aan. Hy laat sak sy kop en soen haar, en ’n lang oomblik is dit stil op die stoep.
Dan roep iemand in die eetkamer agter hulle. José maak haar vinnig los uit Hugo se omhelsing en verdwyn in een van die ander vertrekke wat op die stoep uitloop. Hugo steek ’n sigaret op en neem ’n paar diep teue. Dan gooi hy die sigaret weg en stap ewe kalm weer terug na sy gaste toe.
Alles het so vinnig gebeur dat dit vir Ria voel of sy gedroom het. Maar sy weet sy het nie gedroom nie en daar is ’n naar gevoel op haar maag. As dit haar eie pa was wat sy so op heterdaad betrap het, sou sy nie meer geskok gewees het nie. En wat die ergste is, sy is seker dis nie die eerste keer nie. Hoe durf hy sê sy seuns is saf as hy self geen integriteit het nie?
Dan dink sy aan Bill, en aan Bill se vrou. Sy voel klein en beskaamd. Watter reg het sy om ander te oordeel?
Die laaste gaste is Maandagoggend weg en Ria het ’n sug van verligting geslaak. Dalk sal sy nou kans kry om te skryf. Maar Hugo moes die oggend na sy buurman, Josua Marsh, toe gaan en Mildred het gereël dat hulle saamgaan. Ria het toe maar alle gedagte aan werk laat vaar.
Hugo en Mildred sou die Woensdag Port Elizabeth toe gaan waar Hugo ’n vergadering moes bywoon. Hulle het aangehou dat Ria saam met hulle moet gaan – hulle kon met die terugkom by Buks aangaan – maar Ria was haastig om haar jeugverhaal klaar te maak en het die uitnodiging van die hand gewys.
Van Towerwater se mense het sy niks gehoor nie. Is hulle so bly om van haar ontslae te wees? het sy ’n bietjie hartseer gewonder. Hoe kan sy teruggaan as hulle so teenoor haar voel? Maar aangesien sy graag die volgende dag wou teruggaan, het sy maar haar trots in haar sak gesteek en self gebel.
Emily het die foon beantwoord en was bly om te hoor sy kom die volgende dag terug. As Mildred-hulle haar nie kon bring nie, moes sy net laat weet, dan sou sy of Paul haar kom haal. Emily se stem was hartlik en Ria het die foon gerusgesteld neergesit. Sy hoop die hele onaangenaamheid het oorgewaai teen die tyd dat sy terug is op Towerwater. In die toekoms sal sy versigtiger wees.
Mildred en Hugo het haar die volgende middag Towerwater toe geneem en saam met die familie koffie gedrink. Almal was bly om Ria weer te sien; selfs Mona was baie vriendelik. Hulle het oor koeitjies en kalfies gesels, oor die droogte en Hugo se vergadering in Port Elizabeth, maar dit was duidelik dat dit ’n blote hoflikheidsbesoek was. Daar was – veral tussen die vroue – nie veel hartlikheid nie. Hoe kon dit ook anders? In geaardheid en uitkyk op die lewe het hulle hemelsbreed verskil.
Nadat Mildred en Hugo weg is, stap Ria na die populierbos toe. Die aarde is dor en sy sien die populiere begin verkleur. Gaan die reën nooit kom nie? ’n Lang ruk sit sy daar in die bos en droom, bly om weer terug op Towerwater te wees. En wat haar die gelukkigste van alles maak, is dat dit lyk of die mense bly is om haar weer terug te hê.
Toe sy weer by die huis kom, sit Paul op die stoep. Die son is reeds onder en die blougrys skemering lê op die rante. Paul het net gebad en geskeer, en sy gesonde bruin vel blink teen sy oopnekhemp. Hy nooi haar om te sit en gaan haal vir hulle elkeen ’n glasie sjerrie.
“Welkom terug op Towerwater. Ons het jou gemis.”
Sy glimlag. “Dankie, dis lekker om weer terug te wees.”
Hy steek vir hulle elkeen ’n sigaret op en ’n rukkie rook hulle in stilte. Sy is bewus van sy sterk, aantreklike persoonlikheid en wonder opnuut wat die geheim van Towerwater en sy mense is.
“Wel, nig Ria,” sê hy eindelik, “hoe geval The Gables jou?”
