gaat nog vir jou trap dat daar van jou niks oorbly nie.”
“Julle sê dit al jare lank.”
“Wat maak jy met die tande?”
“Dis mý saak. Eintlik het ek vir oom kom sê van ’n plek bo in Lelievleibos waarheen oom kan trek. Dis een van my skuilplekke in die winter, maar oom kan hom kry. Dis nie ’n groot oopte nie, daar is water en dis nie ver van ’n sleeppad af nie.”
“Ek is nog lank nie by trek nie.”
Mirjam het met twee bekers koffie uit die huis gekom. Haar hare was los en sy het die mooie rok met die fyne blommetjies, wat ek die laaste vir haar by Mrs Barrington oorgekoop het, aangehad.
“Alles in die huis is reg, Pa. Pa se middagkos ook.”
“Waar gaat jy heen?”
“Poortland toe, Pa.”
Sy was lank nie Poortland toe nie. As dit my wil was, het ek haar gekeer, want ek was te kwaad vir Barrington. Maar Poortland toe was beter as na die tente se kant toe. “Sit jou kappie op voor jy loop,” sê ek vir haar.
“Dis Sondag, Pa, ek gaan nie nou tuin toe nie.”
“Sit op jou kappie, Mirjam! Dit mog Junie wees, maar die son het nog genoeg steek in hom om jou gesig te brand.”
“Die kappie druk my hare plat, Pa,” hou sy aan met stry.
“Luister vir jou pa, Mirjam,” sê Josafat kort en klaar en sy ruk haar op en loop in die huis in. Maar toe sy uitkom, was die kappie op haar kop; sy had van kleintyd af respekte vir Josafat.
“Jy sê daar is nie ander mense by die plek in Lelievleibos nie?”
“Nee, oom.” Hy het sy pyp uitgehaal en opgesteek.
“Ek sê weer: ek is nog ver van trek af, maar dis goed om te weet van ’n plek waar ek weer eenkant sal kan bly as dinge dalk regtig neuk.”
“Mirjam word groot en eiewys soos ’n vroumens, oom sal haar nie vir die res van haar lewe kan eenkant hou nie.”
“Dit kan nie anders nie. Ek moet.”
“Hoekom?”
By al Josafat se neukery had hy ’n verstandigheid in hom wat gemaak het dat ’n mens oor baie dinge met hom kon praat. Dis net dat ’n mens nie oor alles kan praat nie. “Ek bly jou ’n antwoord skuldig,” het ek vir hom gesê. “Maar daar is ’n antwoord, glo my dit. En sê vir Joram Barnard ek sê dankie lat hy aangebied het.”
“Ek hoor dis syboere.”
“Ja.” ’n Swerm witogies het verbygewoerts Bos toe, twee geelkeelsangertjies agterna. Ek het die swerm goed geken.
“Oom sal moet trek.”
“Nee. Die platrand is my plek.”
Josafat het nog ’n rukkie gesit, toe opgestaan en die Bos in geloop – waarheen het hy alleen geweet. Ek het weer die Bybel oopgeslaan om heenkome vir my gemoed te soek, maar die Boek wou nie praat nie, die woorde het duister gebly soos die woorde uit die vrou met die pers rok se mond.
Die hele dag bly ek wegkant van die tente. As ek gaan water skep, kyk ek nie op nie, maar hulle kom by my ore in, want dit roep en dit praat en dit kap tentpenne vas; ek kan hulle nie weg toor of weg dink nie.
En Mirjam het amper donker eers by die huis gekom. Sing-sing.
“Hier sit ons so goed as omsingel van vreemdes en jy kom watter tyd van Poortland af, al singende!” Ek wou nie met haar rusie maak nie, maar ek kon myself nie keer nie; die hele dag se dink en opkrop het uitkomplek gesoek. “Ek hoop jy het vir Mister Barrington gesê hy moet sy spul sywurms hier kom weghaal!”
“Hy weet van hulle, Pa.”
“Wat gaat hy daaromtrent doen?”
“Ek weet nie, Pa.”
Maandag, ligdag, was White weer voor my deur.
“Dit gaan sleg, Miggel. Baie sleg.”
“Ek is bly om dit te verneem, Mister.”
“Pa!” het Mirjam my uit die kamer uit aangepraat.
“Die mense is in opstand, Miggel. Hulle sê hulle is veronreg en verkul en hulle wil alles van mý hê. Christie is saam met hulle in opstand, daarby moet ek nog by hom in die tent ook slaap. Hulle kla oor die tente wat te min en te beknop is, ek moes al klaar op die dorp twee ekstra uitkrap.”
“Vir wat het Mister met hulle hiernatoe gekom?”
“Dis goewermentsbesluit, Miggel. Kroongrond is nie oral ewe geskik nie. Die keuse was tussen Quar en Gouna, en ons het gereken Gouna sal meer geskik wees vir moerbei as Quar, want die opdrag is dat hier ’n sybedryf begin moet word.”
Ek het die beker wat voor my gestaan het, weggestoot dat die koffie spat. “Mister,” sê ek vir hom, “loop sê jy vir die goewerment Silas Miggel sê: die eerste sywurm wat hulle op hierdie platrand grootmaak, vreet ek met vel en al op en spin self die kokon.”
“Moenie oorhaastig wees nie, Miggel.”
“Nou maar goed.” Ek was kwaad. “Kom ons sê daar val môre ’n klomp moerbeilote uit die lug uit en hulle plant dit en nog ’n mirakel val daarmee saam en die goed groei, waarvan reken Mister en die goewerment gaat hulle en hulle wurms leef tot tyd en wyl die bome oor drie, vier jaar sterk genoeg is om blare van te oes?”
“Dit is alles deel van hulle opstand, Miggel. Volgens Christie is hulle onder die indruk gebring dat hulle by hulle aankoms vir ten minste ses maande van kos voorsien sou word totdat hulle hul eie kos kon begin wen. Verder sou elke gesin en vrygesel ’n os en ’n ploeg kry en byle en grawe en komberse en kookpotte en saad en ek weet nie wat nog alles nie.”
“Ek sit verwonder lat die goewerment hulle nie sommer elkeen ’n pêrel binne-in die kroon ook belowe het nie.”
“Dis maklik vir jou om te praat, Miggel. Ek sit met die werklikheid. Volgens die immigrasie-papiere wat saam met hulle aangekom het en wat spesiaal vir hulle in hul eie taal opgestel is, het elke gesinshoof en vrygesel ten minste twintig pond in besit. Die dokumente moes in Italië onder toesig ingevul en in Londen nagegaan gewees het. Christie sê dit is gedoen en hulle het die geld gehad, maar hulle weet skielik niks daarvan af nie en besit nie ’n pennie nie. Hulle sê hulle moes in die Kaap kos koop terwyl hulle op die Natal gewag het om tot hier te kom.”
“Bly by die werklikheid, soos Mister dit noem. Waarvan gaat hulle leef?”
“Hulle eis ’n sjieling per dag per persoon plus al die ander beloftes.”
“Wat?”
Mirjam het vir White koffie geskink en drie lepels suiker ingegooi. “Stadig!” het ek haar gemaan, “die goewerment gaat nie vir my en jou suiker toestaan nie.”
“Gedra vir Pa.” Die kind had altyd ’n manier om my te wil leer.
