style="font-size:15px;"> “Ek verstaan, Katryn. Ek sal my bes doen om jou oorgeplaas te kry. Ek kan niks belowe nie, die hofselle is baie vol, maar ek sal tog ’n woordjie by die hoofbewaarder laat val.”
“Baie, baie dankie, meneer.”
Hy trek die bruin koffertjie nader wat nog heeltyd langs hom op die tafel lê, knip dit oop en haal ’n bondeltjie papiere uit.
“Katryn, daar is ’n baie belangrike keuse wat jy moet maak voor ons verder gaan. Verkies jy om deur ’n regter en ’n jurie verhoor te word, of verkies jy om deur ’n regter en twee assessore verhoor te word?”
“Nou sal meneer eers die storie vir my moet uitlê. Ek weet net van ’n regter, maar van daai ander twee het ek nog nie gehoor nie.”
“ ’n Jurie is gewone mense wat aangesê word om na jou saak te luister en dan moet hulle aan die einde uitspraak lewer. Die assessore is twee persone, gewoonlik ook regsgeleerdes, wat deur die regter gevra word om hom by te staan met die verhoor en die uitspraak.”
“Die jurie, meneer, is hulle almal witmense?”
“Ja, Katryn.”
“En hoeveel is hulle?”
“Nege altesaam.”
“Dan vat ek die regter en nog twee manne.”
“Is jy seker?”
“Ja, meneer, ek is doodseker.”
“Mag ek vra hoekom?”
“Sien meneer, dit werk só: ek vertrou nie die witman nie. My eie oupa was ’n witman en hy was die eerste mens wat my geleer het dat ’n bruinmens nooit ’n witmens kan vertrou nie, al is daai witmens ook sy eie bloedfamilie. Nou as ek moet kies tussen nege witmense wat ek nie kan vertrou nie en twee witmense wat ek nie kan vertrou nie, dan kies ek die twee. Ek kan nie skrywe nie, meneer, maar ek kan reken.”
Hy kyk op van die papiere in sy hand en lag slegweg.
“Ek hou van die reguit manier waarop jy met ’n ding uitkom, Katryn. Ek hoop as hierdie saak verby is, sal jy kan sê dat advokaat De Villiers darem een witmens is op wie jy kan vertrou.”
“Ek hoop ook so, meneer.”
Hy skuif ’n papier oor die tafel na haar en haal ’n pen uit sy binnesak, skroef die doppie af. “Hierdie is net ’n vorm wat verklaar watter soort verhoor jy verkies: regter en twee assessore. Jy moet hier jou naam teken,” beduie hy en gee vir haar die pen aan.
Sy sukkel met die blink pen met die skerp nib, druk dit ’n slag regdeur die papier, maar hy wag geduldig tot sy klaar haar naam geskryf het. Hy vat die papier en sit dit saam met die ander papiere terug in sy koffertjie, druk die knippe toe en staan op.
“Ek moet nou eers gaan, maar ek sal vanmiddag weer ’n tydjie met jou kom gesels. Môre begin ons met die regte werk.”
“Reg, meneer. Dankie, meneer.”
Dis ’n ander bewaarderes wat Katryn die middag by die sel kom haal. Aan die son wat skuins deur die benoude kamertjie se vensters val, kan sy sien die son trek al water.
Die advokaat kom in met sy bruin koffertjie. Hy glimlag vriendelik vir haar en sy is geheel bly om hom te sien.
“Middag, Katryn.” Hy haal ’n boek en ’n pen uit. “Nou gaan ons ’n bietjie gesels en ek gaan ’n paar aantekeninge maak.”
Hy wag tot sy knik voor hy verder praat.
“Sê vir my, Katryn, hierdie Klink-familie: haat jy hulle?”
Die vraag vang haar half skrams in die wind. Nou sal sy moet kophou soos ’n dronk weeluis.
