Trompie kyk peinsend na die goed wat nou nog op die tafel oorbly. Daar is ’n klomp klippies, ’n paar albasters, twee velle papier waarop geskryf is, ’n kort, stomp potloodjie, ’n paar droë perskepitte en ’n ou liniaal.
Trompie huiwer ’n oomblik, dan bring hy die laai nader en vee alles op die tafelblad met sy voorarm weer terug in die laai. Hy voel daar is niks wat hy kan weggooi nie. Hy hou die klippies, want dan sal hy ammunisie byderhand hê wanneer hy die kettie se mik reggemaak het. Die albasters sal hy weer gebruik wanneer dit albastertyd is. Daar is nou wel al op die velle papier geskryf, maar daar is darem nog oop deeltjies. En hy wat Trompie is, is mos ’n spaarsame outjie. As die gier hom nou beetpak om iets te skryf, dan het hy mos papier byderhand. Die potloodjie is ook nog in ’n uitstekende toestand. Dit moet net skerpgemaak word. Die droë perskepitte sal hy eendag as hy tyd kry in die tuin gaan plant en die liniaal is oud, maar makeer niks nie.
Die laai word weer in sy opening onder die tafel ingeskuif. Trompie voel goed. Hy hou alles, so hy hoef nie na die asblik buite die kombuis te loop om dit wat hy wil wegmaak daarin te gooi nie. Hy sit op sy bed met sy rug teen die muur. Hy rus nou. Hy het vanoggend hard gewerk.
Skielik hoor Trompie iemand in die tuin fluit. Dit is ’n hoë noot afgewissel met ’n lae een. Dis die Boksombende se teken. Trompie fluit op dieselfde manier terug. Hy dink daaraan dat dit seker Blikkies moet wees, want Dawie is saam met sy ouers vir die dag Johannesburg toe en Rooie moet sy pa in die skoenwinkel help.
Blikkies se lang bene kom eerste deur die venster en dan volg sy bolyf.
“Haai,” sê hy en verskuif ’n grashalmpie van die een kies na die ander terwyl hy ook op die bed kom sit.
“Haai,” sê Trompie. “Die ander twee snare kom nie vandag nie. Wat gaan ons doen?”
“Wat wil jy doen?” vra Blikkies.
“Wat wil jý doen?” vra Trompie.
Die twee sit nog so en dink aan moontlikhede toe Trompie se ma hom roep.
“Weg is ons!” Blikkies spring op en maak vir die venster.
“Nee, wag,” sê Trompie, “ek is seker my ma wil nie vir my werk gee nie. Dit moet iets anders wees. Wag jy hier.”
Blikkies wag, maar hy lyk nogal agterdogtig. Hy is nie hier om Trompie met die een of ander werk te help nie.
Ná ’n paar minute kom Trompie terug. Hy lyk vies en sê: “Ek moet my hare laat sny – nou dadelik. My ma karring al die laaste week daaroor.”
“Maar jou hare lyk orraait,” sê Blikkies lui.
“Ek dog ook so.” Trompie kyk in die spieël na sy ongekamde boskasie en sê sugtend: “Maar jy weet mos hoe is ma’s.”
Blikkies skud sy kop. Ja-nee, hy weet maar te goed. As hulle ’n ding sê, dan moet dit gedoen word. ’n Ou kan teëpraat en so lank as moontlik probeer uitstel, maar op die ou end moet dit maar gedoen word.
Die seuns stap saam na oom Henk, die haarkapper, toe. Sy winkel is in Kwaggaberg se hoofstraat.
Blikkies loop en kou. Hy dink aan niks in die besonder nie. Trompie loop ingedagte na graspolle en skop. Sy pet sit skeef op sy kop, sy kouse lê op sy skoene en sy hemp hang agter by sy broek uit.
