Eyr? Ba! Bunu deyə bilməyəcəm.
‒ Yəni siz onun qırıldatdığından bir şey başa düşürsüz? ‒ missis Feyrfaks məndən soruşdu. ‒ Siz ona valideynləri ilə bağlı bir neçə sual verin.
‒ Adel, ‒ mən dedim, ‒ siz əvvəllər kiminlə yaşayırdınız?
‒ Əvvəllər, çoxdan, mən anamla yaşayırdım. Amma o, müqəddəs Məryəmin yanına getdi.
‒ Bəs sonra sən kiminlə yaşayırdın?
‒ Mən madam Frederik və onun ərinin evində yaşayırdım. Sonra mister Roçester məndən onunla İngiltərəyə gedib orada yaşamaq istəyib-istəmədiyimi soruşdu və mən razılıq verdim. Axı mən onu madam Frederikdən əvvəl tanıyırdım. O çox mehribandır, həmişə mənə qəşəng paltarlar və oyuncaqlar hədiyyə edirdi.
Səhər yeməyindən sonra Adel və mən kitabxanaya getdik. Mister Roçester buranı sinif otağı kimi ayırmışdı. Şagirdim yetərincə intizamlı, lakin olduqca fikri dağınıq qız idi. O, müntəzəm məşğələlərə qətiyyən vərdiş etməmişdi. Ona görə də doyunca söhbət edəndən və bir dərsi məşğul olandan sonra mən ona dayənin yanına getməyə icazə verdim.
Nahara qədər missis Feyrfaks məni malikanə ilə tanış etdi, biz bütün mərtəbələri, otaqları gəzdik. Üçüncü mərtəbədə qulağıma kiminsə gülüşü gəldi. Bu çox qəribə gülüş idi: qırıq-qırıq, quru, sevincsiz.
‒ Miss Feyrfaks, siz ucadan gələn gülüşü eşitdiniz? Bu kimdir?
‒ Yəqin ki, qulluqçulardan biridir. Ola bilər ki, Qreys Puldu. O bu otaqlardan birində tikiş tikir. Hərdən Li də onunla olur. Onlar laqqırtı vurur, səs-küy salırlar.
Beləcə oktyabr, noyabr, dekabr gəlib-keçdi. Yanvar günlərinin birində missis Feyrfaksın yazdığı məktubu poçta çatdırmaq lazım idi, odur ki mən şlyapamı qoyub, bürüncəyimi geyinib məktubu Heyə aparmağı qərara aldım. Həmin qəsəbəyə burdan iki mil yol vardı və bu yolla bir az gəzişmək, məncə, pis olmazdı.
Yol kimsəsiz idi. Yolu yarı edəndə keçib düzənliyə açılan çəpərin çıxıntısında əyləşdim.
Birdən at nallarının səsi və bir xışıltı eşidildi, kolların içindən yekə bir it çıxıb qaçdı. Bu an at çıxdı, üstündə bir atlı da vardı. O, yanımdan ötüb-keçdi. At buzla bağlanmış cığırdan aşağı sürüşdü, atlının “Bircə bu çatmırdı!” çığırmağıyla atın aşması bir oldu. Mən qalxdım. At və atlı yerdə yıxılıb qalmışdılar. Mən atlıya yaxınlaşıb soruşdum:
‒ Əzilməmisiniz, ser?
‒ Çəkilin kənarda dayanın, ‒ birtəhər ayağa duran adam dedi. At da ayağa qalxdı, it yiyəsinin “Sus, Pilot!” qışqırmağından sonra sakitləşdi. Atlı yavaş-yavaş çəpər yoluna çıxıb indicə mənim qalxdığım çıxıntının üstündə oturdu.
‒ Ser, siz əzilmisiniz, sizə yardım lazımdır, mən gedib Törnfıld-holldan, ya da Heydən kimisə bura çağıra bilərəm.
‒ Çox sağ olun, özüm bacararam! Sümüklər yerindədir, azca burxulma var.
‒ Ser, mən yəhərə otura biləcəyinizdən arxayın olmayınca sizi bu kimsəsiz yerdə tək qoyub getməyəcəyəm.
‒ Harada yaşayırsınız?
‒ Bu yolun aşağısında. Əgər istəyirsinizsə, məmnuniyyətlə sizə kömək üçün özümü Heyə çatdıra bilərəm. Onsuz da poçta məktub aparmaqdan ötrü ora gedirəm.
‒ Deyirsiz o qüllələri olan evdə yaşayırsınız? ‒ Törnfild-hollu göstərdi.
‒ Bəli, ser.
‒ O kimin evidir?
‒ Mister Roçesterin.
‒ Siz onu tanıyırsınız?
‒ Yox, mən onu heç vaxt görməmişəm.
‒ Məgər o, orada yaşamır?
‒ Xeyr.
‒ Harada olduğunu bilirsiz?
‒ Yox, bilmirəm.
‒ Siz evin qulluqçusu deyilsiniz, bu məlumdur. Siz…
‒ Mən mürəbbiyəyəm.
‒ Hə, mürəbbiyə! ‒ o, diqqətlə mənə baxdı. Sonra ayağa qalxdı, amma bir addım atan kimi sifəti ağrıdan əyildi. ‒ Mən sizi kömək dalınca göndərməyəcəm, amma istəsəniz, siz özünüz mənə kömək edə bilərsiniz.
‒ Yaxşı, ser.
‒ Kömək edin ata tərəf gedim.
Mən ona yaxınlaşdım. Atlının əli bütün ağırlığıyla çiynimə yatdı, axsaya-axsaya özünü atın yanına çatdıra bildi. Yüyəni əlinə keçirən kimi atı ram edib cəld qalxıb yəhərə oturdu.
‒ Təşəkkür edirəm, indisə qaçın məktubunuzu Heyə çatdırın və bacardıqca tez evə qayıdın, ‒ dedi.
O, atı mahmızladı, at şahə qalxıb dördayaq çapmağa başladı. İt də onların ardınca götürüldü.
Mən evə qayıdanda missis Feyrfaksın otağına girdim. O, otaqda yox idi. Əvəzində buxarının qarşısında ağ-qara dərili, yolda rastlaşdığım itin eyni olan yekə it yerini rahatlayıb oturmuşdu. Onun haradan bura gəldiyini anlaya bilmirdim. Şamları yandırmaq və bizə kimin gəldiyini öyrənmək üçün zəngi çaldım. Li daxil oldu.
‒ Bu it hardandır?
‒ Sahiblə birgə gəlib.
‒ Kiminlə?
‒ Mister Roçesterlə. O elə indicə gəldi.
‒ Doğrudan? Missis Feyrfaks onun yanındadır?
‒ Bəli, miss Adel də. Onlar hamısı qonaq otağındadır. Conusa həkim dalınca göndəriblər. Sahibin başına hadisə gəlib. Yolda at yıxılıb, sahibin topuğu yerindən çıxıb.
Məlum oldu ki, həkimin tapşırığıyla mister Roçester axşam tez yatağına girib; ona görə də səhər yuxudan gec oyandı. Nəhayət, durub aşağı düşəndə birbaş işlərlə məşğul olmağa başladı: artıq onun işlər üzrə rəisi və icarədar da gəlmişdilər.
Mən Adellə kitabxananı tərk etməli oldum. İndi kitabxana bura gələnlər üçün qəbul otağına çevrilmişdi. Yuxarı mərtəbədəki otaqlardan birində özümüzə sinif otağı yaratdıq.
