tyd. Vandag word slegte nuus net meer, dis al wat jy van ons kan sê. Heeltyd word dit meer. Kyk na die syfers. Heeltyd pas ons aan by die nuwe statistics. En by die wêreld. Op UWC het ons gepraat van statistics. Jy kan die lewe opsom in statistics.”
Ek luister, onwillekeurig beïndruk. Sal versigtig moet wees dat sy dit nie agterkom nie. “So jy dink nie ek mors my tyd nie?”
“Jy doen iets wat die moeite werd is,” sê sy. “Jy lewer ’n bydrae wat ’n mens kan vashou.”
“Jy doen tog sekerlik ook iets?”
“Ek gaan deur die motions,” sê sy en breek ’n stukkie van haar croissant af sodat ’n skilfertjie deeg bo-op haar donker vinger lê voor sy dit in haar mond druk. “Ek weet ek moet weer werk, maar ek kom nie sover nie. Toe neem ek die twit in om te help betaal aan die verband. Gelukkig was dit my woonstel om mee te begin, want as ek dit nog uit John se boedel moes koop, sou ek moes laat gaan en trek. En ’n mens wil nie weer weggaan van Hermanus af nie. Jy het iets bereik as jy hier kom bly.”
Ek hap aan die volgende croissant wat sy vir my aanbied. “Dit klink na ’n probleem. Maar jy sal gou ’n ander huurder kry, iemand ordentlik. Baie mense is op soek na blyplek.”
“Dis nou ’n oulike gedagte. Is dit nie waaroor soektogte gaan nie? ’n Tuiste. Home.” Dit begin voel asof ons skerm, of miskien is dit ons onderskeie opvoedings. Sy het kennelik iets daarvan en ek waardeer dit.
“Het jy hier gekoop?” vra sy.
“Nee, ek huur. Dis net tot tyd en wyl. Ek sal wel weer aanbeweeg. Ek het nog nie my tuiste nie.”
“Waar het jy al gebly?” vra sy my.
Ek wei ’n minuut of drie uit oor stede en die platteland. Dis ’n saai geskiedenis: ’n paar jaar by hierdie maatskappy, by daardie agentskap, in so ’n kroeg, in ’n stad, in ’n dorp, ’n paar weke in seisoentyd op ’n plaas.
“Trek jy wanneer jy klaar oor ’n plek geskryf het?” vra sy.
Ek lag en skud my kop, maar dit klink vir my nogal skerpsinnig.
“Dis arty,” sê sy. “Trek net en woon elders. Maar jy kan natuurlik enige plek aan jou boeke werk. En natuurlik vertel jy net bolangs wat in jou lewe gebeur het. Jy noem nie ’n enkele love interest nie.”
“Wat is daar om te sê? Die liefde kom en gaan soos die fases van die maan. Daar sal altyd nog iemand wees. Ek oordryf,” voeg ek by, drink my koffie klaar en sit die beker seker te hard neer.
Sy glimlag asof ek nie gaan wegkom nie. “Jy weet van my laaste liefde. Hoe en wie was joune?”
“Kan skaars onthou.” Ek skuif my kaal voete oor die teëlvloer en skop die kelim se hoek dat hy terugvou.
“Skuus,” sê sy. “Ek dag ons …” Sy sit haar eie koffiebeker neer, met meer beheer as ek. Sy staan op. “Laat ek weg wees. Ek wou dankie sê vir laas nag.”
“Plesier. Mens help mos.”
“Moet jou nou nie skaars hou nie. Ons weet reeds ons het iets vir mekaar te sê.”
Sy stap na die deur, waar sy skielik omkyk en my vang terwyl ek na haar lyf staar. “Bye,” sê sy en is weg.
Ek hap te groot en wurg aan ’n stuk croissant sodat ek die mondvol koffie moet sluk wat in haar beker agtergebly het. Dis óf dit óf verstik.
