op die grond.
Halfdag was die eerste patats in die as en die katotjies het eenkant oor die kleinvuur gesing. Die skerm was klaar.
“Nou ja, Joram,” het oom Anneries gesê en sy pyp uitgekap, “lat ons dan maar gaan inblits.”
Daar was ’n vreemde gevoel van verskriktheid in Saul toe hulle met die regsbyle nader stap. Hy en Jozef is agterna. Sy pa het met houtkapperskennis ’n laaste keer gemeet waar hy die reus wou laat val, die laagste punt teen die vaalgroen, mosbedekte stam uitgesoek en vastrapplek vir sy voete tussen die wortels gekry. Toe hy oorhaal en die eerste hou van die valkeep inbyl, het dit dwarsdeur Saul geruk.
“Ek dink hy voel dit,” het hy hardop gesê.
“Wat?” vra Jozef langs hom.
“Ek dink die boom voel dit.”
“Is jy nou simpel geword?”
Agter die kalander, lynreg met die valkeep en ’n entjie hoër op teen die stam, het oom Anneries se byl ingeval: stadig en ritmies saam met die voorste een.
Hulle het sewe dae gekap voordat hy geval het.
Die eerste dag het Saul en Jozef met die grawe van die putkuil begin; die mote sou te swaar wees om met min hande op ’n staankuil te kry vir die opsaag. En die kuil moes ’n raps oor die ses voet diep gegraaf word sodat Joram Barnard regop sou kon staan wanneer die kraansaag getrek word.
Swerms loeries het bokant hulle in die bome vergader en by tye het selfs die kap van die byle onder die aanhoudende kok-kok-kok weggeraak.
“Wat gaan met die loeries aan?” wou Saul van Jozef weet.
“Seker grootvoete naby. Ek sê jou nou al, daardie wit-els daar anderkant is myne as daar geklim moet word.”
Die volgende môre, toe dit lig was, het die spore om die skerm gelê.
“Joram!” het oom Anneries benoud geroep. “Kom kyk bietjie hier buite! Dit lyk my ek siet vanmôre goete.”
Hy en Jozef is saam met sy pa by die skerm uit. En Joram Barnard het die spore net een kyk gegee, orent geskrik en om hulle in die skemer bos ingespied. “Dis Oupoot.”
“Ek wou mos sê.” Oom Anneries het ’n yslike stomp op die vuur gegooi. “En kyk net hoe suutjies het die derduiwel geloop, nie ’n blik of ’n katotjie omgeskop nie.”
“Die mis is nog lou!” het ’n bevreesde Jozef agter die skerm uit geskree.
“So ’n boggher, natuurlik staan kyk hoelat ons slaap en sy mind staan en opmaak of hy ons sal trap of nie.” Sy pa se stem was vol onrus. “En wat staan jy soos ’n klip, Saul?”
“Hy’t die patatskille opgevreet, Pa.”
“Ou laai van hulle. Maar ek hou nie van dié ding nie. As ’n grootvoet eers alleen beginne loop en suutjies daarby, moet jy lig loop vir hom. As ons dalk in sy looppad skerm gemaak het, sal ons moet skuif. Of hy gaat ons trap.”
Die rillings het die een na die ander deur Saul se lyf getrek. Om te dink dat Oupoot spoegver van hulle af was en hulle het dit nie geweet nie! Miskien het hy sy skurwe slurp by die skerm ingesteek en aan hul lywe geruik …
’n Halfuur later het die skoot agter by Brandrug geklap.
“Mog dit vandag Oupoot wees,” het oom Anneries gehoop.
En die loeries het weer kom kok-kok-kok en gorrel en sis, en rooivlerk van tak tot tak deur die spatsels son gesweef. Asof daar onrus onder hulle was.
Dit was amper halfdag toe die hond skielik vlak by hulle in die Bos blaf en die byle en die grawe in hul hande stuit. Selfs die loeries het hulle ’n oomblik stil geskrik.
Toe die vreemdeling suid van hulle uit die ruigtes kom met die hond kort op sy hakke, het Saul sy pa se oë vooruit sien kwaad word.
“Mostert,” sê die man en stap na sy pa toe.
“Joram Barnard.”
“Hoeveel man in jou span?” vra die man kortaf.
“Vier.”
“Osse?”
“Twaalf.”
“Liksens?”
“In die skerm in die trommel.”
Die man het sy potlood se punt nat gelek en dit alles baie stadig in ’n boek met omgekrulde blaaie geskryf.
Kok-kok-kok, het die loeries weer begin lawaai en die kleinvoëls ook. Die hond het in die onderbos gesnuffel.
“Ek neem aan meneer is nuut hier in die Bos?” het Joram Barnard gevra en vooroor op sy byl se steel geleun.
“Ja. Ek is van die houtdepot op George af oorgeplaas hierheen.”
“Dis dié lat meneer hier met ’n hond kom staan infoeter. Die grootvoete was vannag hier gewees, meneer kan daar anderkant om die skerm gaan kyk as meneer wil sien hoe lyk ’n behoorlike grootvoet se spoor. Hy sal ’n man net een trap gee.”
Maar die man wou hom nie sommer in ’n ompad laat inpraat nie. “Ons is besig met ’n opname,” sê hy dreigend belangrik. “Hierdie bos gaan in seksies opgedeel word, die kapbome sal gemerk word en julle dae van kap soos julle wil, is verby. Die Goewerment het ’n ekspert hier aangestel, mister Harison, en eerskomende Saterdag sal hy hierdie omgewing se kappers by Groot Eiland toespreek om julle in te lig oor die dinge.”
“Meneer sal nog so loop met daardie hond, dan sal meneer ook maar nie by die vergadering uitkom nie,” sê sy pa ewe ongeërg.
“Hoe sê oom?”
“’n Man wat met ’n hond deur hierdie bos loop, soek moeilikheid. Grootvoete hou nie van honde nie. Die hond sien kans om vir die grootvoet te kef, grootvoet jaag die hond, hond gooi platoor baas toe, grootvoet trap baas en hond hol weg. As meneer nou insig het.”
Die man het ’n oomblik op sy voete rondgeskuif. “Mister Harison verwag dat elkeen van julle daar sal wees. By Groot Eiland. Weet julle waar dit is?”
“Ons kap Saterdag,” lig sy pa hom weer eens ongeërg in.
“As my speke klaarkom, gaat ek dorp toe,” laat oom Anneries van agter die kalander hoor.
“Ek waarsku julle! Mister Harison is nie ’n man wat met hom gaan laat speel nie.” Die man het skielik begin gewig kry in sy stem. “Hierdie bos gaan geseksie en genommer word en mister Harison sal in die vervolg sy oë op julle byle hou!”
Joram Barnard het sy hoed op sy agterkop gestoot. “Ou vriend,” sê hy, “lat ons mekaar nou nie vandag verkeerd staan aankap nie. In die eerste plek sal mister Harison meer oë moet hê as waarvoor daar plek is op sy lyf, en in die tweede plek, ek het liksens vir kap in hierdie bos. ’n Betaalde liksens. Die Bos belang aan ons en ons kap waar die houte staan om gekap te word. Loop sê dit vir jou mister Harison en vat jou hond hier weg.”
“Die
