vet ruik. “Ciggy?” het Ella gevra. Sus het haar kop geskud. “Wat gaan jy eendag word as jy groot is, Sus?”
Jessica, ek gaan Jessica word, wou sy antwoord, maar sy het haar skouers opgetrek. “Ek weet nie.”
“Ek gaan ’n sirkusnooientjie word,” het Inge dromerig gesê, rook het uit haar neus en mond gekom. “Dan skiet hulle my uit ’n kanon: ‘Kapow!’ ‘Ladies and gentlemen, the human bullet!’ Of ek doen toertjies op ’n ponie, of swaai aan my bene, hoog bokant die mense se koppe, dan sien almal my broekie …”
’n Man in ’n roomkleurige Morris het naby hulle stilgehou en sy venster afgedraai. Sy elmboog het uitgehang, sy wange harig en kuif olierig. “Looking for a ride, ladies?”
“Get lost, grandpa!” het Ella gegil en haar sigaret tot in die straat geskiet. “Orige ou man.”
Sus kon nie verstaan hoekom Ella en Inge nie saam met die man wou ry nie, hy was dan so gemanierd. Hulle het bymekaar ingehaak, vinnig geloop en gesing: “I got a woman with plenty of money, she’s got the money and I got the ho-honey …” Sus het haar niggies bewonder wat so goed kon Engels praat.
Inge het ’n iris langs die pad gepluk, die klewerige pers blare oopgedruk en daaraan geruik. “Ella het ’n kêrel,” het sy vermakerig gesê, stuifmeel op haar neus. Ella het rooi geword. “Sy naam is Blertsie, nè, El?”
“Sy naam is Bertie en hy’s g’n my kêrel nie.” Ella het die blom by Inge gegryp en die vlesige blare afgeruk. “Hy kuier by Pa, nie by my nie.”
“Blertsie is ’n square en hy lyk soos Tromp van Diggelen,” het Inge aanhou koggel.
Ella het die vernielde iris oor haar skouer gesmyt. “Sjarrap, Inge …”
“Ék sal my nie deur ’n square laat vry nie, mý boytjie sal ’n ducktail wees …”
Sus het saam met Inge gelag, al het sy nie mooi geweet wat ’n square of ’n ducktail is nie.
“Ma sal jou vrekmaak as jy met ’n gomgat by die huis aankom, Inge!” het Ella geskree. Die twee susters het resies gehardloop tot by hulle huis, en skaterend in die kweek voor die tuinhekkie geval.
Esmeralda
Benjamin het sy leë koffiebeker op die kombuistafel neergesit. “Twee van die geraamtes het ’n afwyking,” het hy uit die koerant voorgelees. “Een het net ’n gat waar die neusopeninge moes wees en die ander skelet het misvormde armpies.”
Bloedskande, het ek gedink, het ek gewéét. Dis die enigste rede waarom ’n vrou iets so verskrikliks sou doen.
Ek het agter Benjamin gaan staan, hy het die koerant omgeblaai. Toe sien ek dit. Die foto van die kind wat hulle in die moeras ontdek het. ’n Dogtertjie. My keel het toegetrek. Die kind was amper ongeskonde, asof sy maar die vorige dag in die vlei laat sak is. Daar het geelbruin lap aan haar lyfie gekleef, wat die oorblyfsels van ’n rokkie en broekie moes wees. In haar rooi hare was ’n lint. Sy het ’n slakneusie, lang wimpers en ’n hartvormige popmondjie gehad. Om haar enkel was ’n forensiese etiket. Aan haar voete, leerskoene met bandjies oor die voetbrug.
“Haar hare was blykbaar blond, nie rooi nie. Dis die grondwater wat haar hare so gevlek het,” het Benjamin gesê. “Die tannien van ontbindende plantmateriaal, boombas en blare.”
Ek het gesukkel om asem te kry en een van die kombuisvensters oopgemaak.
“Watse siek bliksem sou eers ’n kind aantrek en dan verdrink?” het Benjamin gevra. Hy het na my gekyk.
Ek het weggekyk en my kop geskud. Gesien hoe hadidas buite soos aasvoëls op die grasperk neersak. Hoe is dit moontlik dat die lykie ná vyftig jaar nie ontbind het nie? Dat selfs die vel, selfs die naels en ooghare behoue gebly het?
