nie.
Christof is vernoem na sy oupa wat op een van die skilderye in hulle huis in Brugstraat gepryk het; verewig teen ’n agtergrond van klassieke ruïnes het hy uitgekyk oor die sitkamer wat deur die trok verwoes is. Toe Regina hom eers “Stoffeltjie” noem, het Christof besluit hy wou Johnny wees. Johnny Maandag. Dit was nou ’n ordentlike naam, dis te sê as jy nie geweet het dat sy naam eintlik Christof was en hy vir Joe Speedboot nageaap het deur sy naam te verander nie.
Daar het nooit veel van hierdie naam gekom nie. Net Joe het hom ’n ruk lank so genoem, niemand anders nie.
Christof het in die vakansies feitlik die hele tyd by Joe gekuier, waar hulle baie meer vryhede geniet het. Hulle het altyd saam op een fiets gery, met Christof wat agter Joe op die bagasierak staan soos ’n akrobaat in ’n Koreaanse sirkus as hulle op pad was Spar toe vir ’n bottel Coke of na die Phoenix-kafee vir tjips. So het hulle eendag by die beskadigde huis in Brugstraat verbygery, wat nog met steiers en bouplastiek afgeskerm was. Die huis is herbou en verkoop, want Egon Maandag het gesê hy kon ná die ongeluk nie ’n enkele nag rustig slaap nie. Hy het ’n deftige woning op ’n hoërliggende stuk grond buitekant Lomark laat bou sodat sy voete kon droog bly wanneer die waterstand baie hoog was. Daardie dag het hy egter onder die plastiek by die ou huis se voordeur uitgekom en tot sy verbasing sy seun op die bagasierak sien staan.
– Haai, het Christof gesê.
– Dag, Christof, het sy pa gesê, en ek dink dit was al wat hulle dié somer vir mekaar te sê gehad het.
Joe en Christof het dikwels tjips geëet. Die meisie van die Phoenix-kafee het ’n oulike gesiggie en ’n mollige lyfie gehad.
– Wat sal dit vandag vir die menere wees?
– Een tjips met mayonnaise en satésous, ekstragroot, met twee vurkies, sê Christof. En weet jy hoekom hierdie plek se naam Phoenix is?
Die meisie skud haar kop.
– Dis ’n mitiese voël wat oprys uit sy eie as, sê Christof. Nogal snaaks dat jy dit nie weet nie.
– Ag jammer, hoor, sê die meisie.
Sy kyk aandagtig rond, asof sy iets sien wat nie vroeër daar was nie.
– Is dit hier wat hulle hom die laaste keer gesien het, vra sy, toe noem hulle die plek so?
– Ja, sê Joe ernstig, net hier was sy nes.
Die tjips het in die olie gesis; teen die venster het ’n afgeleefde brommer geneul. Die meisie het die tjips uit die olie gelig en drooggeskud terwyl Joe en Christof hulle verwonder het aan haar goedbedeelde agterwêreld wat ritmies saamwikkel. Daar was iets verleideliks daaraan. Toe het sy sout oor die tjips gestrooi en dit omgeroer. Joe en Christof het haar fenomenale hamme stewig in hulle agterkoppe bewaar.
– Een tjips met mayonnaise en satésous vir meneer Christof, sê sy.
– Sy naam is Johnny, sê Joe. Kan ek dalk nog ’n bietjie mayonnaise kry?
Hoofstuk 5
Omdat ek as gevolg van die ongeluk ’n jaar agtergeraak het, sit ek nou in ’n klas by leerders wat ek skaars ken. Ek is nou wel die oudste, maar as jy my regop sou staanmaak, ook die kleinste.
Op die eerste skooldag vra Verhoeven, ons Nederlands-onderwyser, wat ons in die somervakansie gedoen het.
– En jy, Joe, vra hy halfpad op sy rondte, wat het jy die afgelope weke gedoen?
– Gewag, meneer.
– Waarvoor het jy gewag?
– Dat die skool weer moet begin, meneer.
