taxtın üzərində yarıuzanmış halda əyləşmişdi. Gəlməyimizi görməyə bilməzdi, amma içəri girəndə heç başını da qaldırmadı.
‒ Bu, miss Eyrdir, ser, ‒ missis Feyrfaks həmişəki yumşaq səsiylə dedi.
‒ Qoy miss Eyr otursun, ‒ dedi.
Keçib oturdum. Sahib dilləndi:
‒ Xanım, mən çay içmək istəyirəm.
Missis Feyrfaks zəngi çaldı və Li məcməyini gətirəndə ayağa durub özü cidd-cəhdlə fincanları, qaşıqları düzməyə başladı. Adellə keçib stol arxasında əyləşdik, evin sahibi yarıuzanmış halda çayını içdi.
Çay süfrəsi yığışdırıldıqdan sonra evin sahibi dedi:
‒ Gəlin oda yaxın əyləşin! Siz mənim evimdə üç aydır yaşayırsınız?
‒ Bəli, ser.
‒ Siz hardan gəlmisiniz?
‒ Lovuddan, …şir qraflığındakı məktəbdən.
‒ Orada neçə müddət olmusunuz?
‒ Səkkiz il.
‒ Görünür, möhkəm adamsınız. Belə bir müəssisədə ən sağlam adam da bu müddətin yarısını yaşaya bilməzdi. Sizin valideynləriniz kimdir?
‒ Valideynlərim yoxdur.
‒ Yəqin, heç vaxt da olmayıb, hə? Siz onları xatırlayırsız?
‒ Yox.
‒ Yaxşı, bəs əmiləriniz, bibiləriniz?
‒ Yoxdur, hər halda, mən onları görməmişəm.
‒ Bəs sizin eviniz?
‒ Evim olmayıb.
‒ Qardaşlarınız, bacılarınız bəs harada yaşayır?
‒ Mənim nə qardaşlarım, nə də bacılarım var.
‒ Bura gəlməyi kim sizə məsləhət gördü?
‒ Qəzetə elan verdim və missis Feyrfaks məni bura dəvət etdi.
‒ Miss Eyr, siz nə vaxtsa şəhərdə yaşamısınız?
‒ Xeyr, ser.
‒ Bəs cəmiyyətdə necə, olmusunuz?
‒ Xeyr, ser. Yalnız Lovudda şagirdlər və müəllimlərlə bir cəmiyyətdə olmuşam. İndisə Törnfildin sakinləri ilə ünsiyyətdə oluram.
‒ Siz çox mütaliə etmisiniz?
‒ Yalnız əlimə düşən kitabları oxumuşam. Amma onlar çox olmayıb.
‒ Lovuda gedəndə sizin neçə yaşınız vardı?
‒ Təxminən on.
‒ Səkkiz il orada yaşamısız. Deməli, on səkkiz yaşınız var?
Mən başımla təsdiqlədim.
‒ İndisə deyin, Lovudda sizə nə öyrədiblər? Royalda çala bilirsinizmi?
‒ Ala-babat.
‒ Əlbəttə, həmişə belə deyirlər. Adel səhər mənə bir neçə rəsm göstərib dedi ki, onlar sizindir. Yəqin ki, müəllim sizə kömək eləyib.
‒ Qətiyyən!
‒ Saat doqquzdur! Siz nə barədə düşünürsünüz, miss Eyr? Adelin yatmaq vaxtı çatıb. Aparın onu.
Otaqdan çıxmazdan əvvəl Adel ona yaxınlaşıb üzündən öpdü…
‒ Siz deyirdiniz ki, mister Roçesterin qəribəlikləri yoxdur, ‒ Adeli yatmağa aparandan sonra missis Feyrfaksın otağına girən kimi ondan soruşdum.
‒ Sizcə, var?
‒ Məncə, var.
‒ Hə, düzdür. Amma bu qəribəlikləri onun üçün keçmək olar.
‒ Nəyə görə?
‒ Qismən ona görə ki onun təbiəti belədir. Qismən də ona görə ki ağır fikirlər onu narahat edir və onun mənəvi tarazlığı pozulur.
‒ Hansı fikirlər?
‒ Ailə məsələləri. Böyük qardaşını bir neçə il əvvəl itirdi. Bizim mister Roçester bu yaxınlarda malikanənin sahibi oldu, cəmi doqquz il bundan qabaq. Mən bildiyimə görə, onların arasında anlaşılmazlıq var idi. Mister Roland Roçester mister Edvarda qarşı o qədər də ədalətli olmurdu və yəqin ki, atalarını da ona qarşı qaldırmışdı. Qoca pulu çox sevirdi və ailə mülkünü özündə saxlamaq istəyirdi, malikanəni də bölmək fikrində deyildi. Amma ailə mülkiyyətini saxlamaqdan ötrü mister Edvardın da varlı olmasının zəruriliyini anlayırdı. Oğlu, nəhayət, kamillik həddinə çatanda qoca ləyaqətli sayılmayacaq bir neçə tədbirə əl atdı və bununla da xeyli bəlalara səbəb oldu. Qoca Roçester və mister Roland mister Edvardı elə vəziyyətə saldılar ki, bu ona böyük çətinliklər törətdi, onlarsa elə hesab edirdilər ki, bu vəziyyətdən istifadə edərək özlərinə var-dövlət əldə edəcəklər. Mister Roçester asanca bağışlayan adamlardan deyil. Ona görə də atası və qardaşıyla əlaqəni kəsdi və neçə illər sərgərdan həyat sürdü. Təəccüblü deyil ki, o bu köhnə evi sevmir və ata-baba evində yaşamaqdan qaçır.
‒ Axı nəyə görə burdan qaçmalıdır?
‒ Ola bilər, bu ev ona kədərli təsir bağışlayır.
Cavab məni qane etmədi. Mən daha çox bilmək istəyirdim. Amma qarı bu barədə söhbəti kəsməyin tərəfdarıydı və mən belə də etdim.
Bir neçə gün mister Roçesterlə görüşmədim. Bir axşam o, Adeli və məni aşağı çağırdı. Mister Roçester Adelə hədiyyə almışdı. Qız iri qutunun ağzını açdı və içindəki hədiyyəyə tamaşa etməyə başladı.
‒ Miss Eyr, yaxına gəlin, əyləşin.
Mən onun dediyinə əməl etdim.
‒ Miss Eyr, necə bilirsiz, mən gözəl kişiyəm?
Cavab özümdən asılı olmayaraq ağzımdan çıxdı:
‒ Xeyr, ser!..
‒ Vicdanıma and içirəm ki, siz qeyri-adi adamsız!
‒ Mister Roçester, mən elə demək istəmirdim, çox səfeh alındı.
‒ Tamamilə doğrudur, mən də belə düşünürəm.
