oom!”
“Dan’s dit tyd dat jy op kommando gaan, bleddie hoog tyd, jong.”
Teen die berg fluit die trein en Sean skrik skuldig.
“Daar kom hulle.” Erasmus staan op van die bankie waarop hulle gesit het en die stasiemeester kom uit sy kantoortjie met ’n opgerolde vlag in die hand. Sean voel hoe sy maag stadig in sy binneste wegsak, totdat dit êrens bokant sy knieë tot rus kom.
Die trein kom die stasie binne, blaas-blaas verby terwyl die remme knars en kerm. Die enkele passasierswa kom presies regoor die houtperron tot stilstand. Erasmus stap vorentoe en neem Waite se hand.
“Goeiemôre, Stef.”
“Môre, Waite. Hulle sê jy is nou die nuwe voorsitter. Mooi so, kêrel.”
“Dankie. Het jy my telegram gekry?” Waite praat haastig.
“Ja, ek het dit gekry. Ek het die ander gesê en ons kom almal môre Theuniskraal toe.”
“Mooi.” Waite knik. “Julle bly natuurlik vir middagete. Ons het baie waaroor ons moet praat.”
“Is dit wat ek dink dit is?” Erasmus grynslag. Die baard om sy mond is geel van die tabak en sy gesig is bruin en vol rimpels.
“Ek sal jou môre alles vertel, Stef.” Waite knik vir hom. “Intussen moet jy maar solank daardie ou voorlaaier van jou uit die kis haal.”
Hulle lag, die een diep in sy keel en die ander skerp en blikkerig.
“Gryp die koffers, Sean. Laat ons weg wees.” Waite neem Ada se arm en saam met Erasmus stap hulle na die waentjie toe. Ada dra ’n nuwe rok van blou materiaal met pofmoue en ’n breërandhoed. Sy lyk mooier as voorheen, maar effens bekommerd oor die mans se geselsery. Dis eienaardig dat vrouens nooit met dieselfde, amper kinderagtige entoesiasme van mans, uitsien na die moontlikheid van oorlog nie.
“Sean!” Waite Courtney se bulderstem dra duidelik uit sy werkkamer, die gang af en deur die toe deur van die sitkamer. Ada laat sak haar breiwerk in haar skoot en op haar gesig kom ’n uitdrukking van onnatuurlike kalmte. Sean staan op van die stoel waarop hy gesit het.
“Jy moes hom dit al vroeër vertel het,” piep Garrick. “Jy moes hom aan tafel gesê het.”
“Ek het nie kans gekry nie.”
“Sean!” Nog ’n donderslag uit die werkkamer.
“En wat het nou gebeur?” vra Ada sagweg.
“Dis niks nie, Ma. Moenie Ma daaroor bekommer nie.”
Sean stap na die deur toe.
“Sean.” Garrick se benoude stem. “Sean, jy sal nie … ek bedoel jy hoef nie te vertel …”Hy steek vas en hy sit kromgetrek in sy stoel. In sy oë is ’n amper wanhopige smeekuitdrukking.
“Toe maar, Garry. Ek sal dit regmaak.”
Waite Courtney staan oor sy lessenaar. Tussen sy gebalde vuiste lê die veeregister oop. Hy kyk op toe Sean inkom en die deur toemaak.
“Wat gaan hier aan?” Hy druk met ’n groot, breë vinger op die bladsy voor hom. Sean maak sy mond oop asof hy iets wil sê en sluit dit dan weer.
“Toe, ek luister!”
“Pa sien …”
“Na die duiwel met Pa sien! Sê jy net vir my hoe jy dit reggekry het om die helfte van die beeste op hierdie plaas in ’n bietjie meer as ’n week vrek te maak.”
“Dis nie die helfte van die beeste nie, dis net dertien.” Sean voel seer oor die oordrywing.
“Net dertien!” bulder Waite. “Net dertien! Allamagtag man, moet ek vir jou vertel hoeveel dit in harde kontant werd is? Moet ek vir jou sê hoeveel dit werd is aan harde werk, tyd en kommer?”
“Ek weet, Pa.”
“Jy weet!” Waite se asem jaag. “Ja, jy weet ook alles. Daar’s niks wat iemand jou kan vertel nie, nè? Nie eens hoe om dertien van die beste osse vrek te maak nie.”
“Pa …”
“Moenie my staan en Pa nie, verdomp!” Waite klap die swaar boek toe. “Vertel net vir my hoe jy dit reggekry het. Wat beteken ‘dipvergifting’? Wat de hel is ‘dipvergifting’? Het jy dit vir hulle gegee om te suip? Of het jy dit in hulle agterwêreld opgedruk?”
“Die dip was te sterk,” sê Sean.
“En hoekom was die dip te sterk? Hoeveel het jy ingegooi?”
Sean haal diep asem. “Ek het vier blikke ingegooi.”
Daar is ’n stilte en dan vra Waite saggies: “Hoeveel?”
“Vier blikke.”
“Is jy dan mal? Is jy heeltemal stapelgek?”
“Ek het nie gedink dit sou hulle kwaad doen nie.”
Sy sorgvuldig voorbereide toespraak is heeltemal vergete en onbewustelik herhaal hy die woorde wat hy Garrick hoor sê het. “Dit het laat geword en my been …” Sean besef skielik wat hy sê, steek vas en Waite staar agterdogtig na hom. Dan helder sy gesig op.
“Garry!” sê hy.
“Nee!” skree Sean. “Dit was nie hy nie. Ek het dit gedoen!”
“Jy lieg vir my.” Waite stap om sy lessenaar. Die ongeloof klink duidelik in sy stem. Sover hy weet, is dit die eerste keer dat dit gebeur het. Hy staar na Sean en sy woede wel nog sterker in hom op. Hy het nou die osse vergeet. Dis die leuen wat hom ontstel. “Wragtag, ek sal jou leer om my die waarheid te vertel.” Hy gryp die sweep van die lessenaar af.
“Moenie my slaan nie, Pa!” waarsku Sean en hy staan terug. Waite lig die sweep op en bring dit oorhands af. Dit sis saggies en Sean swenk weg, maar die punt van die voorslag tref hom nog op die skouer. Die pyn laat Sean na sy stem snak en hy tel sy hand op om die seerplek vas te hou.
“Jou vervlakste klein leuenaar!” skree Waite en hy swaai sy sweep sywaarts asof hy koring maai. Dié slag krul die voorslag om Sean se bors en onder sy opgeligte arm in. Dit sny sy hemp oop soos ’n skeermes sodat ’n mens die rooi haal oor sy ribbes en om sy rug kan sien.
“Dè, hier’s nog!” Waite lig die sweep. Terwyl hy met sy arm in die lug en sy lyf van balans gedraai staan, besef hy hy het ’n fout gemaak. Sean hou nie meer die sweephale op sy lyf vas nie. Sy hande is laag langs sy sye en sy vuiste is gebal. Die hoeke van sy wenkbroue is opgetrek en dit gee sy gesig ’n byna sataniese uitdrukking. Sy oë, nie nou meer blou nie maar gitswart, is gelyk met Waite s’n.
Waite se verbasing is so groot toe hy sien dat sy seun hom stormloop dat hy nie dadelik kan reageer nie. Voor hy weer die sweep kan afbring, is Sean op hom. Sean slaan hom een hou in die middel van die oop borskas. Met die volle gewig van sy liggaam daaragter plant hy die hou.
’n Stadige lamheid trek oor Waite en hy steier terug teen sy lessenaar.