Eindelik kry ek kans om die heeltyd naby hom te wees. Maar een oggend vra Joe vir meneer Beintema of hy gou toilet toe mag gaan. Ná ’n rukkie hoor ons ’n moerse slag êrens in die gebou.
– Dis Joe, sê Christof saggies.
Die aap het op die toilet ’n bom sit en prakseer. Sy hand omtrent morsaf, ’n bloedspoor wat van die toilette buitentoe loop, die skoolhoof agterna. Joe probeer hom uit die voete maak soos ’n gewonde rot, maar die skoolhoof haal hom halfpad oor die vierkant in en begin hom uitskel, nie in die suiwerste van tale nie. Joe luister nie eintlik nie, want hy kap om asof iemand ’n mat onder sy voete uitgepluk het. Dan daag die ambulans op, dis ’n hele konsternasie en vir Joe sien ons ’n tyd lank glad nie. Hy het groot skade aangerig met sy misbaksel van ’n bom.
Die klas raak mettertyd aan my teenwoordigheid gewoond. Ek hoef nie aan die mondeling deel te neem nie, want elke antwoord neem minstens ’n uur en selfs dan kan hulle nie uitmaak wat ek sê nie. Alles baie uitputtend.
Dis ’n pyn dat ek nog nie alleen kan pie nie, en op een of ander manier het dit so gekom dat Engel Eleveld my daarmee help. Engel is ’n wonderlike mens. Hy’s die soort ou wat jy jare lank nie opmerk nie, amper asof hy onsigbaar is, tot jy hom skielik raaksien en ’n gevoel van vriendskap jou geheel en al oorrompel.
Engel het self aangebied om my te help; ek weet nie hoe hy aan die inligting oor my spesifieke dilemma gekom het nie, maar enige hulp is welkom. Ons gaan saam toilet toe, hy stroop my broek af en hang my voël in die urinaal wat ek altyd in my rolstoel se sysak hou. Die eerste paar keer wou ek byna doodgaan, nie eintlik soseer wanneer hy my slurp in die houer sit nie, maar wanneer hy die urinaal moet skoonspoel by die wasbak. Eienaardig genoeg is niemand snaaks met Engel omdat hy my pismaat is nie, of anders het dit net nooit my ore bereik nie.
Jy wonder seker hoe die skytery afloop, en of Engel my daarmee ook help. Natuurlik nie! Dit doen ek by die huis. Ma help my daarmee. Ek verdra niemand anders by my hol nie.
Die toiletdeur by die skool is ná die ontploffing weer terug aan sy skarniere, en die opsigter vertel vir almal wat wil luister (eintlik niemand nie, maar hy babbel voort) dat hy so iets nog nooit beleef het nie. Wat my interesseer, is wát Joe eintlik wou opblaas. Of vir wie.
Wanneer Joe terugkom – hand in ’n verband en steke in die kop – vra niemand hom eintlik daaroor uit nie. Dis asof dit doodgeswyg word. Nogal snaaks, asof hulle liewer nie wil weet dat Joe ’n simpel ding aangevang het nie. Dit pas net nie by hom nie. Maar wat my betref, kom ek agter hoe graag ek wil hê dat hy die wêreld op sy moer moet gee, want as daar iemand is wat dit kan doen, is dit hy.
Joe is aan die begin ’n bietjie stil en Christof hou ’n oog oor hom. Wanneer Joe voor almal in die klas die verband afhaal, hou Christof die nuuskieriges nog ’n bietjie weg.
– Joe, vra hy besorg, is dit nie gevaarlik nie?
– Gevaar is waar jy dit nie verwag nie, mompel Joe, en wikkel die verband verder af.
Hy kom na my toe en hou sy hand voor my oë.
– Kyk, Fransie, dis hoe onnoselheid lyk.
My maag draai. Sy regterhand is ’n soort vleispastei van geel, groen en pienk repe, lossies bymekaargehou deur omtrent driehonderd steke. Sy pinkie en ringvinger is weg.
– Gottatjie, sê Engel Eleveld gedemp.
Heleen van Paridon wil opgooi, maar sy hou darem haar middagete binne.
– ’n Bietjie vars lug en die saak is reg, sê Joe.
–
