soos die groot, blink balle wat sy ma elke jaar aan hulle Kersboom hang, dink Willem. Nie actually sterre soos hý hulle ken nie.
Kliek. “En kyk net weer die pragtige sonneblomme.” Sy beduie met haar rooi liggie na die linkerkantse deel van die skildery.
Kliek. Skewe kamertjie met ’n bed.
Kliek. “Die aartappeleters, een van sy bekendste werke,” sê juffrou Blom vol bewondering.
Willem is seker Lydia het al mooier goed by die kleuterskool geteken.
“Beautiful,” prewel Mia weer.
“Hoekom het hy sy oor afgesny?” vra die meisie wat lyk of sy uit die Addams-familie kom.
“Wel,” sê juffrou Blom, “daar is verskeie menings daaroor, maar oor die algemeen dink mense dit was omdat hy ... Hy het glo aan depressie gely. Hy was ook ’n ruk in ’n inrigting vir skisofrene.”
Sy eie oor afgesny! Nóú maak die skewe prentjies vir Willem sin. Die ou was koekoes.
“Nou ja,” sê juffrou Blom terwyl sy haar rekenaar afskakel. “Dis genoeg vir vandag. Volgende keer doen ons prakties.”
“Jippie!” skree iemand voor in die klas. Willem-kan-nie-eintlik-teken-nie se maag trek saam.
Toe hy op die stoep uitloop, sien hy dis nog ’n halfuur voor hy by die rugbyoefening moet wees. Hy bly besluiteloos staan. Hou die ander kunsklaskinders met hulle snaakse klere dop wat geselsend om die hoek verdwyn, Desmond skuifel-skuifel agterna.
Hy gaan sit op die trappie en haal sy toebroodjies uit. Hy loer nuuskierig wat sy ma op die brood gesit het. Ham en tamatie. Hy kou gulsig.
Agter hom hoor hy juffrou Blom die klas sluit.
“Hoekom gaan jy nie huis toe nie, Willem?”
“Ek oefen nou-nou rugby,” sê hy sonder om op te kyk.
Die juffrou kom sit langs hom. Sy steek ’n sigaret aan. Willem dink nie onderwysers mag by die skool rook nie, maar juffrou Blom mag dalk omdat sy so veelsydig is.
“Lyk my jy het toe besluit.” Sy buk vooroor en krap aan haar enkel. Rooi kouse met goue strepies. Dit lyk na nuwe tekkies.
Willem kou.
“Ek bedoel, jy het toe besluit jy speel tóg rugby.”
Hy wonder ongemaklik wat om te sê. Hy en die juffrou sit ’n ruk in stilte. Hy kou, sy rook.
“Het Van Gogh regtig sy oor afgesny?” vra hy later.
“Jip. Troubled soul, soos ek sê.” Sy steun toe sy opstaan. “Mind you, daar is mense wat meen sy pel, Gauguin, het dit eintlik gedoen, maar hulle twee het besluit om dit stil te hou om Gauguin uit die tronk te hou. Party mense glo hulle was lovers.”
Juffrou Blom buk en maak haar tekkie se veter vas. “Wat ook al, die oor was nie meer aan sy kop nie. Maar dit was blykbaar nie sy hele oor nie, net ’n stuk. Ek hou nogal van die idee dat hy dit self gedoen het. Dit moes baie guts gevat het. Hy het later selfmoord gepleeg – hy het homself geskiet. Die arme troubled soul.”
Sy trap haar sigaretstompie in die gruis dood. “Sien jou netnou by die B-veld. Ek begin vandag.”
Willem kyk haar agterna soos sy rekenaarsak oor die skouer na ’n wit Toyota 4x4 stap wat onder ’n boom naby die houtwerkklas getrek is.
Eenoor Van Gogh. Vanaand gaan hy ook iets hê om aan die eettafel te vertel. Hy kan al hoor wat Franna sal sê: Moer my dood.
Hy gaan trek sy oefenklere in die kleedkamer aan en stap tydsaam B-veld toe. Sy tweede laaste rugbyoefening in sy lewe, sy héle lewe, as dinge uitwerk soos hy beplan.
Schalk-hulle is reeds besig om op te warm en die bal rond te gooi toe hy sy rugsak en sy oefensak onder die pawiljoen inskuif. Daar het lekker baie seuns vir die oefening opgedaag, sien hy tevrede. Juffrou Blom staan langs meneer Grobbelaar.
Meneer Grobbelaar blaas op sy fluitjie en roep die seuns nader.
“Manne, dié van julle wat nog nie vir juffrou Blom ontmoet het nie, dis nou juffrou Blom.” Grobbies beduie in die juffrou se rigting. Die seuns kyk nuuskierig na haar.
“Juffrou Blom gaan vanjaar die onder 14’s afrig.”
Die seuns fluister en proes onderlangs. “Have a heart,” sê Varkie langs Willem.
“Stilte!” bulder juffrou Blom.
Daar sak ’n stilte neer oor die seuns, wat verbaas na die juffrou staar. Willem sien Grobbies lyk ook effens van stryk gebring.
“Jammer, meneer Grobbelaar, dat ek in jou sop val, maar ons moet ’n paar dinge sommer van die begin af duidelik maak: dissipline, dissipline, dissipline. Op die veld en van die veld af. Dissipline te alle tye.”
Grobbies probeer iets sê, maar die juffrou maak hom stil. “Jammer, meneer. Ek wil net gou die sakie afhandel. Om die veld, vyf keer, nóú.”
Die seuns begin huiwerig beweeg, nie seker of dit ’n grap is nie.
“Move it!” bulder sy. Toe laat waai hulle.
“Die ou koei gaan ons lewe hel maak,” sê Varkie vir Willem en Schalk toe hulle hygend hulle vyfde rondte voltooi.
Hulle tree uitasem by juffrou Blom aan, wat hande in die sye langs die veld wag. Party staan gebukkend, hande op die knieë.
“Nou ja, noudat ons mekaar mooi verstaan, kan ons begin oefen.”
Sy kyk hulle fronsend aan. “Te oordeel na hoe julle nou lyk, is julle nie danig fiks nie. Julle kan vergeet van wedstryde wen en drieë druk as julle nie fiks is nie. Ons sal dit moet regstel. Rugby is nie grappies nie, en as jy dalk dink dis grappies, moet jy dit eerder los en saam met die meisies gaan netbal speel. Right, nog drie rondtes.”
Toe hulle haar ongelowig aankyk, bulder sy weer: “Move it!”
Tweede laaste keer, die tweede laaste keer in my héle lewe, dink Willem toe hy en Schalk uitasem by die juffrou gaan staan met hulle hande op hulle knieë.
Sy gil op die agterosse wat sukkel-sukkel aangedraf kom: “Opskud, opskud. Move it! Dis al daai Chesterfields wat julle skelm rook. Julle wil mos grootmeneer wees! Vat so!”
Toe die laaste een daar is, sê sy tevrede: “Right, nou kan ons begin oefen.”
Sy verdeel hulle in vier groepe. Toe moet hulle met die bal hardloop en toe oefen hulle om te skrum en toe hardloop hulle weer ’n paar rondtes en toe sê sy uiteindelik: “Right, dis genoeg vir een dag.”
Hulle sak stokflou op die gras neer.
“Nee, moer,” sê Schalk. “Sy gaan ons vrek maak.”
Willem haal diep asem. Die tweede laaste keer. Die héél laaste tweede laaste keer. Die héél, héél laaste tweede laaste keer.
