huis vol mense was, was met jou vader se begrafnis.”
“Ag Ouma, hoe kan ek dan nou ’n bal gee? Dit kos musikante, en ’n kok uit Dublin …”
“Dit is deel van jou verpligting teenoor die bure. Toe jou grootvader nog geleef het, het ons byna elke week gaste gehad en gedans in die lang galery. Die mense …”
“Toe Oupa geleef het, was die lang galery nie vol vlermuise nie. Dit staan al jare lank gesluit.”
“En kan jy dan niemand kry om dit te verf en skoon te maak nie? Is daar dan nie genoeg bediendes in die huis nie?”
Toby, wat agter hulle stoele gedraai het, sit die skaal wat hy vashou neer om deel te neem aan die gesprek. “Lady Harriet,” sê hy, “met hierdie bende is daar letterlik geen huis te houe nie. Sou ek die galery nie lankal laat regmaak het nie as ek kon? Maar dit is heeltemal verniel, die reën het ingewaai en die behangsel is klaar. Die kandelare het ons afgehaal toe sir Arthur weg is en op die solder gebêre, en nou weet geen mens waar hulle is nie.”
“Ja, mag die duiwel jou daarvoor beloon!” roep Arthur. “Ek kon daardie kandelare laat verkoop het, en weet jy hoeveel sou ek daarvoor gekry het?”
“Jou grootvader het hulle spesiaal uit Frankryk uit bestel toe die huis gebou is,” voeg sy grootmoeder daaraan toe.
“Ons sal nuwes moet kry as ons die galery weer wil gebruik, lady Harriet. En ek het nou die dag vir lady Alice gesê, nuwe behangsel en nuwe gordyne ook.”
“Jy het my al van soveel dinge vertel wat ons nodig het, Toby,” antwoord Alice. “Maar eers moet my eie kamers regkom.”
Alice het ’n stel kamers aan die suidekant op die eerste verdieping vir haar gebruik oorgeneem, en dae lank is die huis nou vol werksmense wat die stoele en rusbanke moet oortrek en die Sjinese muurpapier plak met sy takke en drywende blomme. Een oggend toe Alice vir David op die trap teëkom, sleep sy hom na binne om dit alles te bewonder.
“En toe?” vra sy. “Is dit vir jou mooi?”
“Dit is baie mooi, ja. Al die vroue in die omtrek gaan jaloers wees op jou.”
“En David, jy gee nie om dat ek nou hier is nie, dat jou hele lewe deurmekaar is?”
Hy kyk na haar. “En waarom dink jy ek gee om?”
“Jy het tog so lank die vryheid van die huis gehad, jy kon doen wat jy wou, jy was alleen gewees. En nou is alles op loop.”
“Jy hinder my nie, Alice, en Arthur sien ’n mens tog skaars.”
“Ja, Arthur het soveel om hom besig te hou …” Vir ’n oomblik kyk sy weg. “Kom ons gaan pluk blomme, David – ek wil die kamers vol affodille hê. Waar kan ek ’n mandjie kry?”
Saam hardloop hulle die wye trap af en saam uit na buite oor die sonnige velde. In die park is die beuke en olme enkele massas lower, en die affodille staan in plate goud onder die bome.
“Ek was so lank laas buite gewees,” sê Alice; “die veranderings aan die huis het my besig gehou. Ek wou nog sneeuklokkies gesoek het, en sleutelblomme.”
“Hulle blom in die nat maande, en jy moet deur die modder en die moerasse gaan, in die velde onderkant die boerdery – daar sal jy die meeste sleutelblomme kry.”
“Aanstaande jaar, dan sal ek weet waar om te soek. Dan sal ek elke woud en veld en sloot ken, nè David? Jý sal my rondneem.”
“Het jy dan reeds jou hart aan Ierland gegee?” vra hy.
“Ek doen dinge altyd met my hele hart, nie half nie. Nou is Engeland iets van die verlede en Ierland is my land; nou moet ek aan Ierland behoort, heeltemal. Wanneer jy iets doen, moet jy dit doen met al jou krag. So doen ék dit ten minste.”
Haar gesig is ernstig onder die breë rand van haar hoed. David lag. “Wag tot die winter,” sê hy, “wanneer die wind en die reën dag na dag te kere gaan rondom die huis, en die vuur wil nie brand nie, en die hele land is ’n enkele modderpoel sodat jy nie kan kom of gaan nie.”
“Ek sal loopskoene aantrek en ek sal uitgaan! In die wind en die reën – só leer jy die land ken. Jy moet uitgaan en vasval in die modder en oor muurtjies klim en jou klere skeur aan die braamtakke. Jy moet natreën en met die skaapwagters gesels en in die hutjies van die mense ingaan.”
“As jy één winter meegemaak het of in één hut ingegaan het, sal jou geesdrif gou verdamp,” merk David op.
Sy kniel onder die bome met haar arms vol blomme en ’n ligte blos van verontwaardiging op haar wange. “Jy dink ek is ’n kind,” sê sy, “dat ek oor ’n paar maande weer sal omswaai en heeltemal verander. Maar ek sal nie! Ek het Ierland met my hele hart aangeneem, en ek sal dit met my hele hart liefhê!”
Haar erns is vir hom amusant, maar tog ’n bietjie ontroerend: sy lyk so jonk in haar somerrokkie met haar arms vol affodille, dog hy glimlag nie. “Moenie kwaad word nie,” sê hy; “ek is maar net sinies van aard. Miskien sal jy my nog bekeer.”
Toe lag sy weer. “Ja, dit gee my ’n doel in die lewe. ’n Mens moet ’n doel hê.”
“Waar het jy al jou idealisme geleer?” vra hy.
“Seker maar uit boeke, of van my vader. Hy het soveel verhewe opvattings gehad, oor slawerny en presbendes en die doodstraf. Ek onthou nog hoe hy ’n heildronk ingestel het op Frankryk toe die Bastille geval het – hy het altyd so ’n tien of twintig private Bastilles gehad om te bestorm. Jý kan nou voorlopig mý Bastille wees, David: jy kan my leer om die land te ken, en ek sal jou leer om dit lief te hê.”
Sy glimlag vir hom. “Goed,” sê hy, en toe kniel hy langs haar om met sy sakmes van die blomme vir haar af te sny.
Die affodille staan goud saamgebank in die lenteson: teen die heuwel op agter die huis waai hulle in die wind, en blom tot aan die rand van die meer. Toe haar mandjie vol is, stap hulle voort en vergeet van die blomme.
“In die somer kan ons tee drink op die gras onder die bome,” sê sy. “Ons kan pyl en boog skiet.”
“Jy sal eers die gras moet laat sny,” werp hy teë, “en die dooie takke laat wegsleep,” maar sy slaan geen ag op hom nie.
“Of ’n fête champêtre, en bootjies waarin ons op die meer kan gaan roei.”
“Die roeiboot lê al jare lank en rot in die boothuisie, as die bediendes dit nie opgekap het vir brandhout nie.”
“En ’n bal kan ons hê, ’n gemaskerde bal …”
“Met die vlermuise al langs die kroonlyste in die galery.”
“David, jy probeer net om moeilik te wees! Ons kan dit alles nog laat regmaak.”
“Dit is Ierland wat jy met jou hele hart wil liefhê,” val hy haar in die rede, “en dít is die manier waarop ons dinge doen in Ierland – het jy dit nog nie geleer nie? As jy die gras wil laat sny, sal hulle jou vertel dat die sens gebreek is, en daar is niemand om dit reg te maak nie, want die smid is weg na Cillin vir sy skoonma se begrafnis …”
“David, ek sal nie na jou luister
