özünə kiçik bir ferma qurmuşdu. Amma otlaqlardakı ot illərdir biçilməmişdi. Hər tərəf tikan və kollarla örtülmüşdü. İndi bu yer tutqunluqdan çürüyürdü. Bura qonaqlar üçün qonaqpərvər yer deyildi, döyülən uşağın içinə basdırılmış qəzəb kimi soyuq idi.
İnək tövləsi hələ də dik idi, lakin illər keçdikcə tövlə və qaraj kimi istifadə olunurdu. Məktəb bitmişdi və mən Niyla ilə evə qayıtmışdım. Həmin gün üçün velosipedlərimizi dəyişdik. Niyla yəhəri və aşağı sükanı ilə olduqca dəbdəbəli olan velosipedimi aldı. Mən onun Hercules velosipedini sürürdüm. Üçüncü kursda oxuyan quldurlardan biri olan Niyla hər dəfə Niyla bu velosipedlə keçəndə qışqırdı: "Yalnız əyri ayaqları üçün!" Onların evinə çatan kimi Niylə məni sürüyüb inək tövləsinə apardı.
Biz səssizcə balta ilə yonulmuş sıldırım pilləkənlə yuxarı qalxdıq, pilləkənləri sanki bir əsr əvvəl cilalanmış kimi görünən çardağa. Yarı qaranlıq idi; günorta günəşinin içəri girdiyi kiçik bir pəncərə var idi. Hər yer zibillə dolu idi. Zədələnmiş mebel, paslı dəyirman, emaye vedrələr, bükülmüş iy verən xalçalar. Tam uzunluqlu kitab şkafı ilə örtülmüş divarın qarşısında dayandıq. Onun rəfləri köhnəlmiş, qəhvəyi dəri arxaları olan cildlərlə dolu idi. İstər isveç, istərsə də fin dillərində dini traktatlar, xütbələr topluları, xristian kilsəsinin tarixinə dair kitablar. Köhnə Məktəbin çardaq kitabxanasında gördüklərimi saymasaq, bu qədər kitabı bir yerdə görməmişdim. Qəribə, narahatedici bir şey idi. Çox kitab. Kim bu qədər kitab oxuyar? Bəs niyə bu inək tövləsində utanc verici bir vəziyyət kimi gizlənirdilər?
Niyla məktəb çantasını açıb Li və Lonun oynadığı oxu kitabını çıxardı. Bizdən ev tapşırığı üçün bir parça hazırlamağı tapşırdılar və o, yöndəmsiz, uşaq barmaqları ilə vərəqlədi və axtardığı yeri tapdı. O, hərfləri bir-bir çox diqqətlə tələffüz etməyə başladı, eyni zamanda onlardan söz əmələ gətirmək üçün çox səy göstərdi. Sonra ondan bezdi və kitabı şaqqıldadıb bağladı. Mən nə baş verdiyini deyə bilməmişdən o, cəld onu pilləkənlərdən aşağı atdı. Kitabın üz qabığı kobud taxta döşəməyə çırpıldı.
Şübhəli baxışlarla Niylaya baxdım. Gülümsədi, yanaqları qızardı, uzun dişli tülkü kimi görünürdü. Sonra əlini o nəhəng kitab şkafına yaxınlaşdırdı, yumşaq üz qabığı olan kiçik kitabça çıxardı və cəsarətlə pilləkənlərdən aşağı atdı. İpək kimi vərəqləri havada qanad çalan bu kitab da yerdə idi. Bu kitabların ardınca bir neçə qalın kompilyasiya gəldi, onların qəhvəyi arxaları havada uçduqdan sonra yerə yapışdı.
Niyla cəlbedici baxışlarını mənə çevirir. Həyəcandan ürəyim döyünür, əlimi kitaba uzatdım. Onu rəfdən götürüb pilləkənlərlə aşağı atdım və bir neçə cırıq vərəq havada çırpınarkən kitab təkər arabasına düşdü. Bu çox əyləncəli idi. Biz özümüzə qapıldıq və daha çox kitab atmağa başladıq. Bir-birimizi təhrik edir, rəfləri bir-bir boşaltır, kitabları havaya atıb, futbol topları kimi təpikləyir, nəfəsimiz kəsilənə qədər gülürdük.
Sonra birdən İsak peyda oldu. O, pəhləvan kimi geniş kürəkli, sakit və hirsli idi. Heç bir söz demədən titrəyən iri, dolğun barmaqları ilə kəmərini açmağa başladı. Başının kiçik bir hərəkəti ilə getməyimi əmr etdi. Səssizcə pilləkənlərlə siçovul kimi sürüşüb qapıya tərəf qaçdım. Amma Niyla yuxarıda qaldı. Mən inək tövləsinin qapısını bağlayandan sonra da onun Niylanı döydüyünü eşidirdim.
