het nie geroer nie, toe hy praat het hy nie eers sy stem verhef nie. “Jy weet, Silas, ek het al dikwels vir jou gesê dat julle bosmense se onkunde en astrantheid nog julle ondergang gaan beteken en hier staan jy nou vandag as ’n goeie voorbeeld van my woorde.”
“Los die woorde, Mister Barrington, die sywurms staat oorkant op Gouna en hulle moet gehaal word.”
“Ek weet van die Italiane wat daar is, Silas, ek dink ek kan jou heelwat meer omtrent hulle vertel as wat jy vermoed ek kan. Miskien moet ek dit doen, miskien moet ek dit as my Christelike plig doen sodat jy tot kalmte kan kom en jou kop kan laat sak omdat jy vandag voor my deur, wat nog altyd vir jou en Mirjam oopgestaan het, kom rusie maak het.”
“Ek het nie kom rusie maak nie, ek het net kom sê Mister Barrington se Italiane het aangekom. Dis Mister Barrington wat wil staan en stry.”
“Ek is deeglik bewus van hulle aankoms. Hulle het reeds op 7 Mei aan boord van die Natal op Knysna aangekom. Ses gesinne uit die noorde van Italië.”
“Daar’s net so min ses gesinne. As daar ses gesinne is, het elke vrou twee mans,” het ek hom reguit gesê.
Barrington het onmiddellik geskerm: “Ek het hulle nie persoonlik getel nie. Ek weet wel dat hulle van Italië af Londen toe is, en van Londen af is hulle per trein na Plymouth. Op 1 April het hulle daarvandaan met die Anglian na die Kaap vertrek. Hulle het die aand van 26 April aangekom en ek verneem dat ’n sekere Mister Christie hulle vergesel.”
Moenie my vra waar Barrington aan alles gekom het nie, hy het dit soos ’n versie vir my gestaan en opsê. “Die Christie-kêrel is daar oorkant, ja,” sê ek vir hom. “Hy kom saam Poortland toe.”
“Ek gaan my geduld verloor, Silas.”
“Hierdie ding vra nie vir geduld nie, Mister Barrington, hierdie ding vra vir die waarheid.”
“Ek kan vir jou ’n kopie van ’n brief van Mister Burnett in Londen aan Mister Laing in die Kaap wys, waarin die goewerment meegedeel word dat die syboere deur hom, Burnett, persoonlik gekeur is, dat hulle uit so ’n goeie klas kom dat hy hulle nie eers aan die gebruiklike mediese ondersoek in Londen onderwerp het nie.”
“Mister Barrington gaat my nie vandag toegooi met klompe woorde nie, die mense sit daar oorkant en hulle moet hier kom!”
“In dieselfde brief versoek Mister Burnett die goewerment om toe te sien dat hulle goed ontvang word by hulle aankoms in die Kaap en dat daar na hulle omgesien moet word indien hulle vir een van die kusskepe moet wag om tot by Knysna te kom. Mý naam word nêrens in die brief genoem nie. Daarby was daar niemand in die Kaap om hulle te ontvang nie; hulle is onmiddellik na hulle aankoms oorgeplaas op die Natal, waar hulle meer as ’n week moes wag voordat die skip kon vertrek. Ek het maar eers van hulle aankoms verneem nadat hulle al in die tente op die dorp was. Klink dit vir jou na mý Italiane? Wat ek wel gedoen het, was om John na hulle te stuur met ’n aanbod van grond hier op Poortland vir ’n tydperk van ten minste drie jaar. Ek het selfs vir hulle ’n paar kokonne saamgestuur waaroor hulle baie verheug was. Hulle het John die versekering gegee dat dit van die mooiste kokonne is wat hulle nog gesien het.”
“Dis ’n lieg.” Ek het dit reguit gesê. “Ek glo niks wat John praat nie. Hoe kon hulle dit alles vir hom gestaat en sê het as hulle net hulle eie taal praat?”
“Oom vergeet van die tolk!” het John hom vinnig opgeruk en gesê.
“As die kokonne so wonderlik is, waarom het hulle dan nie agterna gekom nie?”
Barrington het self die antwoord gegee: “Omdat die goewerment hulle kroongrond aanbied. Mý voorstelle van slegs twee of drie gesinne was in elk geval verontagsaam; daar is hopeloos te veel uitgebring en verder het die Italiane self besluit om my aanbod te verwerp. Daarby is Mister White oor hulle aangestel en nie ek nie. Nou kan jy weer vir jouself vra wie se Italiane dit is.”