“Ek dink dis ’n ongelooflike plek, ’n droomplaas. ’n Mens vergeet daar amper van die droogte en die bruin, verskroeide veld. Daar was die hele tyd mense – interessant, maar ’n bietjie uitputtend op die lang duur. Ek het natuurlik nie ’n steek werk gedoen nie.”
“En hier het nog werk vir jou gekom – die proewe van daardie boek wat herdruk word.”
“Ek sal dan maar net soggens ’n bietjie vroeër moet opstaan. Ek begin nou vasbrand.” Sy kyk nuuskierig na hom en vra versigtig: “Gaan jy nooit na Mildred se partytjies op The Gables toe nie, Paul?”
“Vroeër het ek dikwels gegaan. Ons het gereeld Saterdae tennis gespeel en vleis gebraai, maar die partytjies het my later begin verveel.”
“Jy kon gerus maar nou die aand gebly en my hand vasgehou het,” sê sy liggies. “Al die vreemde mense …”
“As ek gedink het dit was nodig, sou ek gebly het,” sê hy. In stilte dink sy oor sy woorde, nie seker of sy dit as ’n kompliment moet beskou of nie.
“Joy was ook daar,” sê sy ná ’n rukkie. Toe hy nie antwoord nie, sê sy tergend: “Sy is ’n oulike meisie, dink jy nie so nie?”
“Baie oulik. Maar nie my tipe nie.”
“Wat is jou tipe?” vra sy met ’n glimlag. Hy antwoord nie dadelik nie en sy hou haar asem op. Het sy weer ’n flater begaan?
Ná ’n rukkie sê hy egter: “Ek het haar nog nooit probeer opsom nie, maar ek sal nou probeer. Ek hou van ’n mooi meisie, maar nie popmooi nie. ’n Mooiheid wat eintlik van binne kom. Ek hou van ’n meisie met karakter en ’n eie persoonlikheid. ’n Meisie wat in enige geselskap tuis is, maar ook nie bang is om alleen te wees nie. Is dit genoeg?”
Liggies sê sy: “Jy vra nie veel nie, nè? Waarom gaan soek jy nie dié ideale meisie van jou nie? Of wag jy dat sy na jou toe moet kom?”
Weer is hy stil, en sy sien die skaduwee op sy gesig en in sy oë. In spanning wag sy. Dan sê hy sag: “Ek sal haar nie gaan soek nie en as sy self Towerwater toe kom, sal sy maar net weer moet weggaan.”
Haar hart klop so hard, sy is bang hy kan dit hoor. “Waarom?” vra sy.
Hy kyk lank na haar. “Omdat ek nooit met haar kan trou nie,” sê hy saaklik. Roerloos wag sy – sal dit nou kom? – maar hy skud net sy kop. “As jy lank genoeg op Towerwater bly, vertel ek jou miskien eendag die verhaal. Dan sal jy verstaan waarom ek nie met Joy of enigiemand anders kan trou nie.”
Ria is die volgende middag saam met die familie na een van die naburige plase vir die maandelikse biduur. Toe hulle daar kom, is daar reeds ’n hele klompie mense op die stoep en in die sitkamer. Baie van hulle het Ria nog nie vantevore ontmoet nie, maar almal groet haar vriendelik, nuuskierig oor die skryfsterniggie van die Therons wat ’n boek oor haar Donkerfontein-familie kom skryf.
Oom Pieter en tannie Cora is ook daar en Ria sluit dadelik by hulle aan. Daar is ’n paar dinge wat sy graag met oom Pieter wil bespreek en hulle reël dat sy die volgende week vir ’n dag of twee Dankbaarheid toe gaan.
Dit was Ria se eerste ervaring van ’n plaasbiduur en die eenvoudige diens het ’n groot indruk op haar gemaak. Hulle het nie net gebid vir die reën wat hulle so bitter nodig het nie, maar ook vir almal wat siek is en hulp nodig het, vir verdraagsaamheid en goeie buurmanskap, en vir die leiers van die land.
Ná die biduur het almal koffie gedrink en koek en melktert geëet. Die mans het gesels oor boerdery en politiek en die vrouens het gekuier. Gesterk deur die samekoms en die wete dat nie een van hulle alleen staan met sy probleme nie, is hulle terug huis toe.
Saterdag is sy saam na ’n troue op ’n plaas in die distrik. Die paartjie was nog bitter jonk, maar so verlief en seker van hulle geluk dat Ria ’n knop in haar keel gekry het. Sy was ook eens op ’n tyd so vol vertroue in die toekoms.
