ouer susters fluister onder mekaar. “Wat dink julle van Pa wat nou weer by Ma in die kamer slaap?”
Net tydelik, en op die ysterkooitjie teen die oorkantste muur. Met een span meisiekinders by hulle en nog ’n span by Malie en Leopold in die buitekamer. Daarby nog die jonger Taar-broer, Fernand, vir wie Ellen nie gesig het nie. Maar moes hy dan alleen op Langbáán agterbly, met sy ma wat ook in ’n koers in is?
“Is hy nou Wietie se kêrel?” vra Kattie.
Ellen sê daar kom níks van nie, en amper is daar ’n struweling op die Krismis.
Dit laat Wietie na die skêr gryp en Kattie se kop ’n nuwe fatsoen gee: kort en glad soos ’n kupiepop. Koeskop, terg die broers haar.
Die ouer kinders let op dat sy by die dag stiller raak hoe nader dit aan die einde van die kort vakansie kom. Wil sy nie teruggaan nie? Móét sy? Kan hulle nie maar ’n ander plan maak nie? Saam met Malie of Nieko?
Die teenkanting kom vreemd genoeg van Ellen.
“Die kind is nie ’n klip wat heen en weer gegooi kan word nie. Sy moenie nou weer van skool verander nie. Sy leer goed en sy werk haar nie dood nie, sy moet ten minste haar kos verdien. Buitendien is sy naby die huis, sy kan hiernatoe stap as sy wil. Sy kom mooi aan, het selfs ’n bietjie vleis aangesit.”
Nogtans lyk Kattie kroes. Die laaste oggend maak sy of sy siek is en trek haar kop onder die kombers toe, waar Wietie haar later kom uitboender.
“Toe, lig vir jou, ek wil die kooi opmaak. En Ma soek jou wasgoed. Kom, gee jou naghemp.”
Kattie voel kaal soos ’n hoender wat veeraf getrek is toe sy die naghemp uittrek. Sy probeer toehou.
“En dié broek? Laat ek bietjie sien!”
“Sommer …” Die swart broekie met kant om die some en ’n slip in die sy.
“Waar kom jy hieraan?” Wietie hou die fyn affêretjie aan haar vingerpunte op.
“Cecilia,” prewel Kattie.
“Ga,” snuif Wietie, “die ene kattelaventel! Hoe lank dra jy dit nou al?”
Van voor Kersdag af, toe sy die bondeltjie onderklere moes uitwas. Pantie, is wat Cecilia dit noem. ’n French pantie.
“En nou is dit joune?”
“Ek het dit net aangepas.”
“En jy hou dit sommer aan en dink jy sal daarmee wegkom? Wat het jy met jou eie gemaak?”
“Niks aangehad nie.” Hare was vuil.
“Dis nou ’n geneuk. As Ma hiervan moet weet!”
Hulle moet ’n plan maak. Wietie laat Kattie die broekie deeglik was en uitsmokkel om agter die huis oor die vinkelbos te hang om droog te word.
“Ek wil nie dink wat ou Esther gaan sê as dit uitkom jy het gesteel nie! Jy weet dis steel? Dis ’n skande, en dis sonde. Jy kort ’n deftige drag slae. Verstaan jy dit? As ant Esther ’n kind se kop tussen haar knieë vasknyp en met jou klaar is, weet jy jy’t ’n pak weg. Hoe sê jy jy’s jammer?” Wietie preek amper so erg soos Ellen.
Kattie voel hoe die suidewind haar rok lig en oor haar kaal boude speel. En skielik vlam sy rooikwaad op.
“Ek het net aangepas, nie gesteel nie! Steel is om dit geheel vir jou te vat soos toe hulle oupa Nieklaas se plaas gevat het. Dit was steel!”
“Hene, kind, moenie dat hulle jou dit hoor sê nie! Die mense sal jou in die tronk gooi. Ons is te arm om te vat wat nie ons s’n is nie. Jy loop gee Cecilia se klere terug, as jy nie op jou moer wil hê nie!”
Kattie moet by Claasie ’n bloemer leen, waarvan die pype net-net onder haar roksoom wil uithang. En die skande sluk; die seerkry, die gevoel van verwerping en skade aan eiewaarde wegsteek onder ’n skil van dapperheid.
Terug op De Hoop bring Nieko die kar om tot by die voordeur, knoop die leisels aan die wiel vas en tel Kattie af. Terselfdertyd gaan die voordeur oop.
“Kom af!” nooi oom Michiel hartlik.
“Dankie, oom, maar ek sal nie vertoef nie, dis nog ’n stywe ent Rietvlei toe. Ek het net vir Kattie kom aflaai.”
“Ja, Kattie. Dag, kind. Janet, kom kyk wie’s hier! Cecilia! Waar’s die kinders? Hulle het haar gemis.”
Janet en Cecilia kom tussen die jong bloekomboompies uit waar hulle die kar eers beloer het, en vir Nieko, wat ’n aansienlike jongkêrel is. Eens as kinders saam op Patnoster se strand gespeel, nou dra hy ’n baard, lig en krullerig soos sy hare.
Cecilia is die ene glimlag. Haar oë is groenbruin gespikkel, met daardie trotse Laumbaart-kyk.
“Is dit tog nie jy nie?” vra sy heuningsoet.
“Ja, en jy?” groet Nieko.
Kattie voel haar bloemerpype afsak. Nieko buk oor haar. “Gaan sit gou jou goedjies binne, dan ry jy saam tot by die hek.”
In die voorhuis steek sy vas, loer of ant Esther haar nie sien nie en draai links na Cecilia se kamer. Sy sit die swart kantbroekie terug op sy plek. Doef-doef! klop haar hart met harde slae.
Buite staan almal om Nieko. Hy wil ry, maar kom ook nie weg nie. Oom Michiel vra uit en hy vertel van sy groente en die waatlemoen en spanspek wat nou ryp word. Volgende jaar wil hy wingerd plant.
“Waar nou weer?” Ant Esther nooi hom nie in nie, maar wil darem nuuskierig weet.
“Op Rietvlei, tante, ek huur van die Louws.”
“Ek wil al sê. Julle het mos nie grond nie.”
“Ja, is ek nie gelukkig om vrugbare grond en volop water te huur te kry nie. As ’n man lus het vir werk.” Sy skouers beur teen sy blou hemp, en dié keer noem hy haar niks.
“Ja, julle wat nie Duits-Wes toe is nie, het die voordeel om te kan woeker. Arme Miekie …”
Cecilia klik haar tong ongeduldig. “Mammie, hou tog op om vir Miekie jammer te kry. Hy het daardie nuk in hom, en jy kan hom nie keer nie.”
Haar rok skuif tot bo haar knieë toe sy haar voet op die hoë trappie lig. “Wanneer laas het ek op ’n muilkar gery?”
“Cecilia!” roep ant Esther onthuts. Maar sy sit reeds.
“Ek voel sommer lus en ry saam.” Sy lag koket met Nieko. “Hoe ver is Rietvlei?”
“Die vraag is hoe kom jy terug? Jy sal tot volgende week moet oorbly.”
“Ek gee nie om nie, laat ons gaan!”
“Ek ook!” roep Janet toe hy vir Kattie optel en klouter agterna.
’n Hele muilkar vol laggende meisies op die Sondagmiddag. Hy gooi hulle by die hek af.
“Reken, so verwaand, om voor om te
