besig om sy hemp toe te knoop. Agter hom loer tant Engela langs sy skouer verby, stamp hom uit die pad en kom die kamer binne.
“Jy het ’n inbreker gevang, Roland!” sê sy ingenome. “Toe, toe, Lelani, moenie net daar staan nie. Gaan bel die polisie.” Haar oë soek deur die vertrek na ’n wapen, kry niks nie en pluk Lelani se kopkussing van die bed af. “As hy roer, boetie, versmoor ek hom met die kussing,” dreig sy en gaan staan uitdagend langs Roland.
Arno kyk paniekerig na oom Giepie. “Asseblief, meneer Taljaard, ek kan alles verduidelik,” pleit hy.
Oom Giepie kom die kamer binne, stap na die venster en maak dit toe. Hy blik na Roland. “Los die vent. Staan in die deur en as hy dalk probeer wegkom, slaan jy hom katswink.” Hy wag totdat Roland hom gehoorsaam het en kyk na Arno wat sy klere regtrek en versigtig aan sy agterkop voel. “Praat vinnig, kêrel, en praat klaar.”
“En as jy jok, gooi ek jou met my seilskoen,” dreig Lelani weer.
Arno verwyt haar met sy oë, kyk sku na Roland en tant Engela en sê byna onhoorbaar: “Ek is lief vir Lelani, meneer Taljaard. Sy was in standerd nege toe ek in matriek was. Sy kan Meneer vertel: ek het haar male sonder tal gevra om saam met my uit te gaan, maar sy het altyd ’n verskoning gehad.”
“En dit was nie oorgenoeg bewys vir jou dat die dogter nie in jou belang stel nie?” vra oom Giepie streng.
“Nee. Daar was stories … Lelani het nooit saam met seuns uitgegaan nie. Die kinders het gesê haar stiefpa laat haar nie toe om seunsvriende te hê nie.”
“Jy het geglo sy sou saam met jou uitgegaan het as sy vry was om dit te doen?” vra oom Giepie saaklik.
“Ja, meneer Taljaard. Ons is nie na dieselfde universiteit toe nie, maar gedurende die vakansies het ek dikwels geprobeer om met Lelani te praat. Maar wanneer ek gebel het, was sy nooit beskikbaar nie. En as ek haar op die dorp raak geloop het …” Hy swyg betekenisvol.
“Was ek by haar, omdat ek haar altyd met my motor dorp toe geneem het om inkopies te doen. En vir jou, mannetjie, het ek nog nooit ooghare gehad nie. Ons weet almal van jou skatryk ma en ons is nog meer bewus van jou swak reputasie,” sê oom Giepie grimmig.
’n Donkerrooi blos van verleentheid vlam op Arno se gesig. “Die helfte van my reputasie het ek nie verdien nie. Mense skinder graag oor die rykes,” sê hy geraak.
“Juis. Daarom weet almal dat jy aan Estelle Havenga verloof is. Ryk of arm: ek verwag eerbaarheid van enige man. Glo jy jy het vannag eerbaar opgetree, kêrel?” vra oom Giepie streng.
Arno pers sy lippe hard saam. “Miskien nie, maar ek was desperaat. Ek het reeds op die dorp verneem dat Huis Winterrus nie Lelani se erfenis is nie. Toe my ma haar vanoggend afdank … Ek was so bang sy gaan weg voordat ek haar vertel het hoe ek oor haar voel. Ek het Estelle nie lief nie, meneer Taljaard. Ek het reeds die verlowing verbreek. En al sou my ma my onterf, het ek my B.Com.-graad. Ek glo ek sal genoeg kan verdien om Lelani te onderhou.”
Arno jok nie, besef Lelani verslae. Tot dusver was hy vir haar ’n blote irritasie. Aan die ander kant, terwyl haar stiefpa geleef het, het sy nooit in enige man belang gestel nie. Haar stiefpa en Huis Winterrus het al haar aandag en energie in beslag geneem.
“Ek weet dit was verkeerd van my om deur Lelani se kamervenster te klim, maar ek móés met haar praat. Ek voel skuldig omdat sy haar werk as gevolg van my verloor het en sou sy weggaan … Ek sal graag wil weet waarheen sy gaan,” vervolg Arno en kyk vir die eerste maal na Lelani. “Ek is jammer, Lelani. Maar nou weet jy waarom ek vannag hierheen gekom het.”
“Het jy die man lief, Lelani?” vra Roland, sy stemtoon afgemete.
