…” sê sy ma.
Dis seker vandag Sondag, hy gaat iewers wegkruip tot hulle vort is.
“Dis nie Sondag vandag nie,” sê sy ma, “dis agtermiddag begrafnis en jy hoef nie nou al jou kerkklere aan te trek nie, net jou skoon onderklere.”
Hy trek sy kakiehemp en -kortbroek aan, die geprakseer laat hom kwyl, sy ma help met die rits, hy wil gou gaan kyk of sy pa die sedên uitgetrek het, dis seker vandag Sondag.
“Dis nie Sondag vandag nie, Kolie, maar daar kom baie mense hiernatoe en jy moet jou goed gedra dat jou pa nie weer vir jou kwaad word nie. Moenie geld vra nie en jy slaan nie weer bollemakiesie voor die mense nie.”
“Ek sal ja,” sê Kolie, “so pê …” Want g’niemand luister na sy ma nie. Baie mense is lekker, hulle loop deurmekaar en lag vir jou. Die ooms staan teen die buitemuur en lag en gesels met jou en die anties gee sente.
“Ek gaat nie vandag my bokke rant-uit vat nie, ek gaat hulle onnerlangs lat wei.” Kolie brul, hy’s so opgewonde.
Sy ma vat aan haar sy en sê: “Jy moet eers jou agtuur gaan eet, Kolie.”
Die kombuismeid skep vir hom pap in en Kolie kyk solank in die sloop wat op die rak lê. Dis vol mosbeskuit en onder die wit doeke is daar melktert. Lomp begin lepel hy sy pap af. Toe dit nie gou genoeg na sy sin gaan nie, laat sak hy sy kop en eet direk uit die bord soos ’n hond.
Die hele tyd staan sy oë op die ry melkterte. Eers kyk hy goed, daar’s g’niemand in die kombuis nie, die agterdeur staan oop. Kolie prop sy hempsbors vol beskuit en knyp ’n melktert onder iedere arm vas.
Kolie probeer hardloop, maar kan nie sonder sy arms om hom vorentoe te roei nie en sy een knie swik sleg, die ou blêrrie. Hy sien ook nie vir Fielies buite by oom Klaas Kamer se huis nie en sy bene begin werk hom teen die opdraand uit na Ertmanstasie toe.
“Ta’Jehanna!” hyg Kolie.
Ta’Jehanna kyk nie, sy’s bossies aan die brand by die deur van die slaapskerm. Sy’t ’n doek en waai die rook by die slaapskerm se deur in. Daar staan ’n swart boks op ta’Jehanna en outa Vaalwater se kooi.
“Ta’Jehanna!” sê Kolie. Sy kom regop en vee haar oë met die voorskoot se punt.
“Waar’s Fielies, ta’Jehanna?” sê Kolie. “Ek wil vir hom van my melktert óú.”
“Kolie,” sê ta’Jehanna, “liewe Jesus, Kolie …”
Sy pa sê dis ’n naarheid soos die Hotnots vloek, elke tweede woord.
Jy sal nie gaat sê nie.
“Hier’s nog sandolienbos,” sê outa Vaalwater en sit ’n draggie neer. “Dissie arrige reuk,” sê outa Vaalwater vir Jannetjie wat kom by staan, “net sandolienrook sal baat.”
“Outa Vaalwater …” sê Kolie.
“Hoor so ’n klong!” sê Jannetjie. “Outa sit agter die bos, Kolie, wie’s jou ‘outa’, jou rooi oolfant?”
“Die man is uit uit sy dage,” sê outa Vaalwater, “hy’s van kleins af leeg. En vir wat sal jy dan nou, Jannetjie? Hy en Fielies was een jaar se lammers.”
“Almeskie,” sê Jannetjie.
“Ek het melktert en beskuit,” sê Kolie.
“Gee ok!” sê Jannetjie en sy gryp ’n stuk beskuit uit Kolie se hempsbors.
“Jou ou blêrrie,” sê Kolie.
“Los hom, Jannetjie,” sê ta’Jehanna. “Kolie, gaat gee vir jou ai Mietjie, sy sit in die muurhuis.”
Ai Mietjie sit en sy vou Fielies se klere op.
“Ek sal sê wie’t sy goed ga kry,” sê ai Mietjie en sy stawel die klere op. “Jy wil die klere vir Willem Frey gee, ek kyk tot agter in jou harspan, Griet,” sê ai Mietjie, “ek was hoeka dustyd teen Fielies se vrouvat.”
“Dis onbehoortlik om oor dooimansklere te stry,” sê ta’Jehanna wat ingekom het, “Griet moet ga spanspek pak, Bis Attie het lat vra.”
“Attie Hardehand se hol!” sê Griet. “Ek gaat nie vandag nie.”
“Van wanner af gee jy vir my tale, Griet?” sê ta’Jehanna.
Jy sal toggie ga sê nie.
“Jy moet mooi verstaan, Kolie,” sê ai Mietjie en sy rol die klere op en maak hulle bondel, “onthou jy nog hoe daai bloubont-boklam van jou pesede jaar styfgeskop en gevrek het?”
“Nou ja,” sê ai Mietjie en trek die doek oor haar oë, “daai yslike boom het op Fielies geval. Fielies is vrek, Kolie,” sê ai Mietjie en dit lyk of sy kwaad word.
“Issie!” sê Kolie. “Mense vrek nie – net bokke vrek.” Partykeer dooie paddas bo-op die water, hulle blaas op en stink, sies!
“Pas op!” sê aia Oumeid wat ingekom het, “aans kry hy die trekkings, kyk hoe werk sy brouers op en af.”
“Kolie,” sê ai Mietjie, “ga kyk na jou bokkies, Kolie.”
“Kolie,” sê aia Oumeid, “gee maar die eetgoed hier vir Aia. Aia sal mooi bêre tot Fielies kom.”
“Aia!” sê Griet. “Ma sê hom nog voor.”
“Ek sal mooi verdeel,” sê aia Oumeid, “en tussen stukkies roosterkoek regsit vir vamêrrag wanner ons van die lyk trugkom.”
Die kleingoed wat ingekom het, begin bondel om aia Oumeid. “Kry ôs ok, Ouma, kry ôs ok?”
“Hou julle bekke,” sê aia Oumeid, “julle sal nog sien.”
“Kyk hoe’t jy die melktert platgedruk, Kolie,” sê aia Oumeid, “kan jy nie gasegtiger gewees het nie?” Sy draai die melktert in ’n lap toe en sit die beskuit weg.
“Julle kleingoed hou julle pote af,” sê aia Oumeid. “En jý!” Aia Oumeid slaan die hond wat ingekom het dat hy tjank en uithol. Dit laat Kolie lag kry. Jou pa sê die Hotnots se honde is net vel en been, hy sal nie toelaat dat hulle aanhou nie.
Jy sal nie gaan sê nie.
“Hy sal gaat sê, ja,” sê Jannetjie wat ingekom het. “Loop, Kolie – vir wat neuk jy al onner ons bruines in? Wil jy hê ek moet vir jou tet gee?”
“Sit weg, Jannetjie!” sê ta’Jehanna. Sy is kwaad vir Jannetjie.
“Waar is Fielies?” sê Kolie.
“Fielies is rante-uit,” sê Jannetjie.
“Venaand gaat ek ook rante-uit,” sê ai Mietjie en sy wikkel haar lyf.
“Moenie so godslastig praat nie, Mietjie,” sê ta’Jehanna. Sy’s nie kwaad nie.
“Het jy al jou bokkies vemôre laat
