kom Karolina op ’n vinger in die veld af. Of iets wat baie soos ’n vinger lyk. Willie ondersoek die vreemde voorwerp lank en aandagtig. Dan sit hy dit in ’n bruinpapiersakkie om saam te neem. ’n Vreemde plantaardige groeisel, wit en wortelagtig. Die vorige nag, onthou Karolina, het sy gedroom van swart klippe en swart sprinkane.
Hulle is albei goed toegerus vir die veld. Karolina doen navorsing oor die verspreiding en broeipatrone van die motspesie Hebdomophruda crenilinea. Willie is op soek na ’n verskeidenheid dinge, hy help meneer Isayago die Argentyn met die voorbereiding van geneesmiddels. Dit neem hulle maande, soms jare, vertel hy haar, om party van die middels uit die basiese grondstowwe voor te berei.
Dié bepaalde soort mot word hoofsaaklik in hierdie streek aangetref. Byna ’n honderd jaar gelede het Boer en Brit vrylik hier rondbeweeg. Hierdie provinsie was toe ’n betwiste gebied. Vroue, kinders en swartes is in groot stofwolke soos troppe diere hier rondgejaag. Die aarde is afgebrand. Die vernielde grond het weinig opgelewer. Die plantegroei en insektelewe het ’n gevoelige knou gekry – hier was plek-plek kilometers aaneen nie ’n blom, nie ’n plant, nie ’n graspol oor nie, nie ’n klipper onomgedolwe gelaat nie; die aardoppervlak was tot stof gereduseer soos die kloutjies van duisende groter en kleiner hoefdiere maande lank kruis en dwars daaroor beweeg het.
Nou is dit droog in hierdie streek. Karolina bestudeer die oorlewingstrategieë van hierdie motspesie onder presies dergelike omstandighede.
Voor middagete stap hulle terug dorp toe. Hulle stap weer met die begraafplaas langs. Dit is so warm dat die sipresse vibreer, geen skaduwee gooi nie. Geen teken van die minnaars vandag nie. Hulle kom moeg, stowwerig en honger terug in die koelte van die hotel se barokingangsportaal, en eet middagete in die eetkamer met die beskilderde panele. Die ses panele beeld insidente uit die volksgeskiedenis uit: konfrontasies tussen Boer en Brit, wit en swart.
Die middag rus Karolina. Sy droom van ’n kol. Dit is ’n nat kol wat sprei soos bloed.
Toe sy wakker word, kyk sy na haar handpalm. Die vrou het twee mense daarin gesien: ’n man wat haar altyd sal liefhê, en ’n vrou wat haar nooit in die steek sal laat nie. Die lug was inderdaad ’n vurige rooi toe sy by daardie karavaan ingegaan het. Sy dink aan die wit wortelvinger wat Willie in die papiersakkie gesit het. ’n Grillige vonds. Sy dink aan die dans in die hotel môreaand (sy het ’n advertensie daarvoor in die ingangsportaal gesien). Sy dink aan Pol, aan die lede van die plaaslike polisiemag wat sy ontmoet het in die snoekerkamer (in die besonder dink sy aan Gert Els), aan die magistraat, en aan die minnaars wat mekaar met soveel hartstog en intensiteit in die begraafplaas aangekyk het, en sy dink aan haar eie lewe.
Maar die vreemdste van alles is ’n frase, wat as ’t ware uit die lug geval het, en wat deurentyd vandat hulle in die dorp aangekom het by haar opkom. Dit is ’n stem wat met groot nadruk sê: Ek het jou liéf. Sy weet nie of dit haar eie of ’n ander se stem is nie.
Sy weet dat die vermoë waaroor sy beskik om feite te analiseer en te interpreteer op die gebied van die entomologie ongelukkig nie geld ten opsigte van mense en menslike verhoudings nie.
Vrydagnag droom sy van ’n man wat haar lank gelede die hof gemaak het, haar bemin het, vleeslik met haar omgang gehad het. Eers verguis hy haar, dan bieg hy hopeloos wellustig op die hande en knieë. En weer, en weer. In ’n toneel van obsene, onbehoorlike, onbetaamlike geilheid maak hy in die openbaar ’n bekentenis. Op sy knieë en betraan, in ’n soort ordeloosheid van baie vlees. Onbehoorlik, triomfantlik geseën. Sy word verwilder wakker. Kan dit hy wees, waar hy hom nou bevind, kan dit hy wees wat haar nog steeds liefhet? Baie onwaarskynlik. Hy was toe al so weinig tot die liefde in staat. Onwaarskynlik dat sy vermoëns oor die jare in haar afwesigheid toegeneem het.