Sy vraag tref Lelani soos ’n vuishou in haar maag en sy snak onwillekeurig na haar asem. Ellendige ou klipgesig! skel sy in haar gedagtes. Sy kan raai wat hy hoop: dat sy sal instem om met Arno te trou, sodat sy en oom Giepie nie na Huis Daeraad toe sal gaan nie. Maar sy sál saam met tant Engela gaan en sy sal haar bes doen om die lewe so onaangenaam moontlik vir Roland Stadler te maak, besluit sy en flits ’n uitdagende boodskap met haar oë aan hom.
“Moenie simpel wees nie, boetie,” sê tant Engela betigtend. “’n Meisie wat liefhet, roep nie om hulp nie.”
Lelani draai simpatiek na Arno. “Ek is seker Estelle sal dankbaar wees om haar verloofring terug te kry, Arno, want ek sien beslis nie kans om dit te dra nie.” Sy loop na tant Engela toe. “Daar is ’n gerieflike rusbank in tannie se kamer. Ek sal veiliger voel as ek vannag by tannie slaap.”
“Nou waarvoor wag ons, hartjie?” vra tant Engela gemoedelik. Sy slaan haar arm om Lelani se skouers en stap saam met haar uit in die gang.
“Kom, ou seun,” sê oom Giepie en knik met sy kop vir Arno. “Ek sal jou na die voordeur vergesel.”
Arno volg oom Giepie woordeloos en bly staan toe hy die voordeur oopsluit en oopstoot. “Asseblief, meneer Taljaard … As ek weet wat Lelani se planne is, kan ek in die toekoms –”
“Daar is geen toekoms vir jou saam met Lelani nie, knaap,” val oom Giepie hom ferm in die rede. “Ek het nooit veel respek vir jou gehad nie, maar ek glo jy is opreg in jou gevoel vir Lelani. Maar sy het jou nie lief nie. Moenie ’n oorlas van jouself maak nie.”
“Maar daardie man – Roland of Herklaas …”
“Roland. Wat van hom?”
“Is hy en Lelani verloof?”
Oom Giepie huiwer en dan kry sy humorsin die oorhand. “As ’t ware reeds getroud, ou seun. Goeienag,” sê hy en maak die voordeur toe.
In Lelani se kamer bly Roland met ’n gevoel van onvergenoegdheid staan en laat sy blik langsaam oor die beknopte vertrek dwaal: ’n enkelbed, ’n tafel, ’n stoel en ’n boekrak. Die geblomde gordyne is verbleik en die vloer sonder ’n mat – in skrille kontras met die luukse ameublement van die gastekamers. Watter soort mens was Werner Boonzaaier? wonder hy wrang. Die enigste tikkie skoonheid in Lelani se kloosteragtige kamertjie is ’n blompot vol goudgeel kappertjies …
Skielik kom dit by hom op dat Lelani reg het op die warm huislikheid van Huis Daeraad, want sy … Sy gedagtes bots teen ’n muur van gevoelloosheid. Lelani is net nog ’n meisie, ’n lid van die bedrieglike vrouegeslag. Geen vrou – maak nie saak hoe onskuldig sy lyk nie – kan vertrou word nie, dink hy, onbewus daarvan dat die vingers van sy linkerhand oor die letsel op sy wang streel.
Waarom kanker die gevoel dat hy oorbodig is in sy binneste? Lelani het hom vannag nodig gehad, maar dit was oom Giepie en tant Engela wat haar te hulp gesnel het. Hy kon wel ’n bietjie fisieke geweld gebruik om Arno teen die hangkas vas te pen, maar dit was ook al. Oom Giepie was onmiddellik in beheer van die situasie en tant Engela was daar om Lelani te troos. En hy … hy het soos ’n reisiger na nêrens gevoel; ’n verbyganger wat toevallig by ’n venster ingekyk en iets gesien het waarvan hy graag deel wou wees.
Hy is nie meer deel van die lewe nie, besef hy, want om te lewe, beteken om vrylik te gee. Maar hy het lankal verleer om te gee, want sy vertroue in sy medemens het finaal gesterf toe die lewe ’n letsel op sy gesig gelaat het.
Tant Engela blik met ’n goedkeurende glimlaggie na Lelani wat langs haar in haar motor sit en haar nek verdraai terwyl hulle deur die sakesentrum van Stadlerheim ry. “Dis ’n vooruitstrewende dorp, maar sit terug en ontspan, hartjie. Jy gaan ’n kramp in jou nek kry as jy alles op een slag
