Meraai in haar wit huisie in die wingerde.
Sanet – Stefaans en Julia de Graaff se dogtertjie – kom dikwels saam met haar ma om by Mina te speel. Sanet en Mina is ewe oud. Dan drink Julia en Sara saam tee en gesels en skinder so ’n bietjie. Julia keur dit ook af dat Sara Mina in haar huis ingeneem het, maar sy is lief vir Sara en spreek liefs nie oordele uit nie. Sy weet die ding sal tog nie so kan voortgaan nie …
Die De Graaffs se enigste bure is die Oortzens, wie se agterplaas aan hulle s’n grens; basies staan die twee huise saam op die einde van die dorpsgrens.
Schoeman Oortzen is ’n vermoënde man: hy besit ’n groot motorhawe sowel as ’n winkel bo in die dorp. Klein Schoeman Oortzen is net ’n paar maande ouer as Mina en Sanet, en die drie speel heerlik saam: Mina het die lekkerste en mooiste speelgoed, en sy gee nie juis om om dit te deel nie.
Daardie eerste Desembermaand van haar verblyf by die De Graaffs trek Mina met haar koffer klere en ’n mandjie geliefde speelgoed by Tietser Meraai in. Die De Graaffs gaan Kleinmond toe met vakansie. Erik, so lief as wat hy vir Mina is, het sy voet met mening neergesit: Mina kan nie saam nie. Dit sal net te veel komplikasies veroorsaak. Sara het hom eers ingevlieg, toe stilstuipe gekry, en later dikbek toegegee.
Sara sit by ou Tietser se kombuistafel terwyl Mina reeds op Tietser se groot koperdubbelbed in die enigste ander vertrek rondspring.
“Tietser, jy moet Minatjie mooi oppas … Daar’s klein Schoeman om mee te speel, maar Iris Oortzen … Ek weet nie of sy haar engeltjie sal toelaat om hierheen te kom nie. Gert praat van uithelp, maar jy laat nie toe dat hy haar wegvat vir die nag nie! Hy het nou te veel aanloop daar by sy huis; naweke steek hy dop. Gert was kamma so besorg oor sy kind, maar nou het hy ander belange. Moenie Mina blootstel aan …”
“Aan hotnosgedrag nie, nè?” merk Tietser wrang op terwyl sy haar Welcome vir aandete stook.
“Tietser, jy’s anders! Jy weet hoe die spul naweke te kere gaan, veral oor Krismis en Nuwejaar …! Help my dat ons Mina weghou van verkeerde invloede. ’n Mens kan mos sommer sien sy gaan baie mooi wees, en sy is deksels intelligent vir haar ouderdom!”
“Ja, Sara,” sug ou Tietser en kom moeisaam orent; vee haar hande aan ’n ou stooflap af. “Ja, ek weet alles. Gert kan haar hier kom sien. Maar sê my net: vir watter wêreld wil jy haar so goed grootmaak? Kyk die probleem vas in die oë: sy bly bruin. Moet haar nie spierwit grootmaak nie. Waar moet sy eendag inpas?”
“Tietser, moenie so negatief wees nie! Waarom sou ’n bruin mens wat ’n baie goeie agtergrond en opvoeding het, nie haar plek oral kan volstaan nie? Mina sal meer geleenthede in die lewe kry! Nie rede hê om te verval in ’n slegte lewe nie! Sy sál oral kan inpas!”
Tietser Meraai sug. “Ai, Sara, in hierdie land …? Jy’s amper jou hele lewe lank in hierdie land, Sara, maar dit lyk my jou oë bly bottoe!”
Die volgende oggend vertrek Erik en Sara na wat hulle spottend die “De Graaff Compound” noem, aangesien Aletta almal saam laat vakansie hou in die reusagtige dubbelverdiepinghuis op vier erwe. Die ou huis, wat Erik se oupa Sarel de Graaff in 1900 gebou het, het na voor ’n uitsig oor die strand en na regs oor ’n woesteny van ruwe rotse.
“Ons kon ’n kindermeid vir Mina gebring het!” kla Sara. “Jou ma kom met twee bediendes, en Julia bring ou Nakkie saam!”
“My liewe vrou, wees realisties! Ons gaan swem, ons gaan hengel en ons gaan brug speel by die Lategans en die Lawsons! Ons ry Kaap toe. Ons reël pieknieks. Hoe op aarde kan jy nou daar aankom met ’n bruin kind van drie jaar oud, met haar eie oppasser! Dink net watse geskinder dit in daardie klein plekkie gaan afgee.”