Nepalda doldurmağa başladığım dəftərimdən bir anlıq başımı qaldırıram. Sandbaybergə yaxınlaşan qatar. Səhər işə tələsən yaş paltarın iyi. Portfelimdə oxunmuş və qiymətləndirilmiş iyirmi beş tələbə essesi olan bir fayl var. Fevralın havasıdır və Pajala Sərgisinə hələ dörd aydan çox vaxt var.
Qatarın pəncərəsindən bayıra baxıram. Qarğa sürüsü Huvudstanın üstündə həyəcanla dairələrdə uçur.
Diqqətimi yenidən Tornedalenə yönəldirəm.
V BÖLÜM
Qızlar və Oğlanlar Məktəbi dağıdılanda on altı-on yeddi yaşlı qızlar hər gün evimizin qarşısından dəstə-dəstə keçirdilər. Şirin şeylər Axı biz altmışıncı illərdə idik. Bol tuş, saxta kirpiklər, mini ətəklər və cılız plastik çəkmələr. Niyla ilə evimizin qarşısındakı qarın başında oturub onlara baxırdıq. Qrup halında şaqqıldayıb yanımızdan keçirdilər. Hava nə qədər soyuq olsa da, saçları qırılmasın deyə başlarına heç nə geyindirməzdilər. Çox siqaret çəkirdilər və bu gün də arzu ilə əlaqələndirdiyim o qoxu; yarı şikəst, yarı şirin, geridə o külqabı və ətir iyini qoyublar. Hətta ara-sıra bizə salam deyənlər də olub. Utanıb başımızı aşağı salıb özümüzə qardan qala tikirmiş kimi davranardıq. Cəmi yeddi yaşımız olsa da, birtəhər onların qayğısına qaldıq. Söz yox ki, biz qəzəbli deyildik. Bu, daha çox qeyri-müəyyən bir həsrət idi. Mən də balaca pişik balası kimi onlara sarılmaq istəyirdim və hərdən öpmək arzusunda idim.
Hər halda. Düşünürəm ki, biz onlara qartopu atmağa başladıq ki, özümüzə daha çox oxşasınlar. Və inanın ya da inanmayın, işlədi. Bu hündür, arıq, on altı Valkirilər makiyaj çantalarını qoruyub qışqıran maral kimi qaçırdılar. Təbii ki, bir az şişirtdilər. Çox sıxılmadan atdığımız kiçik qartopları yunlu Lap əlcəkləri kimi yerə süzülürdü və nadir hallarda dəyərdi, lakin bu da onları heyran etmək üçün kifayət edirdi. Biz indi hesablaşmalı bir qüvvə idik.
Bu vəziyyət bir neçə gün davam etdi. Məktəbdən evə gələn kimi qartopu yığmağa başladıq. O zaman biz özümüzü Qış müharibəsində vuruşan Vittuladan olan iki veteran kimi, yad qitədə döyüşən iki yaralı döyüşçü kimi görürdük. Səbirsizliklə onların keçməsini gözləyirdik. Hər döyüşdə əvvəllər xəyal edə bildiyimiz həzzlərə yaxınlaşırdıq. İştirak etdiyimiz hər bir münaqişə özümüzə inamımızı artırdı.
Burada qızlar göründü. Beş-on nəfərlik qruplar halında nizamsız fasilələrlə yeriyirdilər. Onlar bizə yaxınlaşanda yolun kənarına yığılan qarın arxasında gizləndik. Bizim yaxşı düşünülmüş planımız var idi. Birinci qrupa bizi ötürərdik, sonra da onların kürəyində qartopu olardı. Bu vaxt o biri qruplar düz bizim qarşımızda dayanacaqdılar. Məqsəd çaşqınlıq və panika yaratmaq idi. Və təbii ki, bizim kişi jestimiz heyranedici olardı.
Qar yığınının arxasında çöməlib gözlədik. Qızlar siqaret öskürək və gülüşlə yaxınlaşırdılar. Vaxtında ayağa qalxdıq. İkimizin də sağ əlimizdə qartopu var idi. İki qorxmaz vikinq kimi, qışqıraraq qaçdıqlarını seyr etdik. Bombalarımızı qızların ortasına atmağa hazırlaşarkən onlardan birinin sadəcə bir neçə metr aralıda dayandığını gördük. Uzun, sarı saçları vardı və gözləri səliqəli şəkildə boyanmışdı. O, düz bizə baxırdı.
"Əgər
