was die blomme so dig dat jy nie kon loop sonder om op iets te trap nie: gansogies, gousblom, stinkkruid, sporrie, hoendermissies, hongerblom, pietsnotjies. Party dae het die blomme se soet reuk jou skoon kopseer gegee. En die vygies! Plate en plate pienk en geel en wit, só helder dat dit eintlik jou oë seermaak.
Die bokke was vet en die meeste van die ooie het tweelinge gelam. Sy kon sien hoe die kinders uitswel van bokmelk drink, en hulle het die wit bokmelkbotter op die asbrode geplak. Salmon en Pietertjie het eendag ’n vet heuningnes in ’n klipkoppie gekry en toe sê sy nou weet sy hoe dit voel om in die land van melk en heuning te lewe, nes in die Bybel.
Hulle het ’n bietjie vroeër as ander jare teruggegaan Diepdrif toe, want sy het gesê hulle moet betyds wees vir die groot Nagmaal op Kuboes. Pietertjie en die tweeling het hulle hande vol gehad met die aanjaag van die klomp vet hamels wat hulle vir die kerkbasaar gegee het.
Ná die basaar het eerwaarde Schmidt na hulle kampplek toe gekom en haar en Salmon spesiaal kom bedank vir hulle bydrae. Met dié ruim gawe, het hy gesê, was hy verseker van sy salaris tot aan die einde van die jaar.
Maar toe hulle daardie Maandag met die donkiekar van Kuboes af op Diepdrif aankom, het die skoknuus hulle voor die bors getref soos die skop van ’n steeks muil. Kleurlingadministrasie het Bruinwater, die plaas langs Diepdrif, aan Abraham Klink en sy familie toegesê.
’n Paar dae nadat die Klinke op Bruinwater aangekom het, het twee van die lusernmiedens op Diepdrif in die nag aan die brand geslaan. Nog twee dae later het al die afgeslagte karakoelvelletjies van die droogstellasie af verdwyn. Dié dag moes sy by Salmon en Pietertjie pleit en keer dat hulle nie die Klinke met kieries gaan takel nie.
“Dis net wat hulle soek, Salmon. As jy met ’n kierie se knop aan ’n Klink raak, sal Koekemoer uit die Port kom en julle kom oplaai en vir jare en jare in die tronk laat toesluit.”
Salmon was verby radeloos. “Maar Katryn, sê dan vir my wat ons moet doen. Moet ons stilsit en toekyk dat die duiwelskinders ons plaas onder ons uitbrand en ons profyt stuk vir stuk steel?”
“Ek weet, my man, ek weet hoe jy voel,” het sy geantwoord. “My hart sê ook vir my ons moet die vuilgoed gaan uitmoor, maar my verstand sê vir my ons moet ons inhou. Net één baklei met die Klinke kan maak dat ons alles verloor wat ons hier op Diepdrif opgebou het. Ons moet ons vee en ons lande beter oppas en op die Here vertrou. Eerwaarde het juis nou die Sondag uit Hebreërs gelees waar die Here sê: ‘My kom die wraak toe.’ Ons moet glo dat die Here die boosdoeners sal bykom.”
Salmon het brom-brom sy kierie langs die huis neergegooi en vir Pietertjie gesê: “Jy’t gehoor wat jou ma sê. Sit neer jou kierie.”
Dis in daardie dae dat sy met die Here begin twis het. Haar geloof dat Hy die Klinke vir hulle wandade sou straf, het al minder geword. Die Klinke het geen geleentheid laat verbygaan om die Jonisse skade aan te doen nie. Dit terwyl hulle boerdery gefloreer het soos die Jonisse s’n vroeër. En net soos op Kortdoorn was die Klinke gelief onder die mense, en Katryn het geweet daar was niemand by wie hulle kon kla of na wie hulle kon draai nie.
Keer op keer het sy haarself afgevra of die dag nou gekom het waarteen ant Siena haar gewaarsku het. Dan is sy maar weer af rivier toe, en in haar wegkruipplekkie onder die groot doringboom het sy haar oë styf toegemaak en die Here aangespreek.
“Here, dis darem nie mooi om so met ’n mens te maak nie. Met die een hand seën jy en met die ander hand slaan jy. Waarom het jy die Klinke so naby aan ons geplaas? Was dit dan nie van ons mooiste en vetste vee wat ons Nagmaal vir Nagmaal vir jou kerk toe gevat het nie?
