ons verby Glengorm?”
“Ja. Is dit waarheen julle op pad is?”
“Nee, ons het ’n kothuis bespreek by Glenbogan.”
Hy kyk weer na haar en toe in die truspieël na Marian. “O, julle is van óns gaste. Dan is dit seker ’n bestiering dat ek julle gevind het. Dis jammer die weer speel nie saam nie, maar hierdie is ’n pragtige deel van Skotland. Ons kyk uit oor die Noord-Atlantiese Oseaan en dis asemrowend as die son sak. Ons is op die Ardnamurchan-skiereiland en van ons af kan julle die ander eilande Uist, Rum en Canna sien.”
“Boer julle nog steeds met skape?” vra Marian die gelaaide vraag met geveinsde belangstelling.
Hy byt aan die aas sonder om te blik of te bloos. “Ja, ons landgoed is ongeveer vyfhonderd akker groot en ons het tans agthonderd teelooie en vyftig teelramme. Dis goeie skaapwêreld dié. Swartkopskape en Hebridiese skape. Ons het ook sewentig teelkoeie. Hoogland-beeste, die soort met lang hare wat die toeriste so fassineer, en elke jaar kry ons ongeveer ’n honderd en vyftig nuwe kalwers. Ons gaan verkoop ons vee twee keer per jaar in Oban. Verder het ons akkommodasie vir toeriste en stel ons die kasteel oop vir besoekers. Dis in die vroeë negentiende eeu gebou en is baie mooi, al moet ek self so sê. Ons het natuurlik ’n baie interessante geskiedenis.”
“Soos die Clearances?” vra Marian.
Hy frons vir haar in die spieël. “Ja, ’n ongelukkige geskiedenis ook. Ons voorsaat, sir Roderick MacLean, was ’n harde man, dit moet ek erken. Hy wou ryk word uit vee – en hy het. Hy het ’n ou fort laat omskep in die kasteel wat vandag daar staan. Hy het darem nie bloot die mense weggejaag nie, maar het moeite gedoen om vir hulle ander werk te kry en het hulle passaat betaal as hulle oorsee wou gaan.”
“Hoe swaar moes dit nie vir hulle gewees het nie,” sê Marian.
“Moenie ons weldoener nou verwyt oor jare gelede se Clearances nie,” berispe Morag haar skielik. “Dis nie hý wat dit gepleeg het nie.”
Marian bly stil. Nee, maar hy en sy familie het daarby gebaat, dink sy. Morag is egter reg. Dis onbeskof van haar om hom aan te val terwyl hy hulle help.
“Ons het nie so erg aangegaan soos James Forsyth van Glengorm nie,” hoor sy hom sê. “Hy het sy pagters se huise afgebrand en is glo vervloek, sodat hy verongeluk het voordat sy kasteel voltooi is. Dit is tans, ná ’n aantal ander eienaars, in die hande van die Nelsons. Hulle woon steeds daar en hulle sweer dat hy nie in die kasteel spook nie.”
Die man is amper humoristies daaroor, dink Marian minagtend. Van ontheemding weet hy en sy mense niks.
Hulle ry verby die uitdraaipad na Glengorm en oral sien Marian skape en beeste. Daar is heinings van gepakte klippe en ’n deinende landskap vol heide en gras. Die reën vorm egter ’n vaal gordyn sodat sy nie te ver kan sien nie. Sy kyk na die loch waar hulle verbyry en weet sommer dié swart water is Loch Bogan waarvan haar oupa haar vertel het, ’n plek waar die mense graag visgevang het.
Sy trek haar asem skerp in toe sy die grys kasteel uit die mistigheid en reën sien opdoem waar dit op ’n hoogte bo die see staan. Dis groot, met torings en borswerings soos die kastele van die Middeleeue. Dit lyk soos ’n prentjie in een van die feëverhaalboeke uit haar kleintyd. Daar naby doem kothuise en buitegeboue uit die mistigheid en reën op.
Die Land-Rover ry verby die ander geboue tot by die kasteel en gaan by ’n hek in, na ’n geplaveide binneplein, en hou onder ’n afdak voor ’n groot ingang stil.
