fluister Bavaria terug terwyl Jakob die muile nagaan. “Hierdie man met wie ek saamgaan, is my man, maar ek ken hom skaars.”
“Dis maar soos dit is, my kind. Ons moet ons mans volg. Dis God se wil, ons moet daarmee saamgaan sonder om te vra.”
Knud hang bossies bokkoms in ’n hoek van die wa op. Bavaria se gemoed lig effens – die bekende bokkomreuk beteken huis vir haar.
Die hele Pedersen-familie kom staan buite om te groet. Lank kyk hulle die wa agterna, tot dit feitlik buite sig is.
Net voor die wa die opdraand vat, hoor Bavaria die klanke van “Ruwe stormen mogen woeden”. Haar ma se afskeidsgeskenk aan haar. En al kan sy dit later nie meer hoor nie, weet sy dat “The old rugged cross” sal volg. Dis óú gewoonte van haar ma.
Stadigaan wyk die reuk van die vlei en die sout seereuk voor die bittersoet kruiebossiegeur van die veld. Die pad lei na die ver berge.
Bavaria en Jakob het die kopermyne van Namakwaland nooit gehaal nie. Toe hulle teen die bar Kamiesberg uitworstel, vloek Jakob hard en wanhopig. Die laaste muil is aan ’t vrek.
Bavaria is nie verbaas dat die muile almal dood is nie. Jakob het hulle gemoor, hulle geslaan en heeltyd aangepor en heeltemal te min rus gegee. Daar was ook nie genoeg water vir hulle nie.
Die diep stilte van die veld is vir haar vreemd, sy wat gewoond is aan die ewige branderslag. Die wye veld sonder ’n mens in sig is so anders as Oufontein. Daar sien jy altyd ’n visserman iewers, waar jy ook al kyk, of ’n skaapwagter, of ’n meeu wat aas.
Die wit sand en die soutlug van haar wêreld het soos sleepmis agter haar weggesyg in die maand wat verby is. Die verlange na Oufontein is ’n pyn in haar. Die harde feite van ’n huwelik met Jakob Brandt is ver verwyder van haar jongmeisiedrome.
Sy sou hom graag nou wou aanraak, graag die troos van ’n man se arms om haar wou hê, maar sy is beangs om hom te nader. Sy dik rooibruin wenkbroue is saamgetrek in ’n frons. Sy woedende bui verskrik haar en sy is doodbang dat hy haar sal slaan.
“Opstaan, julle vloekstene! Staan op en trek!” Hy klap sy sweep wanhopig oor die dooie muile. Net swerms vlieë waai op.
Bavaria bly sit in die skuilte van die wa. Hoe lank hulle gewag het, weet sy nie, hoe lank voor ’n boer daar verbygekom het, want vir haar het die tyd gaan stilstaan.
Vir die boer – “Piet van Niekerk van Droëdap,” groet hy – is sulke tonele nie vreemd nie. Hy is met sy kar en perde op pad van Kamieskroon af, waar sy vrou en kinders bly om naby die skool en kerk te wees. Hy moet terug na sy plaas in die berge. Jakob kan by hom kom vee oppas, sê hy, en Bavaria kan die plaashuis aan die kant hou.
Jakob aanvaar die aanbod met ’n knik. Dis ’n uitkomste. Van Niekerk stuur ’n drywer met ’n span donkies om die wa te kom haal.
Droëdap lê weggesteek in ’n vallei bo in die Kamiesberge. ’n Aanmekaargelapte skuiling van ’n huis word aan hulle toegesê. Dit lê ’n entjie van die plaashuis af, met ’n kookskerm van t’nouroebosse gepak. Die huisie van sinkplaat is vensterloos – ’n ware hel in die Namakwalandse middagson. Daar is ’n boorgat met brakwater ’n halfmyl verder en ’n sinkbad om hulle in te was. Vir water gaan haal gebruik hulle ’n donkie.
Drinkwater kom uit die watertenk van die plaashuis en Bavaria dra dit aan in ’n klein erdekruik. Daagliks word sy gewaarsku: “Water is skaars. Wees spaarsamig daarmee.” Soms staar sy na die koppie water in haar hand voor sy dit drink, asof dit enige oomblik voor haar oë kan verdwyn.
Saterdagaande bad hulle. Eers Jakob, dan Bavaria. ’n Duim of twee water in die badjie, ’n waslap en ’n steentjie boerseep. Met ’n ligter gemoed oor die weelde van skoon voel, sê sy teenoor Jakob: “Nou is ek gereed vir die Here se dag.”
