dit my beurt,” sê Dawie.
“Asof jy iets met hom sal regkry,” brom Trompie.
“Ek gaan julle wys hoe ry mens ’n donkie!” Dawie het al in die fliek gesien hoe spring ’n cowboy op ’n perd en doen nou dieselfde met ou Langoor.
“Komaan, komaan! Weg is ons!” skree Dawie. Maar dis alles tevergeefs. Al reaksie is dat die donkie sy kop oplig en verbaas kyk na die seuns wat desperaat probeer om hom aan die beweeg te kry. Almal help stoot, maar dis tevergeefs.
Die seuns staan terug en kyk moedeloos na die donkie. Dawie hou op skree en slaan.
En toe gebeur dit skielik! Of Dawie iets gedoen het wat hy nie moes nie en of die donkie net gevoel het hy het nou genoeg van die seuns se streke gehad en of ’n by of iets hom dalk gesteek het, is moeilik om te sê. Maar ou Langoor ruk skielik sy kop op. Hy balk, skop woes agterop – en Dawie trek deur die lug!
Trompie, Rooie en Blikkies help hom vinnig op na hy die grond getref het. Hy vryf sy sitvlak en sê verbaas: “Jissie, ouens, wat het gebeur?”
Niemand weet nie. Trompie probeer ’n oplossing gee deur te sê: “ ’n Donkie is ’n wonderlike ding. Dis onmoontlik om hom te verstaan.”
Dawie verseker almal nou dat die donkie hom nie sou afgegooi het as hy hom nie so onverwags gevang het nie. Hy wil nou weer probeer.
Die dier wei kalm, asof hy die insident lankal vergeet het. Dawie stap versigtig nader. Hy vryf-vryf nog steeds sy agterstewe. Die donkie beweeg glad nie.
Dawie spring vinnig op, maar ou Langoor skop net so vinnig met sy agterbene – en daar trek hy weer.
“Wat makeer die ding? Is hy mal?” vra Dawie vies. “Dis nou nie meer ’n grap nie.”
Trompie-hulle lag, maar hulle kan ook nie verstaan wat so skielik in die donkie gevaar het dat hy sulke moleste aanvang nie.
Manmoedig sê Dawie: “Ek gaan weer probeer.”
Die seuns kyk fronsend na die donkie wat nou weer kalm staan asof niks gebeur het nie. Trompie, Rooie en Blikkies dink ook Dawie moet weer probeer. Dit is nou ’n saak van eer.
En toe maak Trompie die voorstel – die voorstel wat sulke rampspoedige gevolge sou hê.
“Ek sê jou wat, Dawie. Dié keer maak ons jou met die tou aan die donkie vas. Dan sal hy jou nooit kan afgooi nie!”
Blikkies en Rooie dink dis ’n skitterende voorstel. Dawie lyk maar skepties.
Rooie gaan haal die tou. Dawie kyk bekommerd hoe die seuns daarmee na die donkie toe stap.
“Kom, Dawie,” sê Trompie opgewonde. “Jy moet vinnig opspring as ons hom het.”
Die seuns hou die dier vas. Dawie spring op. Die donkie staan gedwee. Hy is glad nie meer nukkerig nie.
Dawie word stewig op Ou Langoor se rug vasgemaak. Sy maats draai die tou om en om sy bene, lyf en arms en om en om die donkie se maag en selfs nek ook. Dawie se hande is los, maar die knoop is onder die dier se maag. Die seuns kan geen rede sien hoekom hy homself sal wil losmaak nie. Hulle het ook seker gemaak hy kan homself glad nie loswikkel nie. Dawie is, soos Trompie sê, “properlies” vas.
Trompie, Rooie en Blikkies staan ’n paar tree weg. Die donkie moet nou met sy nukke begin en skop om Dawie te probeer afgooi. Maar hy stel nie daarin belang nie; hy wei net gedwee verder. Dawie sit op sy rug, só stewig vasgemaak dat hy homself nie eens kan loswikkel nie. As hy wil afklim, sal iemand hom moet help.
Dawie se drie maats kyk vies na die donkie.
“Kry ’n lat, Rooie,” sê Trompie. “Piets hom bietjie.”
Rooie maak so – en toe begin die gemors. Ou Langoor skop woes sy agterpote in die lug in. Hy maak sy rug eintlik ’n boog soos hy bokspring om Dawie af te kry.
“Ry hom!” skree Trompie.
Dawie ry die dier. Daar is niks anders wat hy kan doen nie.
Skielik hou die donkie op rondspring. Hy staan en bewe. Dan bulk hy en hardloop op dolle vaart weg!
Trompie-hulle lê oop agter die donkie aan. Dawie skud só dat hy voel of hy niks binnegoed meer het nie. Hy val egter nie af nie. Sy maats het hom te deeglik vasgebind.
“Vang die ding!” skree Trompie. Maar die dooierige “ding” is nou gans te vinnig vir hulle.
Die donkie pyl reguit op ’n boom af. Daar is ’n dik tak wat laag hang en Dawie vol in die gesig gaan tref. Trompie skree hees: “Koes, Dawie!”
Dawie koes net betyds. Die tak suis bo hom verby.
Die seuns skree so hard soos hulle probeer om die donkie te stop dat die dier nou nóg vinniger hardloop om van hulle af weg te kom.
“Ons is in groot gemors,” sê Trompie vir die blasende Blikkies en Rooie langs hom toe hy sien ou Langoor kies koers na die grootpad – die grootpad wat reguit dorp toe gaan en die hoofstraat word!
’n Paar minute later nael die donkie in Kwaggaberg se hoofstraat af. Die drie seuns – hulle het nog steeds net broeke aan – kom gillend agterna: “Vang hom! Stop hom! Help vir Dawie!”
Elke paar sekondes kom Dawie se skril stemmetjie ook: “Help! Help!”
Mense op die sypaadjie gaap die petalje oopmond aan: die seun op die verwilderde donkie en die drie gillende barbare kort op hul hakke. Toe hulle besef die seun is aan die donkie vasgemaak, probeer ’n paar mans egter help. Ou Langoor is nou nog méér verbouereerd. Hy vleg soos ’n Springbokvleuel tussen hulle deur en ontwyk al die uitgestrekte hande.
Uit winkels en kantore stroom mense om te help. Daar is egter ’n hele klompie wat net staan lag en die snaakse spulletjie hier in die hoofstraat geniet.
Dawie se ma kom net mooi toe by haar man se kantoor uit. Hulle twee het so pas besluit om hul seun liewers wel die eerste kwartaal by Trompie-hulle te laat bly as in die koshuis.
Mevrou Theron sien die seun op die donkie. Dit gaan so vinnig dat sy hom nie herken nie. Sy hoor die geskree: “Help! Help! My binnegoed …”
Maar dis mos Dawie se stem! Die donkie swenk na links. Sy sien Dawie se bleek gesig.
“My seun …” sê sy en val flou neer.
Twee mans laaf die arme ma op die sypaadjie. Ander jaag agter die donkie aan en daar heers chaos in die hoofstraat. Die dorp se polisiemag – ’n sersant en twee konstabels – is nou ook by, maar dit help nie veel nie. Die sersant is te lomp en stadig om iets noemenswaardigs uit te rig, die een jong konstabel sukkel om deur die kordon gillende, histeriese vrouens te kom en die ander een sukkel om hulle uit ou Langoor se pad te hou.
Die donkie hardloop by ’n werf agter die garage in. Daar is nie ’n uitgang nie.
“Nou het ons jou!” skree Trompie.
Die dier is in ’n hoek vasgekeer. Almal gryp na hom. Hy skop-skop sy agterpote in
