style="font-size:15px;"> “Om wat mee te maak, Mister Barrington?” het ek hom altyd gevra. “’n Mens kan nie sywurms of kokonne eet nie.”
“Dit sal ’n baie winsgewende boerdery wees, Silas. Die eerste paar jaar boer ek met die doel om kokonne uit te voer. Italië toe. Miskien ’n bietjie Frankryk toe ook. Die beste wewers is in Italië, die beste syboere ook. Ek sal Italiane laat kom om vir my die werk te doen.”
“Dit lyk vir my Mister Barrington se kalwers het die wurms. Mister Barrington moet Oujan stuur om te gaan bosdruifwortels graaf sodat ek dit op melk kan trek en vir hulle ingee. Die medisyne wat Mister Barrington laas met die skip saam laat kom het, beteken niks. Dis seker meer vir Engeland se klas wurms.”
Ek glo nie hy’t my eers gehoor nie. As hy die dag oor die sywurms wou praat, moes jy hom los en die kalwers laat oorstaan vir later. Een ding was seker, van sywurms het hy baie geweet, onnooslik was hy nie. Eendag het hy my vertel dat die sydraad wat jy van een ons eiers se kokonne wen, lank genoeg is om vyf keer om die aarde te draai.
“Dit klink effentjies lank, honourable,” het ek gesê. “Vat nou maar net hoe ver se stap dit vir my is tot bo in Streepbos by die heuningneste en dan nog weer terug tot by my huis. Soos dit vir my klink, is daardie draadjie dan nog ver van gedaan af.”
“Julle bosmense het geen begrip van dinge nie, Silas.” Hy het dit gereeld voor my neergesit. “Ek dink nie jy het die vaagste gedagte van hoe groot die omtrek van die aarde werklik is nie. Miskien sal jy beter verstaan as ek vir jou sê dat die sydraad van drie kokonne lank genoeg is om van jou huis af tot op die dorp te strek, en dit is nege myl.”
“Dit laat ’n mens respekte kry vir die ou drie wurmpies wat die draadjie getjorts het.”
“Moenie growwe taal in my teenwoordigheid gebruik nie, Silas!”
“Moenie maak of ek ’n kind is nie, Mister Barrington.” Hy het goed geweet ek is nie ’n man wat vloek nie.
“Dis ’n fyn kuns om met sy te boer, ’n baie fyn kuns. Nie alleen moet jy probeer om net die witmoerbei se blaar te voer nie, die blare moet ook net reg geoes word. Vir elke stadium van die wurms moet die blare in die regte grootte gekerf word, jou skuur moet so skoon soos ’n hospitaal wees en nie ’n hand mag aan die wurms raak nie. Hulle is baie vatbaar vir siektes. As jou wurms siek is, is jou eiers siek en ’n goeie kokonoes begin by die gehalte van jou eiers. Jy moet oplet na wat ek sê, Silas! Die dag wanneer ek op groot skaal met sy begin boer, gaan ek jou voltyds aanstel oor die skuur.”
Dit was nog een van sy drome. “Mister Barrington weet mos ons bosmense werk nie vir ’n ander nie,” het ek hom herinner. “Ek kom help maar net hier uit as Mister Barrington nie sonder my kan klaarkom nie.”
“Jy sal nog anders besluit, Silas. Ek het van die beste eiers uit Italië ingevoer en al twee keer van die kokonne teruggestuur, die eerste keer twaalf, en die verslag wat ek teruggekry het, was uitstekend. Die tweede keer was my oes nie na wense nie en het hulle vir my laat weet dat ek heel moontlik die wurms verkeerd hanteer het. Ek het selfs al van Portland se eiers aan ’n kenner in Italië gestuur, ’n sekere Zappa. Sir James Hudson in Florence, dis ’n plek in Italië, het vir my as tussenganger opgetree en laat weet dat die heer Zappa baie gunstig gereageer het oor die eiers.”
Barrington het baie vername mense geken. “Die moerbeiboompie wat Mister Barrington vir Mirjam gegee het, het gevrek. Sy het mooi met hom gewerk, maar hy wou nie vat nie.”
