style="font-size:15px;"> – Бәрәкалла, бәрәкалла… Менә ич безнең егетебез эшкә дә бик әвәс икән, – дип, чыга-чыгышка Мирсәетнең тырышлыгын игътибарга алды ул.
Малай борынын тартып куйды. Башын түбән иеп, кыенсынып торды, карашын кая юнәлтергә белмәде. Ул арада әтисе, олы кунакка рәхмәтләрен әйтеп, хәзрәт исә үз чиратында хәер-дога кылып хушлашырга да керештеләр.
– Бар, улым, хәзрәтне озатып кайт, булмаса, – дип әйтмәсенме шунда әтисе. Бер килсә килә бит ул бәхет.
Дәшми бардылар бертын. Малай дулкынланудан кулларын куяр урын тапмады. Хәзрәт йөткеренгәләп атлады.
– Йә, – диде ул бераздан, үзе ярдәмгә килеп. – Бер-бер соравың юкмы соң, Мирсәет? Барчасы да аңлашылдымы инде?..
– Аңлашылды, хәзрәт, мең рәхмәтләр үзегезгә, – диде малай, югалып калмады. – Тик менә бер сүзегез аңлашылмады, хәзрәт. Шуны аңлатып бирә алмассызмы?
– Йә, әйт: нинди сүз булды икән ул?
– «Сират күпере» дидегез, хәзрәт. Гомер кичү сират күпере аша чыгуга тиң дидегез…
Адымнарын сирәкләндерә төште хәзрәт һәм янәшәсеннән кыюсыз гына атлап барган малайны аркасыннан йомшак кына сөеп куйды.
– Аны сорыйсың икән… Авыр сорау бирәсең бит әле син, – дип, бертын уйланып барды ул һәм ипле генә сөйләргә, аңлатырга кереште: – «Сират» сүзе Коръәндә кырык мәртәбә кабатланган сүздер. Җәһәннәм өстеннән җәннәткә сузылган күпер ул. Кыямәт көнендә аның аша бик сирәк изге затлар гына үтәр. Чөнки сират күпере кылдан нечкә, кылычтан үткен булыр, аңлыйсыңмы?.. Гөнаһлылар, игелексез бәндәләр һәммәсе тәмуг утына егылып төшәр.
– Анысын аңлыйм, хәзрәт. Ишеткәнем бар, – дип ачыклык кертергә ашыкты малай. – Тик менә шуны аңлатыгыз: ни өчен безнең татарга авыр ул яшәү, ни өчен без сират күперен кичә алмый калганбыз?
– Ә-ә, әнә ничек… – дип, сорауның ни дәрәҗә җитдилеген әле генә аңлаган хәзрәт тукталып калды. – Ул кадәресе инде китапта язылмаган.
Бу малайдан җиңел генә котылам димә икән…
– Язылмаса да, җавап табу кирәктер бит, хәзрәт. Нигә минем әти кулын селти дә һәрчак: «Без татарларга кая инде ул!» – дип зарлана?.. Нәрсә булган безнең халыкка? Нигә аңарга гәҗит чыгарырга ярамый? Нигә аңарга Агыйдел буенда яшәргә ярамый? Әти әнә патшага каршы мәктүп язарга да ярамый ди. Башкаларга ярый, ә безгә ярамый – нигә шулай ул, хәзрәт?.. Сират күпере аша чыга алмый калучылар өчен яңадан ул күпергә омтылу хәрәм эш түгелдер бит?..
– Аңладым мин сине, улым, – дип, яшьле күзләрен яшерергә азапланган малайны үзенә таба кысты Нуриәхмәт хәзрәт. – Аңладым мин сине… Ул хакта китапта җәһәннәмнән җәннәткә юл һичкайчан һәм һичкемгә ябык түгел диелгән…
– Аңладым, – диде малай, борынын тарта төшеп, һәм үзенең шул рәвешле йомшап китүеннән уңайсызланды булса кирәк, карашын аяк очыннан алмый гына хушлашырга ашыкты. – Мин кайтыйм инде, ярыймы, хәзрәт.
Үз урамнарына таба дөньясын онытып йөгереп менеп барган малай артыннан күзләрен
