asof hulle te nietig was om raak te sien. ’n Blote oorlas waarvan hulle ontslae moes raak, en wat maklik was om met diere te vervang. Sy dink sy weet nou hoe daardie arme Sinclairs van lank gelede moes gevoel het: wurms onder die hak van verdrukking.
“Hy sien ons nie eens raak nie,” sis sy. “Hy kon ons net sowel nooit ontmoet het nie.”
“Nou ja, hy is die beroemde avonturier en skrywer, en hy sien seker duisende bewonderaars. Waarom sal hy óns juis onthou? Ek voel genegeer, maar aan die ander kant vind ek dit moeilik om so ’n beeld van ’n man summier te haat.”
Morag draai om en kyk hom agterna. “Is hy nie absoluut die toonbeeld van ’n Hoogland-laird nie?”
Iain MacLean loop met lang treë na die veerboot en Marian sien met verbasing dat ’n verpleegster ’n mooi, blonde vrou in ’n rolstoel by die loopplank afstoot. Sy het natuurlik in een van die kajuite gereis.
Hy wag hulle in en praat met hulle, terwyl ’n portier agterna kom met die bagasie. Iain MacLean loop geselsend langs die rolstoel en Marian hoor hulle praat, maar besef ná ’n rukkie sy verstaan niks. Hulle praat Gaelies.
Meteens val daar ’n handsak van die vrou se skoot af en beland langs Marian. Sy buk, tel dit op en gee dit aan die vrou terug.
“Ag, dankie,” sê die vrou op Engels, en gee haar ’n hooghartige glimlag, asof dit haar reg is dat mense vir haar goed optel.
Marian glimlag terug, maar toe verskuif haar blik na Iain MacLean, wat gaan staan het en haar aanstaar. Hy knik, maar glimlag nie. Vandag lyk sy oë grys en kil, nie so helderblou soos in Kaapstad nie. Weer toon hy geen herkenning nie en sy voel nietig, en geminag. Hy kyk egter ’n oomblik te lank na haar, asof hy probeer onthou waar hy dié meisie met die deurmekaar gewaaide hare al voorheen gesien het.
Die groepie beweeg aan en Marian kyk hoe hy die vrou uit die rolstoel tel en haar in die passasiersitplek van die Bentley neersit. Die verpleegster klim agter in. Daarna help hy die portier om die bagasie in die kattebak te laai en betaal hom. Hy klim in die motor, skakel dit aan en trek stadig weg.
“Haai, hy het darem gelyk asof hy wonder waar hy jou al voorheen gesien het,” sê Morag wrang. “Is hy nie die aantreklikste man wat jy nog ooit gesien het nie? Maar vandag lyk hy nie juis vrolik en opgeruimd nie, eerder somber. Ek wonder wat is sy verbintenis met daardie verlamde vrou.”
“Ek glo nie hy het my onthou nie. Hy het maar net na my gekyk oor ek die vrou se sak opgetel het,” antwoord Marian.
Sy wil dit amper nie aan haarself erken nie, maar sy is eintlik geaffronteer en seergemaak dat hy hulle so totaal vergeet het. Een voordeel daarvan is dat hulle sy kasteel soos onbekendes sal kan besoek. Hulle verwyte oor die Clearances het hom seker nie gepla nie. Hy was hoflik in Kaapstad, voor al die mense en sy agent, omdat hy dit nie ter harte geneem het nie.
“Ja, dis die laird van Glenbogan wat julle gesien het,” hoor sy die toergids sê, asof Iain MacLean ’n besonderse besienswaardigheid van die eiland is.
“Kom ons gaan na ons hotel,” stel Marian voor. “Dis koud hier op die kaai.”
Hulle groet die ander mense en die toergids, en stap aan na waar die Mishnish Hotel op die seefront van die besige hawetjie is.
“Hierdie plek bestaan glo al ’n eeu lank,” merk Marian op. “Dis baie oulik. Ek skat dis die vernaamste drinkplek vir die plaaslike manne.”
Hulle deel ’n kamer en maak hulle tuis, maar Iain MacLean bly in Marian se gedagtes. Sy praat egter nie weer van hom nie, en luister na Morag se opgewonde gekwetter oor hoe lekker hulle gaan vakansie hou.
