se woonstelblok stil en kyk op na die balkon. Hoe dikwels het sy nie Saterdae hier stilgehou nie. Dan het hulle Tuine toe gestap om die duiwe te gaan voer. Of hulle is museum toe of Kirstenbosch toe. Hoekom het Melissa nooit van Elias van Egeren gepraat nie? Daar is baie dinge van Melissa wat sy nooit geweet het nie.
Daardie aand kyk sy die blou briewe weer deur en sluit dit dan toe in ’n kas. Sy besluit dat die Van Egerens van Dorkasbaai nie van haar verbintenis met Melissa hoef te weet nie.
Sy pak haar rooi Mini met al haar persoonlike besittings en vertrek op die Dinsdagoggend van 6 Januarie. Ek is by omdraai verby, dink sy toe Tafelberg in die verre bloutes agter haar lê.
Dis driehonderd kilometer Rusthalt toe. Voor haar strek die Weskuspad uit in oneindige grysheid. Twee ure later moet sy van die breë teerpad afdraai in ’n grondpad. Haar moed sak in haar skoene en sy stop nie eers om die padkos te eet wat sy ingepak het nie. Sy ry voort en voel hoedat haar gedagtes stiller en stiller word kilometer na kilometer. Dis warm. En vaal.
Rusthalt se naam is baie beskrywend, besef sy toe sy tweeuur die middag daar indraai. Die klein plekkie is niks meer of minder as ’n halte nie. Sy ry die enigste stofstraat binne en bekyk die wêreld om haar met ’n gevoel wat aan paniek grens. Is dit Rusthalt? Die paar geboutjies is oud en wit en staan en bak in die son. Alles lyk doodstil en verlate. Daar is ’n poskantoor en regoor ’n kafee. Die stasie en die rangeerwerf is klaarblyklik die belangrikste plek op die dorp. Die bank se agentskap staan moedig in ’n klein geboutjie, sonder venster, met ’n bot toe houtdeur. Die enkele huise lê verspreid en stil langs die stofstraat en hoër op teen die koppie.
Fransie deurkruis die hele dorp binne twee minute en ry weer terug na die kafee met die hoenderhok langsaan. ’n Rooi haan lê bo-op ’n ou motorband en lyk verlep. ’n Paar wit hoenders drom agter ’n draad saam en pik-pik in die stowwerigheid. Die haan spring nuuskierig van die motorband af en flap-flap sy vlerke vir koel lug.
Die Halt Kafee het ’n hoë stoepie wat nerfaf gesit is en die deur is blou geverf. Bo-op die deur is ’n handgeverfde uithangbord: Proprietor C. J. Schoombee. Van Dorkasbaai Vervoer en Steengroewe was sover nog niks te sien nie. Van ’n baai nog minder. Die treintrokke stamp met ’n oorverdowende slag teen mekaar en ’n gefluit klink droewig deur die wit lug. Fransie se bene voel stram ná die lang rit en haar kop voel dronk. Sy vryf met haar vingers deur haar kort blonde krulle en haal haar sonbril af. Toe sluit sy haar motor en stap die treetjies na die kafee toe op. Dankbaar sien sy die paar tafeltjies en gaan neem plaas in die hoek. Die vrou agter die toonbank loer eers by die deur uit na haar motor en toe kom sy stadig nader met ’n skinkbord in die hand.
Die vrou se wange is rooi en rond en haar rok span oor haar boesem. Onder haar blaaie lê twee ronde sweetkolle. Sy dra ’n paar plat wit skoene. “Kan ek gehelp het?” vra sy en dit klink nie of sy juis lus het vir mense nie.
“Bedien u tee?” vra Fransie. Sy sien hoedat die vrou eers aarsel.
“Moet dan maar seker so wees.” Sy draai om en loop om die tafeltjie en kom eers weer terug. “Warm of koue melk?” Sy vee die sweet van haar voorkop af en kyk deur se kant toe.
“O, daar kom my Stienie nou! Goddank. Stienieeee!” Sy los vir Fransie net so en loop agtertoe na wat seker ’n kombuisie moet wees. Stienie is ’n opgeskote dogter met lang, dun haartjies.
