het om my sondes aan hulle te bely sodat hulle vir my kon bid en my seun gesond kon word. Wat moes ek kies? Sou my kind sterf as ek op al hierdie versoeke, of op party daarvan, ja sou antwoord? Of sou hy sterf as ek nee sou sê?
Wie sou my tog die regte antwoord kon gee en my in die regte rigting kon lei? Watter keuse sou die regte een wees? Moes ek my leraar vra, of moes ek wag dat die regte antwoord aan my geopenbaar word? Was hierdie vreemde versoeke en omstandighede dalk ’n direkte aanslag van die Bose? Hoe moes ek hierdie situasies met wysheid en insig en veral met die regte keuses hanteer?
Ek het toe nie geweet nie en weet nou nog nie of ek in my menslike swakheid die regte keuses gemaak het of nie. Wat ek wél weet, is dat God se almag en genade en liefde groter as ons verkeerdste keuses in die lewe is.
As ek nou terugkyk op daardie tyd toe die vernietigendste storm denkbaar in ons as familie se lewe losgebars het, toe ons byna vergaan het, probeer ek dink aan keuses wat ons bewustelik gemaak het, maar ook aan die keuses wat ons onbewustelik gemaak het.
My pragtige seun het binne ’n oogwink verander van ’n lewenslustige, jong, dinamiese mediese dokter in iemand wat toegesluit was in sy eie liggaam. Hy kon nie self asemhaal nie. Hy kon nie beweeg nie. Hy kon nie sluk nie, nie eens sy eie speeksel nie. Ons het nie geweet of hy kon sien of hoor nie. Ons het nie geweet of hy sou bly leef nie. Die dokters was eerlik met ons. Hulle het ons nie veel hoop gegee nie.
Ons seun is gediagnoseer met die gevreesde en uiters seldsame inkluissindroom. In Engels word dit locked-in syndrome of a man in a barrel genoem. Mediese handboeke beskryf hierdie toestand soos volg:
Inkluissindroom is ’n katastrofiese toestand wat keer dat die pasiënt enige spiere van die liggaam willekeurig kan beweeg, buiten oogbewegings. Gevolglik kan die pasiënt nie beweeg of praat nie, al is ’n mate van kommunikasie moontlik deur die oë te knip of te beweeg. Ten spyte van die verpletterende verlies aan funksies, is mense met inkluissindroom ten volle by hulle bewussyn. Hulle kan normaal dink en redeneer. Gelukkig kom inkluissindroom uiters selde voor. Ongeveer 40–70% van mense wat aan inkluissindroom ly, sterf binne ’n kort tydjie aan die besering wat die oorsaak van die sindroom was.
Vir my was die situasie beslis ’n werklikheid, maar wanneer ek nou terugkyk, was my emosies nie werklik in pas met die werklikheid nie. Ek het alles – veral my keuses oor wat ek mág of móés doen, of nié mag gedoen het nie – probeer rasionaliseer en “verwerklik”, sonder enige sukses.
Op pad na die hospitaal waar my seun gelê het, was daar ’n Katolieke kerkie, en elke dag het ek daar stilgehou, ingestap en gebid. My gewone asseblief-gebed. Selfs dit was aan die begin vir my moeilik. Skielik was ook dít iets waaroor ek ’n bewustelike besluit moes neem. En die vraag was: Moes ek nie eerder soek na ’n Protestantse kerk wat dálk oopstaan en daar gaan bid nie? Hoe belaglik was my vrese en vertwyfelings oor die keuses wat ek moes maak! Hoe verward was ek nie!
Die keuses wat ek van dag tot dag moes maak, is noodwendig beïnvloed deur wat al die mense rondom my met hulle goeie bedoelings gesê het, ook vir my. Woorde soos: “Hierdie dinge gebeur nét met mense wat dit kan dra. Ek sal nooit so iets kan oorleef nie.” Wanneer ek hierdie woorde gehoor het, het die vertwyfeling my dadelik weer getref: Wat het ek tog gedoen? Was ek dalk arrogant? Toets my God my op so ’n ontstellende manier om te sien of ek wél so ’n beproewing kan hanteer? Het ek iewers langs die pad ’n verkeerde keuse gemaak?