“Die moerasgrond bevat glo die regte samestelling van minerale om ’n liggaam vir eeue intact te hou,” het Benjamin gesê asof hy my gedagtes kon lees. “En so ’n vlei het mos ’n konstante temperatuur – winter en somer.” Hy het die koerant op die tafel neergesit en die voue daarin met sy plathand probeer uitstryk. “Kalkagtige moerasgrond bevat ook min suurstof wat aftakeling belemmer.”
Ek het die deeghartjies en -klawertjies, wat ek al op die kombuistoonbank in oondpanne uitgepak het, weer alles inmekaar gedruk, sonder dat ek geweet het wat ek doen. Die deeg het deur my vingers gepeul. Ek was kortasem. Here, hoe kan dit wees dat selfs ’n rooikat of jakkals, nie eens ’n hond, haar daar gaan uitsleep het nie?
Sus
Toe Sus in die stoepkamer kom, het ant Hildegard haar ingewag, arms gevou, mond op ’n plooi. “Jy moenie dink jy kan hier op ons nekke kom lê sonder om ’n bydrae te maak of ’n steek werk te doen nie.”
Sus het haar koffer oopgeknip en drie pond uitgehaal. Ant Hildegard het dit smalend by haar gevat, dit in haar voorskoot gesteek. “Die welfare wil vir jou Vrydag sien,” het sy gesê. “Daar’s ’n paartjie wat glo bereid is om jou hoerkind te vat.”
Die kamer het om Sus gedraai; sy het op die matras gaan sit. “Waar is my oumagrootjie se orreltjie, ant Hilde?”
“Verkoop.” Ant Hildegard het die middeldeur hard agter haar geklap.
Sus het naar gevoel. Sy het na die puttoilet agter die huis gehardloop. Sy het oor die diep gat in die houtbankie gebuk en afgekyk. Haar niggies het vertel dat hulle vorige bediende haar kleintjie hier ingegooi het; dat die polisie die baba moes uithaal. As oom Jasper nie die dingetjie hoor skree het nie, het dit nou nog daar in die donker stank gelê.
Sus se maag het geruk, haar arms was hoendervleis. Die spookasem en springmielies wat hulle by die rolprentteater geëet het, het draderig uit haar mond gekom. Sy het bleek in haar niggies se kamertjie op die mat gaan sit en haar mond aan haar hand afgevee. Oral het bondels onderklere en sykouse en plaatomslae gelê. Ruby Wright en Patti Page en die Delmore-broers.
Teen een van die mure was ’n boekrakkie, saamgeflans uit twee planke en oorgetrekte bakstene. Daar was ’n paar uitgawes Naweekpos en stokou Duitse digbundels daarop. Heine en Freytag. Langsaan, Die Meulenaar, Mikro se Koperkan en Die sprinkaanbeampte van Sluis. Op die onderste rak was The wind in the willows, The Great Gatsby en Arms and the man.
Voor die venster het geblomde gordyne gehang en op Ella se bedkassie was ’n stowwerige rubberplant, ’n wekker, die Bybel en ’n bottel hoesstroop. Van die hopie sykouse het ’n muwwe, suurderige reuk gekom, maar daar was ook die geur van gesigpoeier en laventel. Teen die mure was modeprente met kleefband vasgeplak. Mannekyne met dun middeltjies in aandtabberds, handskoene en pêrels. Party se monde rooi en pruilend, ander se wenkbroue gelig terwyl hulle koketterig oor ’n kaal skouer loer.
Agter die deur was ’n kleurprent van Paul Newman met sy blou oë en ’n kuiltjie in die ken. Sy smeulende blik het Sus skaam laat wegkyk. Op ’n lessenaar het ’n swart tikmasjien gestaan met ’n halfverkreukelde vel papier daarin. “Ek gaan nog eendag draaiboeke daarop skryf,” het Ella gesê toe sy Sus se oë daarop sien. “Give my regards to Broadway, Schatzi!”
Inge het blitsig opgespring en donderwetterdonderwetterdonderwetter op die tikmasjientjie geplets; so vinnig, die toetse het vasgehaak. Sy het hygend oor die lessenaar gelag, rondgetrippel asof sy ’n nood het. Ella het haar voor die tikmasjien weggestamp, die roller met ’n “ke-tjieng” teruggedruk en ingeborg is ’n drol getik. Hulle het mekaar gekarnuffel en hulle mae vasgehou
