van Tietser se huisie oopstoot, se Tietser: “Ja, kom, kom, kom! Ons sopper is reg; loop was jou hande buite onder die kraan.”
In Tietser se slaapkamer net langs haar bed, bokant die bedkassie met die Bybel op, hang ’n swart-en-wit afdruk van ’n mooie engel met twee groot wit vlerke. Voor hom draf twee argelose, vet kindertjies en hulle is feitlik al op die rand van ’n afgrond. Maar die engel hou sy hand oor hulle uitgestrek, en Mina weet sommer hulle sal nie afval nie.
“Elke mens het so ’n engel,” vertel Tietser haar, “al kan jy hom nie sien nie. Hy pas ons op. ’n Mens noem hom ’n beskermengel.”
“Ouma Aletta ook? Missara ook? Én juffrou Lubbe …?”
“Almal. Ek sê mos.”
Hieroor het Mina goed nagedink. Juffrou Lubbe is baie lief vir haar, weet sy. Juffrou Lubbe woon so alleen in haar klein huisie en wanneer Mina daar kuier, voel sy altyd ’n atmosfeer van heimwee en verlatenheid aan wat soos ’n vaal wolk onder die donker plafonne hang. Sy kan haar gewaarwordinge nog nie verwoord nie; kan nie die deernis uitdruk wat sy vir die klein, eensame vroutjie voel nie.
Weke later vra Mina, toe sy weer intens na die afdruk staar: “Kan die engel nie maar met juffrou Lubbe gesels nie?”
Tietser, wat skoon wasgoed op die bed staan en opvou, is dronkgeslaan. “Watse engel moet dan nou met haar gesels?”
“Hierdie een!” Mina druk ongeduldig met haar vingertjie teen die prent.
“Ag heidenland, kind! Vir wat? Los tog nou maar die engel!”
“Hoekom het haar engel nie vir haar ’n man en kinders gestuur nie? Sy is baie alleen …”
“Maar Minatjie, ek het dan ook nie ’n man en kinders nie! Ek is mos ook alleen! Beskermengele soek nie vir ’n mens ’n man en kinders nie! Die kom of hulle kom nie!”
“Nee …” weifel Mina. “Tietser is anders alleen. En ek is mos hier! Tietser kry baie kuiermense, en Tietser kan koekies bak, en hier kom kinders speel, en hierbinne is dit …” Sy beduie woordeloos met swaaiende armpies om Tietser se hele domein in te sluit. “… Dit vóél lekker in Tietser se huisie!”
“Wat praat jy tog, my kind? Kom ons loop kyk of die melktert al gaar is …”
“… Dis lig hier in Tietser se huis, en die wind waai deur, en partykeers het Tietser blomme op die kombuistafel. Juffrou Lubbe woon in … in bruin … ’n Mens ruik nooit koekies of lekker kos of blomme by haar nie. Sy hou haar hortjies toe, want sy sê die son bleik die gordyne …”
“Elke mens leef maar op sy eie manier. Kom nou, dan maak ons koffie by die tert …”
Saans maak Mina en Tietser beurte om in die groot sinkbad voor die Dover te bad. Dan lees Tietser mooi stadig ’n stukkie uit die Bybel, en elkeen kniel by ’n kombuisstoel, en dan bid Tietser. Sy vra altyd dat die Here sy hande oor almal moet hou, en partykeer noem sy stringe name.
Dan vat Tietser die paraffienlamp van die kombuistafel, en hulle gaan kamer toe. Mina slaap agter Tietser se breë rug, en voor sy insluimer, lê en snuif sy saggies die geure van Tietser se naghuisie in: die rokende pit van die doodgeblaasde lamp, die speserygeur van die smeulende wingerdhoutvuur in die stoof, die sonlig in Tietser se wit beddegoed en Tietser se Cashmere Bouquet-poeier wat na rose ruik.
Een aand in November sit en eet Tietser en Mina hoenderkerrie en mesh by die kombuistafel. Mina is stil en sy eet ingedagte, want sy dink aan Sara se wonderwoorde van vroeër vanmiddag: “Jy moet Baba en Stien kom help koekies en beskuit bak, Mina: strandtyd kom nader …”
Sy het opgewonde afgehuppel plaas toe en sommer oor die draad gespring en kortpad deur die wingerde gehardloop, haastig om vir Tietser te kom vertel dat dit al weer amper strandtyd is.
