bedien ’n ete waarvoor niemand eintlik aptyt het nie. Amalia sit stil en waswit aan die bopunt van die lang tafel. Dit tref Zilla dat sy en Piero se ma nog byna glad nie gesels het nie. Dis amper asof Amalia haar ignoreer. Dan betig sy haarself. Daar was nog nie tyd of kans nie. Dit is seker nie doelbewus nie.
Direk ná hulle klaar geëet het, staan Amalia op.
“Katryn sal koffie woonkamer toe bring,” kondig tannie An aan. “Ons kan sommer daar drink.”
Die laatherfsaand is koel en ’n groot vuur brand in die woonkamer. Die koffie staan gereed op ’n lae koffietafel voor die kaggel en dis tannie An wat begin skink en rondgee. Piero staan effens eenkant met sy oom en gesels en Zilla voel meer as ooit soos die vyfde wiel aan die wa. Sy loop sodra hulle met die testament begin. Dan kyk sy op en vind Amalia se donker oë op haar.
“Kom sit hier, Zilla.” Sy staan op en gaan sit op die bank langs Amalia. “Ek was nie ’n goeie gasvrou nie, maar jy verstaan seker.”
“Natuurlik. Ek wens net ek kon iets doen om te help.”
“As jy gehelp het om dit vir Piero makliker te maak, het jy genoeg gedoen.”
Zilla kyk verwonderd na Piero se ma. Sy het ’n onweerstaanbare sjarme. Al is haar gesig op die oomblik bleek en gespanne en haar oë hartseer.
“Ken jy Piero al lank?”
“Van die begin van die jaar af.”
“Jy studeer ook kuns?”
“Ja.”
“Maar jy is ’n boeremeisie?”
Die vreemde vraag verwar Zilla. Natuurlik is sy. Amalia weet dit mos. Maar sy weet dat die vraag nie om dowe neute was nie.
“My pa boer, ja, en dis wat ek ook later wil doen. Dit en skilder,” sê sy.
“Piero sal nie boer nie. Nooit nie.”
“Ek weet, ja.”
“Hy sal weggaan. Piero het sy oupa se talent, dit moet ontwikkel word.”
“Ja.”
Wat verwag die vrou moet sy hierop sê? Wat moet sy vir haarself hierop sê ná gisteraand? Dis byna ongelooflik dat ’n mens se lewe skielik so verwikkeld kan raak. Sy moet weg hier, so gou moontlik. Al moet sy met die trein terug. Sy sal môre navraag doen.
“Ek dink ek moet nou maar na my kamer toe gaan, as u my sal verskoon.”
“Nee.” Amalia se stem is beslis. “Ek wil hê jy moet bly. Jy moet weet hoe Piero se sake staan. En myne. Daar moet geen onduidelikheid vir jou wees nie, sodat jy weet wat jou te doen staan.”
’n Koudheid kom lê in Zilla se binneste. Amalia is op haar manier reg. Sy wat Zilla is, sal moet besluit. Sy sal self moet besluit sonder dat sy met iemand sal kan praat of iemand se raad kan vra. Want wat gebeur het, kan sy vir niemand sê nie. Sy kyk op in Dawid se oë. Dis byna asof hy gereed sit om tussenbeide te kom as hy sou sien die gesprek met Amalia ontstel haar.
“Nog koffie, Amalia?” Dawid se stem is hoflik.
“Nee dankie, Dawid. Wil Thys nie maar begin nie? Ek is dodelik moeg.”
“Ek sal hom sê.”
Zilla sien hoe Dawid se pa by ’n tafeltjie plaasneem en papiere uit ’n tas haal. Daar is stilte in die kamer en sy wens weer dat sy liewer kan gaan.
Sy hoor hoe oom Thys begin voorlees uit die dokumente op die tafel en dit word vir haar ’n betekenislose gedreun. Sy sit die gesigte om haar en dophou. Op nie een is daar veel uitdrukking nie. Dis byna asof dit hulle nie werklik aangaan nie. Mense wat heeltemal seker van hulleself en hulle posisie in die lewe is, dink sy. As sy self maar so seker was, so onaangeraak. As sy Piero en Amalia liefs nooit ontmoet het nie. Op Kiepersol was sy iemand wat vir haarself besluit en vir haarself gedink het. Sy voel anders hier, willoos en bedreig.