Trompie dink aan die geld in sy broeksak. Dit sou darem lekker gewees het as hy vir hulle twee lekkers daarvan kon gaan koop. Maar nou moet hy dit gebruik om sy hare te laat sny – en hy het nie eintlik eers ’n haarsny nodig nie! Die lewe is darem maar moeilik. Trompie sug en trek terselfdertyd los en tref ’n graspol netjies met sy ingeduikte skoenpunt.
“Môre, oom Henk,” sê die twee seuns vir die gryskopman met die groot wit jas toe hulle by die haarkapper se winkel instap.
Oom Henk is al meer as dertig jaar die dorpie se haarkapper. Almal ken hom en hy ken almal. Hy kyk na Trompie se hare en brom: “Jy moes al ’n maand gelede hier gewees het.”
“Ja, Oom,” sê Trompie gedwee. Die seuns is maar skrikkerig vir oom Henk. Wanneer hy kwaad word, gee hy ’n ou sommer ’n oorveeg.
Trompie sit op die groot stoel. Die oubaas vat die skêr en begin sny.
“Nie te veel nie, Oom,” sê Trompie. “Ek wil dit nie te kort hê nie.”
“Stil, jy! Ek ken my werk en ek weet hoe jou ma jou hare gesny wil hê. Ek doen dit al van jy ’n bogsnuiter van twee is – en jy’s nog steeds ’n bogsnuiter!”
“Ja, Oom,” sê Trompie. Blikkies gaan sit op ’n bank teen die muur en grinnik.
Oom Henk sny behendig en vinnig. Terwyl Blikkies wag, lees hy ’n paar strokiesprente.
Uiteindelik is Trompie se hare gesny en netjies gekam. Hy kyk na homself in die spieël om te sien of sy paadjie mooi reg lê. Hy besluit sy hare lyk darem nie te sleg só nie.
Hy haal die geld wat sy ma hom gegee het uit om die oom te betaal, maar die oubaas sê: “Ek sal jou sê wat, Trompie. Jy kan die geld hou as jy vir my iets sal doen.”
“Wat, Oom? Sê net!” Trompie probeer nie eens sy gretigheid wegsteek nie. Blikkies staan nou ook belangstellend nader.
Die ou haarkapper kyk met sy waterige blou oë na die twee seuns. Hy weet hy kan hulle vertrou, maar hy wonder of hulle nie een of ander kattekwaad hier sal aanvang terwyl hy weg is nie.
Oom Henk voel aan die hare wat agter in sy nek al oor sy boordjie hang. Nee, hy moet dit vandag laat sny.
“Ek wil my hare gou op die buurdorp laat sny,” sê die oom. “Dit is maar net twintig kilometer hiervandaan. Ek sal so oor ’n uur terug wees. Pas julle vir my die winkel op en sê net vir enige kliënte wat my soek hulle moet oor ’n uur weer terugkom. Sal julle dit vir my doen?”
Trompie se ondeunde oë vonkel.
“Oom bedoel ons sit net hier en sê vir die mense wat hier kom, hulle moet later weer terugkom. En daarvoor kry ons die geld vir my haarsny?”
“Ja, maar ek trek jul nerwe af as julle enige kattekwaad aanvang. Julle sit doodstil en raak aan niks nie!”
Albei verseker oom Henk dat hulle dit nie sal waag nie.
Trompie het sy ma se geld weer terug, en die haarkapper is daar weg om sy hare te laat sny.
Die twee seuns gaan sit op die bankie teen die muur. Hulle sit doodstil en raak aan niks nie.
Maar dan begin Trompie skielik glimlag. Die glimlag word ’n grinnik en nou lag hy hardop.
“Wat’s dit met jou?” vra Blikkies en versit die grashalmpie waaraan hy kou behendig van die een kies na die ander.
“Ek lag sommer,” proes Trompie, “omdat oom Henk wat ’n haarkapper is, na ’n haarkapper toe moet gaan om sy hare te laat sny. Dis vir my snaaks, dis maar al.”
“Haarkappers is ook mense,” sê Blikkies ingedagte. “So hul hare groei mos ook en dan moet hulle dit laat sny. Ek dink nie dis snaaks nie.”
