’n mens – gelukkig of ongelukkig – nie ’n kans gegun om van die heel grootste keuses in die lewe self te maak nie. Jy as mens word maar net toegelaat om ander keuses oor spesifieke omstandighede te maak, want die groot Meester self besluit wat met jou sal gebeur. Hy gee jou dan die ruimte om klein of groot besluite rondom sý heel grootste besluit te neem. My nederige ondervinding was dat God deurentyd dáár is om oor te neem wanneer jy tot niks meer in staat is nie en maar net kan smeek: Asseblief, asseblief, asseblief … Dit is hoe ek my rol in hierdie verhaal ervaar het.
Hierdie kort verhaal oor die keuses in my lewe begin ongeveer tien jaar gelede. Om presies te wees, nege jaar en tien maande gelede.
Dit sou vervelend en waardeloos wees om te vertel van al die keuses wat ek voor daardie tyd gemaak het. Vroeër was my keuses altyd so maklik. Ek het grootgeword in ’n huis waar ek van kleins af geweet en geglo het daar is ’n Skepper wat altyd daar is vir dié wat glo. Ook my laerskool- en hoërskooljare is deur Christelike onderrig gekenmerk. Die lewe was altyd maklik. Ek kon my wense en hoop en bekommernisse vir God gee, en Hy sou voorsien. Daar was nooit ’n probleem hiermee nie. Alles sou goed afloop – en het ook gewoonlik goed afgeloop.
Toe ek eers my eie familie het, was my keuses steeds so maklik. Weer het alles net goed verloop. Ons kinders het goed gevaar in alles wat hulle gedoen het. Soms selfs bogemiddeld goed. My man het ons goed versorg en was baie lief vir ons. Weer eens was my keuses so voor die hand liggend. Dit was baie maklik om in die genade van God te glo. Nooit was ons voor enige ernstige keuses gestel wat ons alledaagse lewe en/of ons geloofslewe radikaal kon beïnvloed nie.
Ek het wel van tyd tot tyd in die Bybel van belangrike, aartsbelangrike en geloofsbelangrike en lewensbelangrike, besluite en keuses gelees. Soms het ek ’n minuut of twee daaroor nagedink, dit in my gemoed rondgerol, maar dan weer daarvan vergeet.
Ek het gelees van Petrus se keuse om eerder te lieg oor sy verhouding met Jesus. Ek het gelees van Jona se keuse om van God af weg te vlug en eerder die gevare van die see aan te durf. Ek het gelees van Moses wat besluit het om die rots te slaan in plaas daarvan om dit net met sy staf aan te raak … en van die volk Israel se sinlose besluit om ’n goue kalf te bou. Ek het gelees van Judas se keuse om Jesus te verraai. Ek het hulle selfs in my gedagtes veroordeel … maar ek hoef my keuses nooit in tye van volslae wanhoop te gemaak het nie. Ek was nooit in “ek sien nie hiervoor kans nie”-omstandighede nie. My lewe was sonder wanhoop. En my keuses daarom baie maklik.
Wanneer ek gelees het van Abraham wat moes besluit of hy sy seun sou offer, het ek gou-gou omgeblaai. Wat ’n angswekkende, bomenslike en ondenkbare keuse om te maak! Maria se keuses ná Jesus se kruisiging het my met bewondering en ootmoed vervul. My grootste vrees vandat ek kan onthou, is en was nog altyd dat ek ’n kind aan die dood sou moes afstaan. Daar was geen groter vrees in my lewe nie.
Op een angswekkende, ondenkbaar-skrikwekkende dag … of was dit dae … weke? – ek kon in daardie tyd nie tussen dae, nagte, weke of ure onderskei nie – moes ek egter ’n besluit neem. My seun was in ’n ernstige ongeluk. Daar was egter nie een breukdeel van ’n sekonde enige twyfel in my gemoed nie. My keuse was die lewe – ongeag die toekoms. Ek het geweet God kan nie ingeperk word nie. Hy is nie plek- of tydgebonde nie. Hy sal ook in die toekoms daar wees, ongeag …
Op 8 Desember 2000 was my seun, toe ’n huisdokter in ’n klein plattelandse hospitaal op die grens van Swaziland, in ’n motorongeluk betrokke. Hy het agter die stuurwiel aan die slaap geraak terwyl hy oppad terug was hospitaal toe. Hy het ’n nekbesering opgedoen, maar daar was Goddank geen skade aan sy rugmurg nie. Hy sou nie verlam wees nie.
Die dag ná die ongeluk is hy teater toe vir ’n operasie om die onstabiele breuk in sy nek te stabiliseer. Tydens of direk ná die operasie het ’n bloedklont in die pons van sy breinstam vasgesteek. My kind het ’n beroerte gehad. Hy was maar 26 jaar oud en in lewensgevaar … maande lank.
