man haar nie rinneweer nie.”
“Jy is reg, my man,” het sy gesug. “Jou kop vat vandag beter as myne. Ek sal sountoe gaan en ek sal gaan vrede maak. Maar daar is een ding wat ek vanmiddag vir jou sê: Doempies Pieterse sal waaragtig nie met my dogter trou nie. Hy kan sy kinders by haar maak, maar voor hy haar kerk toe vat vir trou moet hy eers oor my dooie liggaam klim.”
Nadat sy gaan vrede maak het, het Doempies en Fluitjie byna elke naweek opgestap Diepdrif toe. Doempies het geweet hoe die Jonisse oor hom voel, maar hy het gekom. En as hulle Sondagmiddae die pad terug vat, het hulle genoeg kos vir die week saamgedra.
Hulle het ’n ongemaklike vrede gehandhaaf, tot die dag wat Fluitjie kom sê het sy verwag, en sy en Doempies beplan om met die volgende Nagmaal op Kuboes te trou.
Die woede wat Katryn maande lank opgekrop het, het op daardie oomblik oorgekook. Sy het Salmon se kalmerende hand van haar skouer af weggeslaan en vir Doempies voor die bors gegryp. Sy onthou die vrees in sy oë toe sy vir hom skree:
“Jy kan soveel kinders maak as wat jy wil, maar jy sal so waar as wat ek leef nie met Fluitjie trou en só by my familie insluip nie! Die oomblik wat julle trou, sit nie een van julle weer julle voete op Diepdrif nie.”
Fluitjie se dogtertjie is later gebore, maar van trou is daar nooit weer op Diepdrif gepraat nie.
En hoe dankbaar is Katryn nie vandag dat sy nooit kopgegee het oor ’n trouery nie. Want wanneer die hofsaak begin, sal Doempies Pieterse een van die vernaamste getuies teen haar wees. Hoe verskriklik sou dit nie wees as hy haar Ma moes noem nie.
. Hoofstuk 3 .
Die kamertjie waarin Katryn vir die advokaat sit en wag, ruik benoud. Die vensters is oop agter die tralies, maar steeds druk die benoudheid swaar op haar bors.
Dit moet vrees wees, dink sy. Haar pa het altyd gesê vrees het ’n ruik. As jy vir ’n hond bang is, dan ruik hy dit en dan byt hy. In hierdie kamer het die vrees van baie mense in die tafel en die stoele en die mure ingetrek. Sy hoop die man kom gou.
Sy wonder nogal hoe hy sal lyk, dié advokaat. Sy hoop hy is groot en fris met ’n diep basstem. As hy praat, moet almal met respek na hom luister.
En sy hoop hy sal haar met ordentlikheid behandel. Hoe verlang sy nie na ’n bietjie vriendelikheid nie. Van sersant Koekemoer en daai platneuskonstabeltjie haar agter in die vangwa geboender het, al die pad van Diepdrif af tot hier in die Kaap, was geen mens nog vriendelik of beleefd teenoor haar nie.
Sy maak haar oë toe en bid saggies: “Ag, Here, asseblief, as hierdie man vanoggend met my kom praat, laat hy glo dat ek vir hom die waarheid vertel. En laat hy tog mooi met my praat.”
Die deur gaan oop en sy ruk of ’n horingsman haar gepik het. Sy moet keer om nie hardop uit te roep nie. Nee, Here, jy kan nie dít aan my doen nie. Dis dan ’n kind! Hoe moet ek my lewe in sy hande sit?
“Goeiemôre, mevrou Jonis,” sê die jong man toe hy oorkant haar kom sit.
“Goeiemôre, meneer. Kan ek vir meneer sommer aan die begin iets baie vriendelik vra?”
“Vra maar, mevrou.”
“Moet tog asseblief nie vir my mevrou sê nie. Sê vir my op my naam, Katryn. In die wêreld waar ek vandaan kom, word ons nie ge-mevrou nie. As meneer nou vir my mevrou sê, dan werk dit op my senuwees.”
“Goed, Katryn, as dit sal help dat ons makliker met mekaar praat, doen ek dit met graagte.”