Nag vir nag begin hulle nou paradeer, die mans wat sy geken het, op een of ander manier begeer het, haar hart aan opgehang het, haar liggaam onverskillig aan uitgelewer het, vir wie se ongebreidelde genot dan ook al. Soos skouperde. Een vir een. Almal, uit die tydperk voor haar selfopgelegde onthouding.
Sy droom van die man aan wie sy haar hart die volledigste gegee het. Hy is ’n skadu van sy vroeë self. Of nee. Hy lê eenkant, dood, met sy keel sleg afgesny. En ’n vrou staan daar, haar klere geskeur, haar duur handsak van krokodilvel klou sy vas soos ’n laaste herinnering aan ’n eerbare, selfs plousibele lewe.
Saterdagoggend word sy vroeg wakker. Eers gaan sy gou dorp toe. Op die straathoeke dans en drom die mense dig saam. ’n Lewendige disko-gedruis uit die ghetto-blasters. Karolina hou haar in. Kies koers bodorp toe, gaan drink ’n koppie tee in die Rendezvous-kafee, en masseer haar kuite terwyl sy op haar bestelling wag. Sy vind die mistroostige interieur vandag nie so bedrukkend nie. Die mure is dik. Die ryk roomkleurige vensterbanke is breed. Buite op die sypaadjie staan groepies vroue en gesels. ’n Stowwerige, gesellige warmte dring die koel, donker vertrek binne – dit wek ’n ou herinnering van stof en loomheid by Karolina. Sy verstaan nie die taal wat die vroue praat nie, maar sy hou van die klanke.
Sy het haar tee pas begin drink toe die man op wie Willie sy geld sit, die vertrek binnekom. Dié keer kom hy direk na haar tafel. Hy stel homself as Jess Jankowitz voor, en vra of sy omgee as hy by haar sit. Hy vra of sy elke dag hier tee drink, en hoe lank sy van plan is om in die dorp te vertoef.
Sy sê sy gee nie om as hy by haar sit nie, sy drink nie elke dag hier tee nie, en sy is vir ’n onbepaalde tyd op besoek.
Die man Jess is skaam. Agter die brillense is sy oë selfbewus, skugter. Hy het swaar ooglede, wat hom ’n effens trae, lui voorkoms gee. Sy vel gee steeds die rooi gloed af; dit is ’n diep rooibruin gebrand, met ’n sproeterigheid op sy gesig, op sy voorarms en hande. Sy hare is yl oor die voorkop, donker roesbruin in sy nek.
Sy hand rus op dieselfde boek van nou die dag, met die rooi buiteblad soos vlamme wat brand. Dit is ’n lang, smal hand, sproeterig, bedek met ligte rooiblonde haartjies.
“Wat lees jy?” vra sy.
“O,” sê hy, “dis ’n soort handleiding.”
“Waarvoor?” vra sy.
Hy lag bietjie, slaan sy oë neer. “Dit help mens om jou van vals persepsies te bevry … en, nouja, na helderheid te lei.”
Hy praat aarselend, sy oë is nie goed sigbaar agter die weerkaatsende brillense nie.
“Dit is meditasie-tegnieke. Dit help om dinge wat ’n mens se insig vertroebel uit die weg te ruim.”
Die eienares bring Jess se tee. Buite die breë, koel vensterbank is die vroue se helder stemme hoorbaar. Dit is warm buite, en droog. In die lug hang daar ’n permanente stowwerigheid.
Hulle sit ’n paar oomblikke in stilte.
“En waaroor mediteer ’n mens?” vra sy.
“Oor baie dinge,” sê hy. “Oor sterflikheid, oor die dood. Ander se dood. Jou eie dood.” Hy haal die skouers effens op. “Daar is baie meditasies.”
“Dit klink waardevol,” sê Karolina.
“Dit is,” sê Jess.
Hy vra haar waarmee sy haar besig hou.
Sy vertel hom kortliks van die navorsing oor die motte waarmee sy hier besig is. Sy vra hom of hy in die dorp woon, of hy hier werk.
Hy sê nee, hy woon in die Kaap. Hy is met studieverlof hier. Hy ken die dorp goed, sy oupa-hulle het hier