Mense vertel soms dat alles in ’n tyd soos hierdie vir hulle “onwerklik” voel, asof dit ’n rolprent is wat voor hulle afspeel. Nie een van hierdie oomblikke was vir my “soos ’n droom” of “’n totale onwerklikheid” nie. Elke oomblik was brutaal, skrikwekkend, waar, eg, folterend. Al wat ek kon bid, oor en oor en oor, was die niksseggende woordjie asseblief. Weer en weer het ek asseblief gefluister … en gewag en geweet dat God Almagtig die keuse moes en sou maak. Daar was te veel én te min wat ek wou vra en bid. Buitendien het ek nie geweet presies waarvoor ek moes vra nie. Ek het geen benul gehad wat die prognose of die gevolge van ’n bloedklont in die pons van die breinstam was nie. Al keuse wat ek in my onkunde gehad – en uitgeoefen – het, was om die God van lewe en dood met die woord asseblief te vertrou. ’n Ander, waarskynlik-naïewe, keuse was om onmiddellik ná die ongeluk in ’n Ou-Testamentiese mode in te gaan. Ek wat nooit voorheen voor so ’n angswekkende keuse in my lewe te staan gekom het nie, het probeer om met God te onderhandel. “As ek dit of dat nóóit óóit weer in my lewe sal doen of sê nie, of as ek dit of dat wél sou doen of sê, sal U dan asseblief my kind laat leef?” Wat kon ek opoffer of prysgee wat waardevol genoeg sou wees om vir my kind se lewe te betaal? Ek was dwaser as Jona en Petrus en Moses saam!
Dit is tog vreemd dat ek by tye sommige beeldmateriaal van die film waarmee ek in daardie stadium gewerk het, skerp onthou het. Die tema van die film was: Hoe die aarde gebore is. Dit het gegaan oor hoe alles, volgens die slim mense, ontstaan het. Ek het gedink aan die uitbeelding van die massiewe kragte en uitbarstings wat die aarde en see help vorm het … wat vastelande van mekaar losgeskeur en die see verskuif het … En elke keer wanneer ek angsbevange gebid het om my kind terug te kry, het ek onthou van ’n gewone mens se uitbeelding van die almag en krag van die almagtige God. En elke keer het ek geweet Hý wat dít kon doen, kan maar net dink aan my kind en hy sal gesond word … hy sal loop en praat en lag en leef.
Wanneer alles rondom my inmekaargetuimel het, het ek onthou van ’n mensgemaakte film oor hoe God orde uit onbeskryflike wanorde kon skep, orde wat ’n mens se verstand te bowe gaan. “Die aarde was heeltemal onbewoonbaar, dit was donker op die diep waters, maar die Gees van God het oor die waters gesweef. Toe het God gesê: ‘Laat daar lig wees.’ En daar was lig” (Gen 1:2–3). Hoe vreemd dat spesifiek híérdie beeld keer op keer in my gedagtes opgekom het.
Daar was ook een baie, baie kort gedeelte in die Nuwe Testament wat ek oor en oor gelees het, wat ek weer en weer in my gedagtes herhaal het, soos die eggo tussen kranse waarvan jy die einde nie kan hoor nie. Ja, ek het veral aan hierdie paar woorde vasgehou.
Hoe vreemd, ook, dat dit nie die gedeelte was oor Jaïrus se dogtertjie wat uit die dood opgewek is nie. Dit was ook nie Lasarus se verhaal of die verhaal van die belangrike man wie se seun gesond gemaak is nadat Jesus die duiwels uit hom verdryf het nie. Dit was nie een van die wonderlike wonderwerkverhale oor siek mense nie.
Ek het vasgehou aan Markus 4:35–41, wat vir ons vertel dat Jesus die storm stil gemaak het. Aan spesifiek hierdie woorde het ek vasgeklou: “Waarom is julle bang? Het julle dan nie geloof nie?” (v 40). Uit die hele Bybel was hierdie tien woorde my keuse, my anker wanneer ek wou sink.
Die ure en dae in die intensiewesorgeenheid van twee hospitale het weke geword en die weke maande … en steeds het ek vasgeklou aan hierdie twee sinnetjies in die dik Bybel, met sy duisende ander bemoedigende verse. Hierdie tien woorde was egter vir my genoeg.
In hierdie tyd het daar ook ander, vreemde keuses oor my pad gekom.
My seun het in een stadium ’n kamer met ’n man van Joodse afkoms gedeel. Dié man se broer was ’n rabbi. Eendag het die rabbi vir my gevra of hy vir my seun kon bid. Die vraag was eenvoudig, maar die keuse ongelooflik moeilik in my deurmekaar gemoed. As ek ja sou sê, sou God my straf en my kind laat sterf? As ek nee sou sê, sou God dán my kind laat sterf?
Daar was ook ander soortgelyke keuses: die Hindoe-vrou wat vir my seun wou bid en hom wou seën; die