“Meneer, haat is nou nie ’n woord wat Katryn Jonis ken nie, want Katryn Jonis het nog nooit iemand behalwe haar wit oupa gehaat nie. Maar praat ons nou van die Klinke en hoe ek oor hulle voel, is haat nie die regte woord om te beduie hoe ek voel nie. Ek verpes die Klinke. Ek verpes hulle soos ek die tkamma verpes wat my lammertjies kom vang. Ek verpes hulle soos ek die koringluis verpes wat in ’n land inkom en alles opvreet solat jy nie ’n korrel oes nie. Ek verpes hulle soos ek die knopiespinnekop verpes wat onder die koringgerwe inkruip en jou aan die vinger byt as jy daai gerf optel. Ek verpes hulle soos ek die pofadder verpes wat in die voetpad in die stof lê en jou pik as jy daarlangs loop.”
Die advokaat het lankal ophou skrywe. Sy hand met die pen in hang in die lug.
“Dis gevaarlike woorde wat jy nou daar sê, Katryn. Ons sal maar versigtig moet wees dat jou gevoelens nie in die hof na vore kom nie. Dit kan jou saak ontsettend benadeel.”
“Meneer, net so min as wat die son wat opkom sy lig kan versteek, so min kan ek dit vir mense wegsteek hoe ek oor die Klinke voel.”
Hy sug en skud sy kop.
“Dit moet ’n ontsettende twis tussen julle gewees het. Waar kom dit vandaan? Wie het dit begin?”
“Abraham Klink het dit begin, meneer. Die nag toe my pa sterwend aan die bloedhoes gelê het, het hy klippe op ons huis se dak gegooi en my pa en sy nageslag tot in sy graf in vervloek. Maar dit was nog nie die ergste nie. Hy het my pa se graf geskend, sy nagvuil daarop uitgemors! Waffer soort mens doen dít, meneer? Dan praat ek nog nie van al die skades wat hy ons Jonisse aangedoen het nie. Waar Abraham Klink se haat vir ons vandaan kom, weet ek nie, dit moet jy maar vir hom gaan vra. Soos ek hier sit, meneer, kan ek voor die Here sweer dat ek en my familie nog niks aan daai mense gedoen het nie. Voorwaar niks nie, behalwe dat ek nie Joey Klink se voorkind wou oppraat nie. Maar meneer, as ’n mens aan jou doen wat die Klinke aan die Jonisse gedoen het, dan moet hy nie kom oppraat vra die dag as sy kind op sterwe lê nie.”
Hy kyk fronsend na haar. “Wat is oppraat?”
“Meneer, nou ja, dis ’n ding wat ek glo die mense hierlangs nie sal ken nie. Oppraat is ’n ding wat Elotsê, ons Namas se God, so een-een op ’n slag aan die Namavrouens gee. Dis ’n krag wat so sterk is dat jy ’n sterwende kind na die lewe kan terugpraat. Jy praat daai kind aan om te lewe en as jy praat en aanhou met praat, dan lig die kind sy kop op en raak hy gesond. Daai oppraatkrag is in my. Ek sal elke sterwende Namakind wat na my gebring word oppraat, maar vir Abraham Klink se kleinkind wou ek nie my mond oopmaak nie.”
Dis stil terwyl die advokaat in sy boek skryf. Toe sit hy sy pen neer en kyk lank na haar.
“Jy sê jy kan nie skrywe nie, Katryn, maar een ding is seker: jy kan praat. Môre sal ons moet praat oor die moord op Koos Klink.”
. Hoofstuk 4 .
Toe advokaat De Villiers die volgende oggend inkom, dra hy sy bruin koffertjie in die een hand en ’n groot swart boks in die ander.
“Kom ons kyk ’n bietjie wat ek hier het.” Hy sit die boks op die tafel neer en haal ’n vierkantige masjien uit. “Katryn, hierdie is ’n stemopnemer. Verstaan jy hoe ’n grammofoon werk?”
“Ek kan hom speel, meneer, maar ek weet nie hoe hy werk nie.”
“Nou ja, hierdie ding werk amper soos ’n grammofoon. Sien jy