“Eintlik het ek dit maar vir haar gegee omdat sy so graag een wou hê. Gouna se grond is nie geskik vir moerbei nie. Mrs Barrington het gesê daar is weer ’n paar rokke van Imar en Gabrielle wat jy vir Mirjam kan oorkoop. Die geld kom soos gewoonlik na my toe, moenie vergeet nie.”
“Ek sal eers weer moet heuning verkoop.”
“Ek kan dit van jou loon aftrek.”
“Dan staat ek netnou by Mister Barrington ingeboek vir skuld soos die houtkappers op die dorp by die houtkopers se winkels.”
“Jy’s ’n dom man, Silas.”
“Ja, Mister Barrington.”
Teenspoed vir Barrington se wurms het ook nie agtergebly nie; partykeer was daar meer vrekte as lewe, maar moed het hy nie opgegee nie. Elke jaar het hy gesê: “Silas, volgende jaar sal ek met die skuur begin en drie of vier Italiaanse gesinne laat kom om die boerdery te behartig.”
“Ja, Mister Barrington.”
Menige dag het dit geklink of dit nog net die sywurm-droom en ek, Silas Miggel, is wat die ou man tot troos gebly het. Dit was die dae wat hy gekla het dat hy moeg is en gesê het hy dink nie hy sal meer lank leef nie. “Veertig jaar lank sukkel ek om ’n betalende bestaan uit my grond te maak, maar alles misluk. My seuns stel nie belang nie, ek weet nie wat hulle wil doen nie.”
“Mister Barrington dryf hulle ook maar te hard,” het ek vir hom gesê. Soms het hy hom vir my geërg as ek te na aan die waarheid gepraat het, ander tye het dit gelyk of hy te op is van sukkel om nog vir my ook te staan en kwaad word.
“Ek weet nie of dit die moeite werd is om hier voort te gaan nie, Silas. Miskien moet ek maar alles verkoop en teruggaan Engeland toe en my tyd daar in vrede gaan afwag.”
“Sê nou Mister Barrington verkoop alles en kom daar oorkant aan en kry die vrede ook maar nie daar nie?” Ek het hom mooi gewaarsku. “Vrede is nie ’n ding wat jy soos ’n paar skoene kan gaat soek nie, honourable.”
Die ou man se gemoed was daardie dag baie diep gesink. “Soms wonder ek of julle stomme bosmense nie beter daaraan toe is ten spyte van al julle ellende en armoed en eenvoudigheid van gees nie. Julle leef van dag tot dag, julle enigste strewe is om genoeg te hê om te eet.”
“Mister Barrington praat nie nou reg nie,” het ek vir hom gesê. “’n Mens leef nie om te kan eet nie, of om ryk te word of arm te bly nie, om min of baie te wees nie. ’n Mens leef maar net om goed te word. Dis al.”
Ek moes dit nooit gesê het nie. Ons was die dag besig om klip te lê voor die agterdeur, Barrington het uitgemeet en ek het gepak. Hy’t die duimstok gelos en orent gekom om my met ’n half ontevrede soort verbasing aan te kyk. “Wat het jy daar gesê, Silas?”
“Mens leef om goed te word, jy’t nie ander take nie.”
“Waar kom jy daaraan?”
“Nêrens nie, Mister Barrington, ek het dit maar deur die jare self so uitgekyk.”
“En wat noem jy goed, Silas?” Dit wou al klink of hy spot.
“Goed is goed. Goed is nie sleg nie en sleg is nie goed nie.”
“As ek heeldag in die son sit, beteken dit dan dat ek besig is om goed te word?”
“Nie as Mister Barrington sit omlat Mister Barrington te lui is om te werk nie. Daarvan sal Mister Barrington nie goed word nie, net slegter. Maar ek weet mos Mister Barrington is nie ’n lui man nie.”
“Hoe goed is jý van plan om te word, Silas?”
“Mister Barrington spot nou.”
“Ek spot nie, Silas, ek stel belang om te hoor hoe jou gedagtes loop.”
“Ek