Piero luister na sy oom en die woorde vloei inmekaar. Dit gaan hom nie werklik aan nie. Hy weet dat daar vir hom voorsiening gemaak is en dat sy lewe vorentoe presies kan verloop soos hy dit sou verkies. Sy pa se dood bly in elk geval nog ’n onwerklikheid. Gisteraand saam met Zilla is ’n veel groter werklikheid.
Maar Zilla is anders hier. Sy is styf en eenkant, veral noudat hy haar borrelende warmte nodig het, byna asof sy hom nie glo dat hy dit bedoel as hy sê dat hy haar nie weer sal laat gaan nie. Veral nie nou nie. In die verlede het sy verhoudings met meisies hom min geraak. Hy het hom nie deur enige intimiteit gebind laat voel nie. Waarom dan so geraak voel deur gisteraand?
Dit was seker destyds met sy ouers ook so. Sy pa het hom dikwels vertel dat hy maar wild gelewe het, maar rustig geraak het toe hy sy ma ontmoet het. Maar sal Zilla hom rustig maak? Sy sal moet leer om haar hardkoppigheid te onderdruk. Daar kan sy beslis by sy ma leer.
Ook vir Dawid word die woorde ’n dowwe gedreun. Wat hy wou gehoor het, het hy gehoor. Sy pa het nooit professionele etiek oorskry en hom iets van sy oom se testament laat agterkom nie. Daar was altyd die onsekerheid dat Windhoogte onder die hamer sou kom. Hy sou dit nie kon koop nie, want hy het self niks nie.
En nou is die onsekerheid verby. Windhoogte is syne, met alles daarop om suksesvol verder te kan boer. Implemente, genoeg vee en ’n bedrag in die bank om gebeurlikhede die hoof te bied. Windhoogte sal die Bassons s’n bly. Hy sal oom Jan se vertroue in hom nooit skend nie. As hy ooit iets kan doen wat sal vergoed, sal hy nie huiwer nie. Teenoor Amalia of teenoor Piero. Want eintlik het hy Windhoogte aan Piero te danke – aan Piero wat nie daar wil boer nie.
Vir Amalia het alles oornag betekenisloos geword. Alles en almal, behalwe Piero. Met Jan weg, is die sin in haar lewe byna tot niet en alle rede om langer in hierdie dorp te bly, het verval. Om Jan se onthalwe het sy ’n kwarteeu lank in hierdie bar, kultuurlose wêreld gebly. Maar nou is Jan weg en kan sy terugkeer. Al die bande is nog daar, omdat sy elke jaar kon gaan kuier.
Sy hoef eintlik nie na Thys te luister nie. Sy weet dat sy vir die res van haar lewe alles sal hê wat sy nodig mag kry. Jan sou gesorg het. Sy weet in elk geval presies wat sy gaan doen. Sy het nie vandag geantwoord toe mense haar aangeraai het om nie dadelik besluite te neem nie. Dis nie ’n kwessie van besluit nie. Dis onafwendbaar.
Niemand sal haar keer om te doen wat sy moet nie. Ook nie hierdie onbeduidende meisietjie wat Piero om die een of ander vreemde rede saamgebring het nie.
Nadat Thys Basson klaar gelees het, pak hy die papiere tydsaam terug in die tas. Daar is algehele stilte in die kamer. Almal besef dat hulle nie regtig met aandag geluister het na die omhaal van gegewens en terme nie. Half skuldig wil niemand dit waag om kommentaar te lewer nie.
Die ouer man kyk na die gesigte om hom. Almal se lewens is geraak deur wat hy nou net gelees het. Selfs die vreemde meisie s’n – as Piero dit ernstig met haar bedoel. Maar dis duidelik dat niemand volkome helderheid het nie. Selfs nie An nie, wat gewoonlik meeleef as hy haar iets vertel. Hy sal dit maar kortliks opsom en vir elkeen spesifiek sê hoe Jan Basson se testament hom of haar individueel raak.
“Mense, hierdie testament wat deur Jan opgestel is, nie baie lank voor sy dood nie, raak ons almal. In die eerste plek, An, beteken dit dat ek en jy binnekort hiernatoe sal moet verhuis. Ek sal my praktyk verkoop en my hier kom vestig. Jan het my aangestel as eksekuteur en ook as trustee en bestuurder