“Is meneer nou die enigste man wat my kom help?”
“Ja, Katryn, dit sal net ek wees. Ek is deur die staat versoek om pro Deo namens jou in die hof te verskyn.”
“Ek ken nog nie eers meneer se naam nie.”
“Ek is advokaat De Villiers.”
“Dankie, meneer. Ek wil nie meneer se tyd mors nie, maar sê tog vir my wat meen daai pro-ding waarvan meneer gepraat het.”
“Pro Deo beteken vir God, en vanuit ’n regsoogpunt beteken dit dat die staat die advokaat betaal. Al wat vir jou belangrik is, Katryn, is dat ek die werk gaan doen en dat jy my nie daarvoor hoef te betaal nie.”
“Daarvan weet ek nie so mooi nie, meneer. My oorle’ pa het altyd gesê jy moet oppas vir vernietgoed, want dis baie maal duurder as betaalgoed.”
“Ek verstaan. Jy is volkome geregtig daarop om ’n advokaat van jou eie keuse aan te stel om jou saak te behartig. Dit gaan jou egter baie geld kos.”
“Hoeveel geld?”
“Dit hang af hoe senior jou advokaat is en hoe lank die saak gaan duur. Die totale fooie mag honderde pond beloop.”
“Se moer! Ag, askies, meneer, maar honderd pond, dis mos afgryslik, meneer! Waffer mens het soveel geld? Dit sal alles opvreet wat ek en Salmon oor die jare bymekaargemaak het. Nee dankie, meneer, meneer moet maar aangaan.”
“Nou goed, Katryn, dan kan ons maar begin. Ek dink die beste manier sal wees om by die begin te begin. Ek gaan nou vir jou pen en papier gee en dan wil ek hê jy moet alles neerskrywe wat op daardie Vrydagmiddag van Koos Klink se dood gebeur het.
“Jy moet ook vir my neerskrywe al die goed wat voor die tyd gebeur het, alles wat te doene het met die saak voor die hof.”
Sy skuif agtertoe op haar stoel en trek ongemaklik aan haar kopdoek. Vee eers tydsaam haar rok oor haar bene plat.
“Ai, meneer . . . Die ding werk mos so: ek kan nie skrywe nie. Al skrywe wat ek ken, is my naam, Katryn Jonis, gebore Goosen. En meneer, om dit te skrywe, vat vir my lank.”
Hy sit haar ’n tydjie stil en aankyk. Sy moet sê, hy’s nogal ’n aanvallige jongetjie. Oop gesig, die wange kaalgeskeer, die geel hare netjies agteroor gekam. Deftig met die pak klere aan, wit hemp en streepdas.
“In daardie geval sal ons ’n ander plan moet maak, Katryn. Maar sê my eers: is daar enige getuies wat ons vir jou moet laat kom?”
“Van getuies weet ek nie, meneer. My man en my kinders was daar in die omte, maar daar’s niks wat hulle kan vertel wat ek nie self vir die hof kan vertel nie. Hulle sal dan die hele ent pad verniet gekom het, meneer, en dis mos bitter ver. En die lamtyd kom nou aan, so hulle kan nie van die plaas af wees nie. Ek dink ons los hulle maar net waar hulle is.”
“Nee, Katryn, in die hof werk dit nie so dat jy jou storie kom vertel en almal sal jou glo nie. Maar kom ons wag eers met die getuies. Laat ek meer agtergrond oor jou saak kry en dan sal ek besluit.”
Sy kyk af na haar hande, vryf oor die eelte in haar palms. Dis net die ding waaroor sy nog heeltyd wonder: of die hof se mense haar sal glo.
“Wanneer begin die saak, meneer?”
“Oor ’n week van vandag af. Dis volgende Maandag.”
Sy kyk op na hom toe. Nou sal sy moet mooipraat voor hierdie witman.
“Ai, meneer, kan hulle my dan nie na ’n enkelsel toe skuif nie, asseblief ? Die bewaarderes het vir my gesê daar is sulke selle. As die saak begin, wil ek nie tussen ’n