8
Soraya. Hoe lank nog? Aaklige gedagte en tog is dit daar, iets onvermydeliks van die lewe. Sien uit na ’n vreemde gevoel van ligtheid, verligting, vreugde, selfs. Dis die bevrediging wat met die voltooiing van ’n taak gepaardgaan. Ek is ’n voltooier. Ek moet telkens klaarmaak met iets.
Ons gaan na Betsy se restaurant vir die spek-en-piesangbroodjies en die louwarm koffie. Betsy kom staan by ons tafel en glimlag baie, haar hand weer na aan my bord teen die tafel gedruk.
“Jy moet my jou nommer gee,” sê sy tot my ongemak. “Dan kan ek jou bel wanneer ons specials het.”
Agter Betsy se elmboog maak Soraya grootoog vir my.
“Die lamsbredie is heerlik,” sê Betsy. “Ek het ’n kastrol vol gemaak.”
“Nee, dankie, dis te vroeg,” sê ek vriendelik. Haar gesig val. Ek probeer die saak beredder: “Ek wil vir Soraya aan jou heerlike broodjies bekendstel.”
“Skrywers het darem groot harte,” sê sy vir Soraya, wat nie antwoord nie, maar Betsy agternakyk toe dié na haar kombuis terugkeer.
“Moes ons juis hiernatoe gekom het?” vra Soraya met ’n klein glimlag. “Wil jy iets bewys? Iemand die hel in maak? En hou jy nie van lamsvleis nie?”
“Ek is hier vir die broodjies.”
“Jy het haar teleurgestel.”
“Wat moes ek doen?”
“Mooi werk met haar hart. Sy het ’n ding vir jou. Moenie so in jou skik lyk nie.”
Ek snork-blaas in my kieste. Maar die aantyging laat my sterk voel.
“Ek het oor jou gaan oplees in die biblioteek,” sê sy nadat Betsy die kos gebring het. “Jy is onbekend, maar daar staan hulle op die rak, jou werk. Nege boeke. ’n Paar goeie resensies op die internet. Maar jou beste dae …”
“Is twintig jaar gelede al verby. Klink omtrent reg. Het jy iets gelees?”
“Ja. Een van die jeugverhale sommer daar in die bib.” Sy byt aan die broodjie in haar hand. “Oor die Japannees wat droom van terugkeer na die Middeleeue en toe aan sy eie hand sterf. Jy laat hom so trots klink op sy dood. Daar waar hy uit die hiernamaals praat. Dis byna asof jy hom channel.”
“Hy wás trots. Die dood was vir hom ’n prestasie. Iets om na uit te sien. Dis deel van die kultuur daar soos ek dit verstaan. Die dood is edel en verwelkomend solank jy dit proaktief benader en nie passief lê en wag op jou einde nie. ’n Mens verdien ’n goeie dood, jy werk daarvoor. Krygers, manne, koes vir geen uitdaging nie. Jy bestorm dit eerder. Daar is foto’s van hom waar hy poseer as kryger. Swaard in die hand, wit lendekleed om sy lyf, die son op die sneeu rondom hom.”
Sy skud haar kop, kou, die broodjie tussen haar vingerpunte voor haar ken. Dit lyk of sy die broodjie geniet. “Dis belaglik. Weet jy hoe leeg is die universe? Daar is klaar so min lewe in die universe. Vir wat dit wat daar is, weggooi?”
“Omdat hy in ons gedagtes sou voortleef. Ons sou sy daad onthou, die … die edelheid van sy moed … die ondernemingsgees.”
“Nee,” sê sy. “Dan moet ek dat John in my gedagtes voortleef en ek wil hom nie in my kop hê nie.”
“Hy was tog deel van jou lewe.”
“Jy het self iets gesê soos dat daar baie liefdes en baie mense is. ’n Mens beweeg aan na die volgende liefde en maak daardie een die liefde van jou lewe. Dis niks minder as reg teenoor die nuwe persoon nie. Die broodjies is lekker.”
Betsy kom staan