“Die Bybel sê die een wat die ding begin …”
“Oom Silas …” John het met ’n gemaakte lag en hande in die sakke kom staan. “Wees nou eerlik en erken oom probeer die Italiane op ons afskuif omdat jou kaia en jou tuine en jou dogter in gevaar is en omdat jy goed weet jou onwettige blyery op kroongrond is nou verby.”
As Barrington nie gekeer het nie, het ek sy kop tussen sy bene ingedruk. En toe haal Barrington skielik mooipraatjies uit: “Silas,” sê hy, “ek en jy kom oor baie jare heen saam, Mirjam het al amper soos ’n eie kind in my huis geword, waarom sal ons nou onvrede maak?”
“As Mister Barrington wil boek-opmaak, sal ek dit vir Mister Barrington doen. Van almal wat hier op Poortland gewerk het, is ek, Silas Miggel, al een wat nog nooit, nie een dag, die werk laat lê en aangeloop het nie. Ek het Mister Barrington reguit behandel, maar deur Mister Barrington se vervloekste sywurms sien ek vandag vir my en Mirjam in die wapad sit.”
“Nee, Silas, ek het vir julle plek op Karawater, julle kan môre trek.”
“Om te gaat varke oppas? Dink Mister Barrington ek het my Mirjam in die oopte grootgemaak om nou met haar Karawater toe te trek en haar te laat verwilder? Dis ’n volle dag se stap van daar af om op die dorp te kom, ons sal in die Bos moet slaap voor ons weer kan terug. En van wanneer af staat ’n bosmens uitgeverhuur aan ’n ander? Die eerste dag toe ek Mister Barrington kom uithelp het, het ek vir Mister Barrington gesê ek steek my hand vir Mister Barrington uit, maar ek staat nie uitverhuur nie. My plek is op die platrand. En Mister Barrington kom staat die sywurms op die goewerment en afskuif.” Ek was in my lewe nog nooit só van die ontsteltenis nie. “Maar ek sê vandag vir Mister Barrington daar oorkant gaat al wat Italiaan is, uitvrek as hulle nie weggevat word nie, en dit gaat op Mister Barrington se gewete kom.”
“Gaan sê dit vir die goewerment, Silas, nie vir my nie. Dit het in elk geval tyd geword dat jy huis toe gaan en gaan nadink oor my aanbod van Karawater. Kom praat weer as jy kalm geword het.” Hy het omgedraai en die huis ingeloop.
John het gestaan en lag. “Oom Silas,” sê hy, “ek sien daar is ’n paar mooi vroumense onder die Italiane. As oom so ’n bietjie was en aantrek, kry oom dalk een.”
“Loop bars jy, John Barrington!” het ek vir hom gesê, “ek soek nie vroumense nie en ek was my elke Sondag.”
Mirjam het my voor die huis ingewag. Na die oostekant toe, so drie keer ’n klip se trek van my plek af, het ’n bondel ronde spitspunt-tente gestaan soos ’n plaag wat uit die aarde uit opgeskiet het. Elf tente. Hier en daar was hulle nog besig om van die penne dieper in die aarde in te slaan en ankertoue vas te trek. Dit loop en dit maal en dit lawaai soos goed wat nes geskrop het maar nie tot sit kan kom nie, en ek staan soos een wat van my voete af geklap is.
“Ek was bekommerd oor Pa. Mister White het gesê Pa is weg Poortland toe. Hy sê dis Italiane en hulle kom hier bly. Ek is jammer, Pa. Ek het hulle vanoggend onder in die kloof by die salieboom gekry en geskuil totdat hulle verby was; hulle moes almal help om die slees die hoogte uit te stoot, maar eers moes hulle help pad kap.” Sy het gepraat asof sy alles met een asem gesê moes kry, soos dit haar gewoonte was wanneer sy bang is. “Ek weet nie hoe hulle tot hier gekom het nie, Pa, die pad wat uitgekap is, lyk vreeslik. Ek het geweet Pa gaan skrik. Sê iets, Pa! Wat sê Mister Barrington?”
“Hy wil hulle nie hê nie. Hy stoot hulle oor na die goewerment toe.” Ek het verby haar in die huis ingeloop en vir my ’n beker drinkwater geskep. Sy het agterna gekom.
“Maar dit is Mister Barrington se Italiane, Pa! Hy het dan al wanneer vir Kate en Flos en Imar en Gabrielle