“Hier is ons,” kondig MacLean aan. “In die portaal sal julle julle kothuis se sleutels kry. Ek sal julle soontoe neem en daarna sorg dat julle skedonk, oftewel Donald s’n, by my werktuigkundige uitkom. Miskien moet julle eers hier by ons restourant in die een vleuel eet, want dis lankal etenstyd en julle lyk vir my bedremmeld.”
“Baie, baie dankie,” sê Morag plegtig. “Jy was iewers heen op pad en het omgedraai om ons hierheen te bring.”
Weer sien Marian dat Morag dié man met veel meer ontsag aankyk as ander mans met wie sy te doene kry.
“Ja, baie dankie,” sê Marian ook. “Jy hét ons ’n groot guns bewys.”
Hulle volg MacLean by die reuseportaal in en Marian kyk verwonderd rond. Sy sien swaar geraamde skilderye, pragtige kabinette, gemonteerde takbokhorings aan die mure, stewige en versierde houttrappe. Die algehele indruk is dat dit oud, ryk en romanties is.
Mense loop verby en sy hoor stemme in aangrensende vertrekke. Daar is ’n ontvangstoonbank met ’n vriendelike man in tartan daaragter, ’n besoekersboek, brosjures, posvakkies en sleutels. In dié opsig is dit soos enige ander hotel, wat vir haar die ambience van ’n kasteel so reg uit ’n roman van sir Walter Scott ietwat bederf.
Die man praat onderdanig en respekvol Gaelies met hulle gasheer, terwyl Marian en Morag toekyk.
“Meneer James MacNab is ons hotelbestuurder en butler,” stel MacLean hom op Engels voor. “Sy broer is ons steward. Hierdie dames is mejuffroue Sinclair en Fraser en hulle het ’n kothuis bespreek. Kry asseblief vir hulle die sleutels, James. Hulle motor het gaan staan en ek sal dit laat haal, maar ek gaan hulle eers vir ete neem in die Monarch of the Glen. Miskien wil julle dames eers die kleedkamer daar agter gaan besoek?”
Hulle gaan soontoe en Marian is geskok om te sien hoe sy lyk. Sy haal ’n borsel uit haar sak en maak haar hare netjies, maar dis klam en krul woes. Sy was haar hande en probeer haar klere ook netjies maak. Buite is dit koud, maar binne is dit verwarm en sy kan haar parka uittrek. Haar trui kleef aan haar en sy trek dit los van haar lyf af.
“Sjoe, hierdie is omtrent ’n romantiese plek,” sug Morag, wat ’n bietjie lipstiffie aanwend. “Ek is so bly ons het hierheen gekom.”
“Wel, dis duur ook. Daardie Monarch of the Glen klink vir my na ’n vyfster-restourant.”
“Ag, hou op stres, en kom ons geniet dit. Ek dink die engele het daardie MacLean na ons gestuur, die mooie man. Al is hy een van die sogenaamd ongenaakbare, harde MacLeans, was hy vandag goed vir ons.”
“Hy dink ons is twee suiplappe. Twee simpele, onverantwoordelike toeriste.”
“Ja, maar nou gaan ons vir hom ons ware kleure wys.”
Hulle stap uit en sien hom staan en wag met vuiste op die heupe, asof hy homself moet dwing om geduldig te wees. Hy het sy baadjie uitgetrek en het ’n grys trui aan wat sy oë gryser laat vertoon. Sy hare lyk gekam.
Sowaar, hy ís indrukwekkend, moet Marian weer eens aan haarself erken. Haar hart begin snaakse dinge doen en sy vergeet amper dat sy hom moet verfoei. Of is sy nou kinderagtig om haarself te probeer oortuig dat sy twee eeue ná die Clearances die MacLean-nasate steeds moet verfoei? Nee, jy is eintlik meer gebelg oor hy jou nie herken het nie, kla haar gewete haar aan.
“Julle lyk minder bedremmeld as vaneffe,” spot hy. “Kom, ek jaag julle warm sop en haggis in.”
Hulle volg hom na ’n gedekte tafel. Die restourant is beslis opulent, maar ook huislik, dink Marian. Onmiskenbaar Skots. Die meubels is van swaar hout, en groot skilderye van takbokke en jagters hang teen die mure. Bokant die vuurherd is ’n reuseskildery van ’n bok met baie groot horings.
“Daardie is die Monarch of the Glen,” mymer Marian nadat hulle gaan sit het.
MacLean kyk