“Here, as jy nog vir my kwaad is oor Joey se kindjie, hoekom het jy dan so lank gewag voordat jy ellende oor ons gebring het? Ek is jammer oor Lenatjie, Here, maar ek kan nie spyt wees oor wat ek aan die Klinke gedoen het nie. Hulle is nie jou kinders nie. Hulle sit nie eens hulle voete in jou kerk nie. En Here, jy kan mos nie vir my kwaad wees as ek ’n hou inkry op Satan se kinders nie.”
Ja, dink Katryn en versit op haar matras, ek was soos Job. Min het ek toe geweet dat die Here nog lank nie klaar was met Katryn Jonis en haar familie nie.
Dit was net ’n maand later wat Doempies Pieterse op Grootderm aangekom het. Hulle het hom ontmoet toe sy en Salmon hulle maand se goedjies by die winkel gaan koop het. Agterna het sy vir Salmon gesê sy hou niks van dié man nie, hulle moet versigtig wees vir hom.
“Hy’s te glad, my man, te glad van aangesig en te glad met sy bek. Het jy gesien hy kan jou nie in die oë kyk as hy met jou praat nie? Hy lyk vir my soos die soort wat jou dogter in jou huis sal kom oulik maak en ook nog die melk uit jou koffie sal steel. En Fluitjie begin juis al so rondkyk na die jongetjies.”
Hoe min het sy toe geweet dat haar woorde bewaarheid sou word.
Op ’n Vrydagmiddag kom vra Fluitjie of sy vir die naweek by Elsie Cloete op Grootderm kan gaan bly. Katryn weet van g’n sout of water nie, Fluitjie en Elsie is al van kleins af groot maters. Sy sê ewe ja. Sy vermaan Fluitjie om haar te gedra en te sorg dat sy Sondagmiddag terug is, want Maandag moet hulle weer hard inval.
Sondag net voor middagete kom Fluitjie daar aan met Doempies Pieterse. Net een kyk, toe weet Katryn haar kind is nie meer die onskuldige meisie wat Vrydagmiddag by die huis weg is nie.
Haar bors wil toetrek as sy dink aan die groot baklei wat daardie Sondag op Diepdrif baklei is. Sy en Salmon het mooigepraat en geraas, maar Fluitjie het voet by stuk gehou: sy is verlief op Doempies en sy gaan by hom intrek.
“Die skande, my kind!” het Katryn geskree. “Jy bring skande oor ons huis! ’n Jongmeisie trek nie by ’n man in voor sy met hom getroud is nie.”
“En hoor nogal wie praat nou,” het Fluitjie parmantig gesê. “Wat het Ma en Pa dan gedoen? Ek en Pietertjie was al gebore toe was Ma en Pa nog nie getroud nie.”
“Ja, maar dit was anders. Ek het jou pa geken en ek het geweet hy’s ’n goeie man.”
Toe het Katryn klaar die praatjies oor Doempies gehoor, maar haar onderonsie destyds met sersant Koekemoer en Abraham Klink het haar geleer om liewers haar bek te hou.
“En wat laat Ma dink Doempies is nie ’n goeie man nie? Hy’s baie smarter as Grootderm se skurwevoetklonge.”
“Hy kom uit die Kaap uit. Die plek waar die skollies is.”
“Hoe weet Ma? Wie’t vir Ma daai storie vertel?”
“Jou oupa, my kind. Hy was daar in die tronk vir diamante.”
Fluitjie het spottend gelag. “Dan sou Oupa ook gedink het die mense in die Kaap is skollies. Die tronk is seker nie die beste plek om die goeie mense van die Kaap te leer ken nie. Los my uit, Ma. Moenie op my skel en vinger onder my neus hou terwyl jy self twee voorkinders gehad het nie. Ek en Doempies sal sorg dat ons getroud is voordat die eerste kinders aankom.”
Katryn se hart pyn sommer weer van die onthou. Ag, hoe goed was Salmon nie vir haar op daardie verskriklike dag nie. Hy het sy arm om haar skouers gesit en haar kamer toe gevat sodat sy nie hoef te sien hoe haar lieflingdogter met die Kaapse skollie die pad vat nie.
Toe sy toe-oog op die bed lê met ’n asynlap op haar voorkop, het hy by haar kom sit en haar hand vasgehou.
Ná ’n lang stilte het hy gesê: “Ons moet kophou, Katryntjie, ons moet kophou. Ons het hard vir ons kind baklei en ons het verloor. As ons elke keer wat ons vir Fluitjie sien vandag se baklei oorbaklei, sal ons ons kind
