vormlose bolyf. “Vroumense,” sê sy, “hou dit in elk geval nie hier uit nie.”
“Hoekom nie?” vra Fransie en verkyk haar steeds aan die maer vroutjie. Dis loshand die lelikste mens wat sy nog gesien het. Sy is tandeloos en ouderdomloos, iets tussen sewentig en neëntig. Of dalk selfs nog ouer.
“Hoekom nie?” Miss Mavis klink onheilspellend. “Want hier is ’n vloek op Dorkasbaai. ’n Vloek, verstaan jy? Hier hou vrouens dit nie uit nie. Hier in onse baai het ou Dorkas die slag met haar weefstoel en al die see in gespoel,” sê Miss Mavis.
“Miss Mavis?” vra Fransie en voel hoedat sy innerlik opswel van die lag. Of dit histerie of humor is, weet sy self nie. “Wie is Dorkas?”
Miss Mavis suig haar tandvleise goed deur. “Dorkas,” kondig sy aan, “was ’n weefster en toe kom die fratsbrander. Dis nou meer as sestig jaar gelede, maar ou Dorkas se gees loop hier en sy los die vrouens nie uit nie. Ek,” sê Miss Mavis en druk haar wysvinger teen haar plat bors, “is al een wat dit hier uitstaan. Maar ek is oud en afgeleef en ek het al in my tyd en dae vrede met Dorkas gemaak. Koffie?”
“Dit sal lekker wees, dankie.”
Miss Mavis draai moeisaam om en begin werskaf met die koppies en die kan.
“Joachimpie … eee!” roep sy ná ’n rukkie in haar dun stemmetjie wat Fransie laat skrik in haar stoel. “Kom drink koffieeee! En loop soek vir Benjamin! Hoor jy my? Nou wat het van Benjamin geword?” wonder sy en kyk Fransie stip aan. “Het jy vir Benjamin gesien toe jy stilgehou het?”
“Nee, wie is Benjamin?”
“Dan het jy hom ook nie gesien nie. Hy bodder ook gedurig weg. Hy is mos die mongoolkind van Mister Eli. Jy sien self, hier sit ek met klein Joachimpie en met die mal kind en my senuwees is op. En nou is die kamtige bookkeeper wat sal gekom het toe glad ’n meisiekind. Alles kom altyd op Miss Mavis af, sê ek altyd. Alles.”
Miss Mavis verval in ’n selfbejammerende stilte. Jokie kom in; steeds met die gewillige kat onder sy arm. Hy kom staan langs Fransie se stoel en sy voel die warmte van die seunslyfie. Hy ruik na buitelug en veld. Sy voel sy warm asempie saam met die gespin van die kat teen haar bene. Die vertroosting wat daarin lê, word voelbaar.
Miss Mavis se bewegings is stadig, tydsaam. Uiteindelik is die swart, sterk koffie klaar. Sy skink vir Fransie in ’n koppie en vir Jokie in ’n blikbeker. “Moenie weer mors nie, Joachimpie! Die kind kan so mors. Waar is Benjamin? Maar lós nou die kat en sit! Kyk wat jy doen, Joachimpie!”
En toe, asof Fransie voel dat iemand vir haar kyk, draai sy haar kop en sien hom staan: Benjamin. Sy donkerbruin hare is kort geknip en hang in ’n oneweredige kuif oor sy wit voorkop. Sy oë is donker skrefies en sy ooglede effens geswel. Hy is kort en vet, sy maag kinderlik gerond. Op hierdie warm middag dra hy ’n groen sweetpakbroek en daarby ’n bruin oortrektrui met ’n rolkraag. Bo-oor het hy nog ’n rooi oopknooptrui ook aan. Hy dra ligblou sokkies en bruin sandale en klem ’n groot bruin sak onder sy arm vas. Hy lyk so skoon en tog so verwaarloos met die klomp onnodige klere aan. Volwasse en tog soveel kind. Die klein swart skrefiesoë hou haar versigtig dop. Sy donker hare, sien sy, is waarskynlik deur Miss Mavis geknip, want dis effens gaterig gesny en plek-plek potsierlik kort. Dis te hoog bokant die ore uitgerond waar sy kopvel blouwit bokant sy ore vertoon.
“Benjamin, kom drink jou koffie. Toe, kom. Nee, nou het hy weer vir jou geskrik. Ag, kom nou, Benjamin. Hy is nie gewoond aan vreemdes nie.”
Maar Benjamin het reeds weer verdwyn.
“Ag, loop in jou swernoot in,” sê Miss Mavis. “Hy kan vir jou beneuk wees, dié malletjie. Kry net sy stryk en dan is dit weer ek wat moet soek. Hy is vir jou vol geite en giere en kan ook nie ordentlik praat nie en dan moet ek so sukkel. Hy is mos nou Mister Eli se jongste kind. Al negentien jaar oud soos hy nie daar lyk nie. Maar wat, sy verstand staan op vier en kom ook niks verder nie.”
