bewe nou behoorlik soos ’n riet en lek kort-kort oor sy droë lippe.
Saartjie besluit sy moet iets doen voor hy flou word sonder dat hulle enige pret gehad het. Sy sê in ’n lae, hol stem: “Wat glo jy nie?”
Selfs Anna en Lina voel koue rillings langs hul ruggrate afhardloop. Saartjie se stem klink asof dit uit die doderyk kom.
Oom Jorsie is só lam geskrik dat hy nie ’n geluid kan uitkry nie. Sy mond gaan oop en toe, maar daar kom niks uit nie.
“Jou dag het aangebreek, Jorsie,” sê Saartjie onheilspellend. “Die uur van afrekening is hier!” Dit klink vir die verskrikte en oorblufte oom Jorsie asof haar hol stem van ver af aangesweef kom, van ’n plek waar dit wemel van die dooies.
Die arme oom se tande klap só geweldig op mekaar dat hy hoegenaamd nie iets kan sê nie.
“Kyk regs van jou!” beveel die spookstem.
Oom Jorsie maak so en snak na asem wanneer hy sien hoe ’n ander gedaante nou na hom toe aangesweef kom.
“Kyk links van jou!”
Oom Jorsie sien ’n derde gedaante – en sy pet val summier oor sy oë!
Hy pluk die ding verskrik van sy kop af en probeer gou skat of die gedaantes in daardie oomblik nog nader gekruip het.
Lina begin stadig vorentoe beweeg.
Dan kry oom Jorsie uiteindelik ’n geluid uit. “Ag, hemeltjie!” skree hy, “Help my tog!”
Hy kyk vreesbevange rond. Die spoke beweeg nou in ’n kring om hom en daar is nêrens uitkomkans nie. Dit voel of die gedaantes oral om hom is en of hulle enige oomblik sulke lang, klam vingers gaan uitsteek om hom aan sy nek te wurg … en te wurg …
Oom Jorrie kyk met oë vol vrees na die spook wat gepraat het.
“Asseblief, meneer Groot Spook,” sê hy doodbenoud, “gee my nog ’n klein ou kansie. Vergewe nog hierdie een keer vir ou Jorsie … Asseblief tog … Ai toggie …” Die oubaas begin soos ’n klein kindjie kerm.
“Jy drink gans te veel, Jorsie,” kom die lae spookstem.
“Ag toggie … Asseblief tog … Laat my asseblief net gaan … Asseblief toggie …”
“Die drank is sleg vir jou gesondheid,” sê die spookstem weer.
“Ja, Meneer; ek weet, Meneer … My hart is klaar … gedaan … Maar daar sal nie weer ’n druppel drank oor my lippe kom nie … Nie ’n enkele druppel nie … Laat my net gaan, asseblief toggie!”
Die drie spoke staan doodstil om die oubaas wat soos ’n riet bewe. Hy soebat eenstryk deur en loer kort-kort of die ander twee spoke hom nog steeds omsingel. Dit begin vir hom lyk of hulle al hoe nader aan hom kom en oom Jorsie begin harder as ooit soebat.
Net toe kom die maan agter ’n wolk uit en Saartjie sê: “Jou arme sukkelaar, kyk na my. Kyk na my neus!”
Oom Jorsie staan en staar. Sy mond val nog groter oop en hy bibber en bewe asof dit ’n ysige winternag is. Hy het nog nooit so ’n afgryslike ding gesien nie!
“Dis hoe jou neus gaan lyk as jy aanhou drink!” sê Saartjie streng.
“Ek sal ophou … Ek belowe … Asseblief tog … Daar sal nooit weer ’n druppel drank oor my lippe kom nie … Asseblief tog, Meneer … Wees my genadig!” Dit lyk of oom Jorsie nou gaan begin huil. Sy senuwees is gedaan.
“Reg, jy kan gaan,” kom die lae, hol stem uit die doderyk, “maar as jy nie jou woord hou nie, kom ons terug, hoor jy?!”
“Ag, dankie … Dankie tog …” prewel oom Jorsie.
Saartjie sweef voor hom weg en sê: “Hardloop, Jorsie – voor ons besluit om jou weg te vat!”
Oom Jorsie laat hom nie twee keer nooi nie. Hy begin nael asof daar baie meer as net sewe duiwels agter hom aan is. Hy verslap sy pas net een keer om sy pet uit sy oë te kry sodat hy darem kan sien waar hy hardloop.
Saartjie, Anna en Lina krul eintlik om soos hulle lag.
“Jy was wonderlik, Saartjie!” sê Anna. “Ek het self elke keer koue rillings gekry toe jy praat.”
“Ek is seker oom Jorsie het só groot geskrik dat hy nooit weer gaan drink nie!” sê Lina.
Saartjie kyk op haar horlosie.
“Ons moet nou wikkel na Isabel-hulle toe,” sê sy, “anders is ons laat.”
Lina stel voor dat hulle eers nog ’n slagoffer soek, want sy is seker Isabel en “daai wolf met die blink kar” sal nog lank in die somerhuisie sit en handjies vashou.
Anna maak beswaar. Isabel en “daai nare ou” mag wel miskien nog lank daar sit, maar hulle drie spoke het nie baie tyd om te mors nie. Hulle moet terug in Lina-hulle se huis wees voor hul ouers van die vergadering af kom.
Saartjie stel voor dat hulle na Isabel se huis toe gaan, maar die kans waarneem om ’n bietjie pret te hê as hulle iemand langs die pad teëkom. Die ander twee is tevrede hiermee.
Hulle draai om en stap met die straat af. Naby die hoek kom daar skielik ’n fiets om die draai.
Die meisies spring vinnig weg sodat hulle teen die heining op die sypaadjie staan. Die fiets se lig is só skerp dat hulle nie kan sien wie dit is nie.
“Sal ons uitspring en hom skrikmaak?” vra Lina.
“Wag!” fluister Saartjie en haar stem bewe. “Kyk daar op sy kop!”
Die ander twee kyk en hulle sien dit ook! Dis die Suid-Afrikaanse Polisiediens se wapen!
Die meisies druk hulle nou nog stywer teen die heining vas. Die konstabel ry niksvermoedend op sy fiets verby. Saartjie-hulle hou asem op en slaak ’n sug van verligting toe hy om die volgende hoek gaan.
“Sjoe,” sê Saartjie, “dit was darem vir jou amper!”
Anna en Lina vee die sweet van hul voorkoppe af. Ja-nee, dit was so hittete.
Die drie stap vinnig verder. Eers wanneer hulle doodseker is die konstabel gaan nie terugkom nie, begin hulle weer ontspan.
Saartjie begin nou selfs grootpraat. “Julle weet,” sê sy, “ons moes daardie konstabeltjie bang gemaak het. Hy sou net so groot soos oom Jorsie geskrik het. Almal is bang vir spoke, en ek wed julle ’n polisieman óók …”
“Maar onthou,” sê Anna, “hy’t ’n rewolwer. Sê nou hy’t só groot geskrik dat hy sy rewolwer uitgepluk en geskiet het!”
Saartjie en Lina besef dit kon gebeur het. Hulle is nou maar bly hulle het die konstabel nie ook probeer bangmaak nie. Soos Saartjie sê, dan was hulle dalk nou regte spoke!
Toe die drie meisies in die volgende straat na die bankbestuurder se huis toe afdraai,