“Waar was jy so lank? Wat sê Sarel, wanneer kom die brood? Hier is mense en alles en die meisiekind daar binne wil tee hê. Wat sê Sarel van die brood?”
Fransie kan elke woord hoor.
“Maar, Ma, oom Sarel sê die brood is eers vyfuur klaar. Hy sê hy’t ’n breakdown gehad en hy is hoeka agter.”
“Nou kom help vir my, moenie net so staan nie. Het jy vir oom Sarel gesê Pa is siek?”
“Nee, Ma.”
“Nou maar vir wat sê jy nie? Ek staan hier alleen van vanmôre af.”
“Oom Sarel was baie haastig, Ma.”
“Stienie, maar bly nou stil en maak die tee. Daardie meisiekind het wanneer nie al nie ge-order.”
“Wie is dit?” vra Stienie en werskaf met die breekgoed.
“Ek weet nie. Seker iemand wat op pad is Mareerus toe, wat weet ek?”
Ná ’n lang ruk kom die vrou in met die skinkbord tee. Sy plak die koppie op die tafeltjie en trek die suikerpot nader. “Is juffrou op pad Mareerus toe?” vra sy terwyl sy die rekening op die boekie skryf.
“Nee, ek wou u eintlik vra of u weet hoe ek by Dorkasbaai Vervoer en Steengroewe uitkom?”
Die vrou hou op met skryf. Haar warm gesig verander en sy bekyk Fransie met verskerpte belangstelling. Sy lek oor haar droë lippe. “As ek nou so mag vra, is juffrou op pad syntoe?”
“Ja, ek is. Is dit hier naby?”
Die vrou kyk eers oor haar skouer om seker te maak dat niemand intussen ingekom het nie. Toe trek sy ’n stoel langs Fransie uit en gaan sit breed en swaar. “Die pad Dorkasbaai toe is baie sleg. Dit vat dan nie ’n halfuur om daar te kom nie. Ken die juffrou iemand daar?” Sy hou vir Fransie dop, drink elke gelaatstrek van haar gesig in.
“Nee, mevrou. U sien, ek gaan daar werk.”
“Werk?” Die vrou se liggaam verslap in ongeloof. Sy sit ’n lang ruk op die blou tafeldoek voor haar en staar. Toe vee sy ’n paar los suikerkorrels op. “Wat se werk?”
“Ek gaan die boeke daar doen.”
Intussen het Stienie ook nader gekom en staan skaamteloos so ’n entjie weg en luister.
“O, juffrou gaan vir die Van Egerens die boeke doen? Nee, ek wil liewers niks sê nie, maar juffrou moet maar self sien hoe dit is.” Dis skielik doodstil in die kafee. Buite kekkel die henne. En Fransie weet self nie wat om af te lei van die vrou se gespanne gesig nie.
“Ken u die mense?” probeer sy tog.
“Ek weet van hulle. Wie weet nie van hulle nie?”
Die vrou staan op. Die koppie tee bewe toe sy met die opstaan effens aan die tafel stamp.
Fransie drink haar tee stadig en wens die vrou wil terugkom sodat sy haar kan uitvra. Sy hoor hulle agter in die klein kombuisie werskaf en hulle stemme is nou duidelik gedemp. Sy kry die gevoel dat hulle van Dorkasbaai se mense praat en sy wens sy kan hulle hoor. Toe sy haar stoel agteruit skuif en opstaan, kom die vrou weer te voorskyn. “Wou juffrou nie nog iets gehad het nie?” vra sy en kyk Fransie van haar kop tot haar tone deur.
“Nee, dankie, mevrou. Die tee was baie lekker.”
“Dit was ’n plesier gewees. Sal juffrou nou met die pad kan regkom? Dis nou net weer hier uit op die grondpad en dan so ’n entjie aan en dan is daar die uitdraaibord. Dis waar die pad so sleg is, baie gate. Maar hou maar net aan. Juffrou sal die plaas kry.”
“Is … is dit ’n plaas, mevrou?”
“Ja, hulle het mos die plaas en die vervoerbesigheid en dan is daar nog die klippe en die sementstene. Dis dié dat die pad so sleg is, van al die lorries.”
Die foon lui en ná ’n rukkie kom roep Stienie haar ma.
“Dan