Daardie aand, nadat hulle gebad en skoon aangetrek het, gaan eet hulle by die OneUp-restourant in die hotel.
“Eers sop van die dag vir my, want dis koud,” sê Morag. “Dan iets bekostigbaars soos haggis, neeps en tatties.”
“Ek verkies die biefstuk-en-bier-pastei,” sê Marian. “Ek was nog nooit besonder lief vir haggis nie. Die blaardeeg van Skotse pasteie is altyd lekker.”
“Wag, ek dink ek moet die haggis los en liewer die salm neem. Met slaai en bruinbrood. Dis duurder, maar ons leef net een keer.”
Naby hulle knetter ’n vuur in ’n herd en hulle bestel Franse wyn. Die plek is besig, veral in die kroeggedeelte, en dis taamlik lawaaierig.
“Hierdie vakansie word vir my al lekkerder,” sug Morag en teug behaaglik aan haar wyn.
Vroeg die volgende dag is hulle van die eerste mense wat ontbyt gaan nuttig. Hulle eet die volle Skotse ontbyt – eiers, sampioene, tamatie, spek en wors – voordat hulle Tobermory gaan verken.
“Ons moet na die toeriste-inligtingskantoor gaan om uit te vind wat ons alles op en om Mull kan besigtig en waar ons wiele kan huur,” sê Marian toe hulle die hotel verlaat. “Ek hoop die plek is al oop.”
’n Vriendelike gryshaarvrou in haar tartan geklee is besig om die kantoor oop te sluit toe hulle daar aankom.
“Goeiemore, ek sien julle is gretig om ons eiland te besigtig,” terg sy. “Ek is Geraldine Fraser. Kom gerus in.”
“My van is ook Fraser en my naam is Morag,” vertel Morag haar. “My niggie hier is Marian Sinclair en ons voorouers kom almal van Glenbogan af. Ons wil dit die graagste van alles gaan sien.”
Die vrou kyk belangstellend na hulle. “Julle voorouers is nie dalk van die mense wat weg is tydens die Clearances nie?”
“Ja, hulle was,” sê Marian. “Natuurlik wil ons die hele eiland ook sien, en Iona, en die ander eilande. Ons het ver gekom. Van Suid-Afrika af.”
“Nou toe nou! Julle is só welkom. Miskien is ons nog familie, Morag Fraser. Kom ons kyk wat ek kan doen om julle verblyf so lekker as moontlik te maak.”
“Ons wil weet wat is alles besienswaardig, en ons wil graag ’n voertuig huur,” sê Marian.
Mevrou Fraser skud haar kop. “Aan die tweede versoek kan ek nie maklik voldoen nie, maar aan die eerste wel. Julle sien, slegs die inwoners van Mull mag hier voertuie ry. Die ander, die besoekers, gebruik veerbote en busse. My seun Donald is ’n toergids wat –”
“O, ons het gister vir Donald saam met ’n toergroep ontmoet, op die veerboot wat oorgekom het na Tobermory,” lig Morag haar in.
Mevrou Fraser glimlag. “Ja, hy’s heeljaar so besig met die toeriste. Ons het nogal ’n toeloop, veral in die somer.”
Sy bly ’n oomblik stil en toe glimlag sy nog breër. “Wag, ek het pas ’n idee gekry. Dalk kan ons vir julle Donald se Morris Minor leen. Dis oud en klein, maar dis heeltemal padwaardig. Hy kan dit tog nie op die oomblik gebruik nie, want hy werk. Hy is die volgende week heeltyd saam met die toergroep uit Kanada.”
Marian en Morag kyk ingenome na mekaar en weer na haar. “Dit sal wonderlik wees, maar ons sal huur betaal en dit nie bloot leen nie,” dring Marian aan.
“Nou goed, ek bel Donald gou op sy selfoon, dan vra ek hom.”
Mevrou Fraser gaan na ’n telefoon en skakel. Hulle kan nie verstaan wat sy sê nie, want sy praat Gaelies. Sy kom terug met ’n glimlag.
“Hy