Fransie proe aan haar swart koffie en hou onderlangs vir Jokie dop. Hy het sy blikbeker onhandig aan die oor beet en kyk af vloer toe na sy kat.
“Joachimpie! Jy mors! Ek het geweet jy sal weer mors. Drink nou jou koffie om jemelsnaam klaar en loop. Vir wat moet ek so sukkel, sê my vir wat?”
Jokie knip-knip sy ogies van verleentheid en die blos op sy wange verdiep. Toe loer hy na Fransie oor die rand van sy blikbeker en net toe Miss Mavis omdraai, maak Fransie bolkieste vir hom en trek haar oë groot. Sy sien die verbasing op sy gesiggie en toe eers besef hy dat sy met hom speel. Hy glimlag effens, maar loer eers na Miss Mavis. Hy drink sy koffie klaar sonder om verder te mors en hou nie op om na haar te kyk nie. Toe hy sy blikbeker plegtig neersit, sê Miss Mavis ongeduldig: “Maar kom vee nou af jou mond en loop speel tog.”
Eers toe hy uit is, vra Fransie: “Waar is sy mammie dan, Miss Mavis?”
“Maar ek sê mos die vrouens hou dit nie hier uit nie. Sy pa, Joac, is nou Mister Eli se oudste seun, die ene Eli, glo my. Nou ja, toe loop trou hy mos die slag met Alexa en sy kom bly toe hier by Joac. Maar wat, lank het sy dit nie uitgestaan nie. Hulle het haar so verskreeu en verjaag dat sy toe mos aan drinke gegaan het. Nou woon sy hier anderkant op Mareerus. Dis nou al dan nie vyftien maande wat sy weg is nie? En tot skeie kan hulle ook nie kom nie. Dis nou oor die kind. Oor Joachimpie. Stomme bloedjie, en Miss Mavis moet maar uithelp. Sy wat Alexa is, het mos ook ’n ruk met die boeke uitgehelp, maar ag wat, dit was net altyd moeilikheid. Niks was ooit na Mister Eli se sin nie. Ja, ek, soos ek vandag hier staan, het ek Mister Eli se kinders vir hom grootgemaak. En nou tot glad sy kleinkind ook.” Sy sug diep. “As ek dit nie swaar het nie, het ek dit bitter.”
Fransie verluister haar so aan die ou vroutjie, dat sy amper vergeet om haar koffie te drink. “En het Mister … ek meen, meneer Van Egeren ook nie meer ’n vrou nie?” vra sy.
Miss Mavis trek ’n stoel uit en kom sit. “Twee vrouens gehad … ja, twee. Eers was dit Christella wat in die baai hier agter verdrink het. Sy was nou Joac en Benjamin se ma. Hulle was toe maar klein. Joac was maar omtrent elf en Benjamin net oor die twee. Ek het toe maar al die tyd so aangesukkel met die kinders. En later van tyd vat Mister Eli toe weer ’n vroumens. Liza. Ja, Liza. Sy was destyds ’n geskeide vroutjie en hy het haar met kind en al gevat. Klein Simon. Simon was vyftien toe Mister Eli met sy ma getrou het. Maar nou ja, soos ek mos vir jou sê, die vrouens wat hier kom, hou dit nie lank nie. Liza het kompleet ’n wrak geword. Opgedrink van al die pille en haar senuwees was op hol en waar beland sy? In die gestig. Sy was maande in die Kaap, onder die dokters in en uit, want hier het hulle haar vir goed opgeneuk. G’n wonder sy wou ook nie weer haar twee voete hier sit nie. En op die ou end het sy maar by haar suster in Seepunt gaan intrek. Geen mens weet wat van haar sal word nie. Laas toe sy hier was om haar ou goedjies te kom haal, was sy vel en been, uitgeteer en haar kop is glad nog nie reg nie. Simon, haar seun, het nog altyd hier gebly. Maar ek is nie een wat praat nie. Ek snoer my lippe.”
Fransie proe-proe weer aan haar koffie. Sy is jammer dat Miss Mavis ophou praat het.
Met gesnoerde lippe en al vervat Miss Mavis egter darem weer haar storie.
“Nou moet jy weet, ek het die drie seuns grootgemaak. Vir Joac en vir Benjamin en toe nog vir Simon ook. Dis nie maklik nie. Vandag is hulle uitgegroei, maar ek het oud geword. My bene verduur nie altyd alles nie, maar wie het genade vir Miss Mavis? Niemand nie. En wat sal van Joachimpie word as ek nie sorg nie, sê my, wat?” Haar gesig trek op ’n plooi en sy slurp ’n slukkie koffie deur haar tandelose mond. “Ek wil ook nie sien wat Mister Eli gaan maak as hy sien jy is ’n meisiekind nie. Hier was al twee boekhouers ná Alexa, maar lank het hulle dit nie kon uitstaan nie. Die eerste mannetjie is gou hier weg, sommer oornag.