Sy neem haar Bybel met sy lapoortreksel, ’n geskenk van haar ma toe sy aangeneem is, en vra Jakob om ’n stukkie te lees in die skemer. Terwyl hy lees, dink sy daaraan dat ’n vrou aan haar man gehoorsaam moet wees. Die Bybel sê so. Haar ma sê so. Maar . . . haar ma het vir Knud Pedersen.
Ná Jakob die Bybel toegemaak het, sit hulle nog ’n lang ruk buitekant. Vir Bavaria is dit mooi om te kyk na die motte wat rondvlieg, heeltemal ander motte as dié wat sy in die Sandveld geken het. Hierdie motte is uitsonderlik groot en pragtig, ’n sagte perlemoenkleur, met ’n kring op elke vlerk. Amper soos ’n oog van helder glas wat daar ingelê is. Hulle lyk soos borsspelde, dink sy.
Elke aand wag sy op hulle, soos ’n vrou wat uitsien na mooi juwele. Soms kom sit ’n mot op haar hand, of draai om haar as sy stil bly sit. My glasmotte, noem sy hulle in haar enigheid.
Dis ’n wêreld van stilte wat hulle nou bewoon. Alles is stil. Hier hoog op in die berge is die sterre so helder en so laag dat dit voel of sy daaraan kan vat. Op Oufontein in die Sandveld skyn dieselfde sterre nou op haar ma en pa en broers en susters, waar hulle ook al is. Op see of op die rivier, of by die vlei waar hulle vis braai. In haar gedagtes sien sy die vure vlam voor elke huis met sy jettie, elke gesin bymekaar. Haar mond water vir ’n lekker vet vismootjie.
Bedags pas Jakob die skape en bokke in die koppies op. Bavaria vee die misvloer van hulle sinkplaathuis, en sy vryf Piet van Niekerk se klere uit op die wasplaat. Dis ’n ewige stryd met die brakwater wat nie wil skuim nie.
Dis vir haar kompleet of die insekte en kleiner diere by haar onderdak soek. Miere kruip oornag in enigiets met water in, skerpioene kruip onder die biesiematte weg en slange soek skuiling van die lug buite wat soos ’n vuuroond is. Soms glip hulle onder die bed in.
Sy moes leer om nie te skree of vrees te wys nie en Jakob bedaard te vra om die slang uit te kry. Want hy is gou om te kla as sy skree. Dis nie goed vir sy hart nie, sê hy, sy rooi wenkbroue vererg saamgetrek.
Op ’n dag rys ’n groot koperkapel regop toe Bavaria die onderdeur oopmaak. Sy spring agteruit en slaan die deur toe, haar hele lyf bewe van skrik. Toe hol sy gillend na die Namas toe wat hoër op teen die hang van die koppie bly.
“Kom maak dood die slang!”
“Nee, nee, tog, nôientjie, ons moet hom nie doodmaak nie. Die slang-goed is ’n annerlike goete, hy bring groot ongeluk. Hy’t altoos ’n maat, en die maat gaat hom kom soek. Snags kom hy bo-oor die onderdeur en innie huis in. Ons sal onse mans-goed laat roep. Hulle pelielie hom so, pelielie hom so met ’n stok en werk hom suutjies uit.”
Maar Jakob, wat nie ver was nie, het die geskreeu gehoor. Hy staan reeds gereed met ’n graaf in sy hande.
“Moenie hom doodmaak nie!” roep Bavaria.
“Vir wat nie?”
“Hulle sê dit bring ongeluk oor ’n mens. Sy maat gaan hom kom soek.”
’n Snork van Jakob was al antwoord. Binne oomblikke was die slang dood. Jakob het hom oor die kookskerm gehang sodat almal kon kom kyk hoe groot die koperkapel was.
Toe het hy hom afgeslag, die vel laat droog en dit oor die rug van die ou lemoenhoutriempiestoel in hulle sinkkaia gehang. Daar het dit Bavaria elke dag herinner aan die ongeluk wat hulle sou agtervolg, nes die dooie slang se maat hom sou kom soek.
Jakob en Bavaria het nooit kerk toe gegaan van Droëdap af nie. Piet van Niekerk het alleen ingery Kamieskroon toe. Die Brandts moes plaas oppas.
Kort ná hulle aankoms op Droëdap het Bavaria