Ander woorde wat lank by my vasgesteek het, was: “Ja, sulke dinge gebeur met ’n mens om jou terug te roep na God toe, om jou – en ons almal – daarop te wys dat ons anders moet begin leef, dat ons ons weë moet verander. As ons en al sy vriende dit nie as ’n wake-up call beleef en sien nie, sal níks ons seker ooit terugbring na God toe nie.” Dan het ek gedink: Het ek dan so ver van my God af weggedwaal dat Hy iets so skrikwekkend moes gebruik om my na Hom toe terug te bring? Watter verskriklike sondige keuse, of keuses, het ek dan gemaak dat Hy hierdie verskrikking oor ons moes bring? Ander het gesê: “Ja, ’n mens moet seker nooit te trots op jou kinders wees nie. ’n Mens weet nooit wat met hulle kan gebeur nie.” O Vader, asseblief, asseblief, asseblief … Vergewe my as ek te trots op my kind was, as my handel en wandel en keuses U kwaad gemaak het!
Hierdie gedagtes het my laat voel soos ’n kind wat op die strand probeer om die dammetjie wat hy gebou het vol seewater te maak. Met sy emmertjie hardloop hy heen en weer tussen die see en die dammetjie. Die see word nie leeg nie en sy dammetjie word nie vol nie. Die hele situasie en al die verwarrende emosies was so geheel en al tevergeefs.
Ek het 22 maande lank elke liewe dag by die hospitaal gesit. Meestal van nege-uur in die oggend tot nege-uur in die aand. Ek was uit vrye keuse daar. Ek het besluit om my lewe op hold te sit. Nie omdat ek dapper of spesiaal was nie, maar eenvoudig omdat my hele lewe in daardie 22 maande gefokus was op wat op elke oomblik van die dag met my kind kon gebeur. Wat was sy liggaamstemperatuur? Wat was die persentasie suurstofabsorbsie in sy liggaam? Sou hy dalk net vandag self begin sluk? Of, wonder bo alle wondere, sou daar dalk net vandag iewers – asseblief, asseblief, asseblief – ’n flikkering van beweging in sy liggaam wees? Sou hy dalk vandag op ’n manier kon aandui dat hy ons kan hoor … dat hy ons kan sien?
My keuses wat uit nood gebore is, het egter nie by my kind se ongeluk, die 22 maande in die hospitaal en die maande daarna, of met sy voortslepende rehabilitasie begin en geëindig nie. ’n Jaar gelede is ek en my seun – wat nou in ’n rolstoel is en slegs sy linkerhand en -arm kan beweeg – tydens ’n gewapende rooftog in ons huis aangehou. My man is tydens die rooftog geskiet en het sy een nier as gevolg daarvan verloor.
Weer eens het daar maande in die hospitaal gevolg. Wéér het al die clichés in my ore opgeklink. En wéér het ek voor moordende keuses te staan gekom.
Maar wéér het God my keuses namens my gemaak toe ek te verward was om dit self te doen.
In sy almag het God my geleer dat ek nooit self die keuse tussen bitterheid of vertroue, angs of vrede in my gemoed hoef te maak nie, want as ’n mens aanhou asseblief vra, sal jy nooit bitter word nie. As jy aanhou asseblief vra, hou die angs nie vir altyd nie. Die keuse is eintlik so maklik.
Ons elkeen, ook jy, het die keuse oor wat ons gaan doen wanneer iets pynlik in ons lewe gebeur het. Ons het áltyd verskillende en verskeie keuses – ongeag die omstandighede. Jy kan kies om vir die res van jou lewe kwaad of hartseer of bang of bekommerd of veeleisend te wees. Of jy kan kies om te wéét dat niks in hierdie lewe toevallig gebeur nie. Jy kán doelbewus kies om te soek vir genade en vrede. Jy kan ontdek dat wonderwerke nie altyd die volgende dag gebeur nie, ook nie op die oomblik dat jy daarvoor vra nie. Jy leer dat ’n wonderwerk so klein of so enorm groot kan wees soos die flikkering van beweging in jou kind se linkerduim – waarmee hy ’n boek kan begin skryf. ’n Wonderwerk kan ook gebeur in die vorm van ’n slukbeweging of een asemteug sonder ’n ventilator. Jy leer dat die woorde van jou gebed nie dramaties en hoogdrawend hoef te wees nie. Soms is die woord asseblief genoeg.
Ek het geleer nie een van die clichés wat mense so graag gebruik, kan bly staan voor God se genade nie, want Hy laat nie altyd dinge gebeur om mense te straf nie. Soms gebeur dinge om mense slegs in ’n ander rigting te stuur. Daarna, ten spyte van ons gebreke, gee Hy vir ons arendsvlerke om hoog en ver bo die negatiewe uit te styg.
Deur my beproewings heen het my keuses weer makliker geraak, want ek het die genade ontvang om te weet: As jy God jou éérste keuse maak, is al die ander keuses baie makliker. Dan kom die meeste ander dinge vanself.
Daarom hou my storie nie hier op nie. My storie het maar so pas eers begin!
4
’n Onsigbare voorsprong
David Schlachter
Die