“Wat my betref, kan hulle skinder tot hulle blou is in die gesig. Almal beskinder my in elk geval al jare lank …”
Erik sug onhoorbaar en wikkel sy pyp uit sy hempsak.
Tietser Meraai
Sara, altyd blakend gesond en energiek, begin op Kleinmond siek voel. Dit maak haar liggeraak en depressief, want sy het geen geduld met skete en kwale nie. Boonop kan sy ook nie haar vinger op haar probleem lê nie. Sy is bloot moeg, soos iemand wat nooit genoeg slaap kry nie. Daarby voel sy heeldag effens naar. Sy sou dit wou wegsteek, maar met die hele familie in die huis is dit nie moontlik nie. Erik raak bekommerd en wil Sara na die naaste dokter, op Caledon, neem, maar Sara weier.
Terug in die Vallei besoek sy haar eie dokter.
Sara is swanger.
Die nuus word allerweë met verligting ontvang, want bykans die hele Vallei weet van Sara se “probleem”. Miskien sal sy nou begin konformeer; haar losmaak van die hotnotjie …
Erik, stil Erik, glimlag net wanneer mense hom gelukwens, maar in werklikheid is hy in ekstase.
Sara voel egter nog niks beter as op Kleinmond nie. Sy is baie gesond, sê die dokter, maar fluisteringe bereik die onkundige Erik dat die vroumense duim vashou dat sy tog net nie ’n miskraam kry nie. ’n Mens meen nou maar, ná al die jare se gehoop en gesukkel …
Dit tref Erik eers ná ’n week of twee se kommer dat dit mos nou die ideale geleentheid is om Mina uit die huis te kry. Sy kan van nou af by Tietser bly.
Sara voel te sleg om te veel teë te stribbel. Sy het ook nie die energie vir stry of om Minatjie op te pas nie, en lê meestal skuins op die chaise longue in die sonkamer en lees.
Hulle verduidelik so mooi as moontlik aan Mina dat haar Missara siek is, en dat sy solank by Tietser Meraai gaan woon. Die meeste van haar kleertjies en speelgoed bly hier in haar kamer, want Tietser se huisie is veels te klein vir al Mina se besittings. En sy kan kom kuier net wanneer sy wil.
Mina het nie juis die skuldige verskonings nodig nie. Sy is tevrede om na Tietser te gaan, maar sy klim tog op Sara se skoot en gooi haar armpies styf om Sara se nek. “Mina weer kom …?” vra sy onseker.
“Natuurlik, my skat! Tietser …” sê Sara toe sy Minatjie teen haar vasdruk, “ek wil my kind weer terughê, hoor … Ek gaan nog van haar ’n regte lady maak … Hierdie blyery by jou is net tydelik. En dit is finaal.”
Inmiddels vat Gert Afrika weer vrou; teen die tyd dat Erik hom aanpraat tot voor die kansel in die Sendingkerk, is sy Lien reeds ver swanger. Mina verstaan nie veel nie, behalwe dat daar nou ’n onvriendelike vrou saam met Pa-Gert in sy witgekalkte huisie woon daar tussen die wingerde wat teen die dorpsgrens eindig.
Teen hierdie tyd het die klein kind al byna vergeet dat Gert haar vader is. Sy is te jonk om die bloedband te onthou; haar betrokkenheid by hom is reeds vaag, asof hy bloot ’n gawe oom is.
Gert self is lankal nie meer bekommerd oor Minatjie nie. Daar word mos mooi omgesien na sy pragtige kind! Nou kan hy weer aan homself dink; kan mense hom kwalik neem? vra hy. Aan die wat nog nie weet nie, vertel hy met trots dat sy kind so besonders, mooi en slim is, dat baas Erik en sy vrou vir Mina, jy-kan-maar-sê, geadopt het.
“Minatjie, jy moet darem nie jou pa loop staat vergeet nie, hoor? Jy moenie so wit word dat jy te smaart word vir jou pa nie, hoor?” Hy skud Mina op sy knie in Tietser Meraai se kombuis. Hy sê halfhartig aan Tietser Meraai dat hy eintlik sy kind kan terugvat, maar Lien is maar jonk en beduiweld, en haar baba kom een van die dae. Sy wil nie na Mina kyk nie, verstaan Tietser …?
“Ek sal haar ook nie aan Lien afgee nie, Gert …” sê Tietser sonder om ’n