Sedert Sarel se geboorte gaan Mina saam Kleinmond toe. Daaroor het Sara na daardie eerste Desember haar voet neergesit: “Niemand steur hulle eens aan die Kleurlingkinders nie! Dis ’n boere-strand, en almal bring hul bediendes se kinders saam! Jy kan sê dis ons kinderoppasser as jy wil! Sy kom saam, en basta!”
Ou Tietser is vanaand bewus van ’n emosie wat sy nie juis ken nie: so ’n effense jaloesie oor die plesier wat die kind het aan die vakansie, weg van haar. Tietser maal haar kos stadig in haar mond; so baie tande makeer al. Dis ’n lou aand. Die Dover ruik na smeulende wingerdstompies, en die agterdeur staan wyd oop.
Asof Mina haar gedagtes lees, vra sy: “Kan Tietser nie vanjaar saamkom Kleinmond toe nie? Dis altyd so lekker, maar ek verlang na Tietser.”
“Nee, daar’s nie vir my ook plek nie. Julle is al klaar so ’n treksel in daai huis. Gee maar die kosbak vir my aan, seblief …”
“Ken Tietser die see? Partykeer is dit blou en partykeer is dit groen, en die branders maak sulke wit skuim as hulle omslaan …”
“Kén ek die see?” Tietser se lyf skud ’n diep lag uit. “Ja, ek was baie saam met oorle’ Sarel en oorle’ Stiena see toe, maar die see is te onrustig vir my. Maak my so ongedurig. Kom nooit tot rus nie …”
Dit verstaan Mina nie, want die branders wat maar altyd aanrol en breek, aanrol en breek, betower haar.
“Tietser is partykeers vir my snaaks …!” Hongerig steek Mina die vurk in haar kerriekos. Sy wonder hoeveel nagte se slaap is dit nog voor die vakansie aanbreek.
Mina Witgatspreeu
Dis 1955, en vanjaar is Mina twaalf. Sy en Sanet is albei in standerd 5. Mina stap elke oggend die twee kilometer na die primêre skool in die lokasie. As dit reën, neem Sara of Erik haar met die motor.
Mina hou nie van skool nie, want die kinders spot haar; hulle hou nie van haar nie. Soos vanoggend weer. ’n Troepie kinders uit haar eie klas het haar al drawwende ingehaal. Een meisietjie het voor Mina uitgedans, haar rok agter en haar ken voor gelig, en in ’n aansit-stemmetjie gesê: “Ek is Mina Witgatspreeu! Ek hou my neus in die lug en ek wip my wit gat solat ammal dit kan sien! Ek woon mos by ryk wit mense!”
“En ek is so ’n kwaai voletjie, met sukke kwaai ogietjies! Ek dink mos ek’s wit!” het ’n seuntjie in ’n falsetto gesing en Mina se springjurk gegryp en opgelig. Mina het hom geklap, dwarsdeur sy grinnikende bakkies, sodat hy sy boeke laat val en terstond op haar begin skel het. “Jou moer, Mina Witgat! En jou pa se moer ook! En al die De Graaffs se moere ook!”
Sy’t ’n skop na hom gemik, maar hy was te vinnig vir haar.
So gaan dit nou al jare lank. Boonop is sy doodongelukkig dat sy die slimste in die klas is, en vanjaar ook hoofmeisie – die personeel kies die prefekte. Sy wens sy was dom, maar vreeslik populêr. Sy hunker na vriendinne met wie sy ook speeltye kan staan en fluister en giggel.
Maar die bruin kinders wil nie eintlik met haar maats wees nie: daar is so twee of drie wat haar darem groet en soms met haar gesels, maar tot dusver het sy nog nooit daardie begeerlikheid – ’n beste vriendin – gehad nie.
Mina woon nie meer by Tietser nie.
Meer as twee jaar gelede het Sara gesê sy wil Mina weer naby haar hê, en Erik het die ongebruikte bediendekamer in die agterplaas laat verbreek en verbou. Sara is kort-kort met Mina Kaapstad toe, en daar moes Mina help besluit oor haar nuwe kamer en badkamer se binneversiering. Soms
