатаҕын кэмсинэ саныыр. Кини бу күн устата иирбит дуу, итирбит дуу курдук сылдьар. Быраабаҕа өр тулуйан олоруо суох буолан, киэһээҥигэ тиийбэккэ, дьиэтигэр барар.
Сэмэн оҕонньор, дьиэтигэр да кэлэн, олоруох да, туруох да сирин булбат, дьиэтин иһин биир гына төттөрү-таары хаамыталыыр.
– Бу туох буоллуҥ? Ыарыйдыҥ дуу? – кэргэнэ Ылдьаана дьиктиргээн ыйытар.
