җан өшеткеч салкыннарда калтырана-калтырана, ачтан төн уздырулар җиңел түгелдер сиңа. Элекке хуҗаң Ишкәев, синең типке хәлендә йөрүеңне аңласа, куып та чыгармаган булыр иде. Юктыр шул. Ул үзеннән акыллырак адәмнәрне дә яныннан тизрәк куарга тырыша. Эх, Сарбай, Сарбай, бәлки, шушы аяныч тормышың Ишкәевнең Тукбаевны өнәмәвеннән килгәндер дә. Асрамаган, үчен синнән – эттән алган… (Авыр сулап куя.) Ишкәев «корбаны» булырга гына язмасын инде. Ул «глава» була калса, үчен миннән башлаячак. Хәер, ни булса да, минем кендегем Байтирәккә берекмәгән. Мә, Сарбай, аша!.. (Бер кисәк колбаса ыргыта.) Күзләреңне мөлдерәтеп, тагын көтәсеңме? Юк шул бүтән, бетте, туганкай… Киттеңме? Бар, бар. (Кинәт эт читкә тайпыла.) Чү! Син кемнәрнедер күреп өркедең бугай, Сарбай?
Шулвакыт ишегалды капкасыннан ике хатын-кыз сөйләшә-сөйләшә килеп керә.
Ләмига (Нәфискә эндәшеп). Исәнмесез! Редактор йорты шушы буламы?
Нәфис. Әйе.
Ләмига. Сез Нәфис Хаков буласызмы?
Нәфис. Әйе, мин булам. Әллә миңа йомышыгыз бармы?
Ләмига. Бар иде шул…
Нәфис. Әйдәгез, өйгә кереп сөйләшсәк тә була.
Бүлмәгә керәләр, утырышалар.
Тыңлыйм сезне. Башта танышыйк әле, сез кем буласыз?
Ләмига. Мин Ләмига апаң булам, бу – минем кызым Хәтирә. Динар Ишкәевләр килене. Мин – кодагыйлары. Алар шушы Байтирәктә яшиләр. Мин үзем Курбаш авылыннан, шунда яшим. (Кызына ишарәли.) Менә карагыз инде бу балага, коры сөяккә калган, чыкмаган җаны гына бар…
Нәфис. Нәрсә булды соң?
Ләмига (борчылып). Ул хатны кем язган икән?
Нәфис. Нинди хатны?
Ләмига. Менә сезнең «Байтирәк хәбәрләре» газетасында басылган бит. (Газетаны чыгарып күрсәтә.)
Хәтирә. «Байлыкка табынмагыз!» дигән хат.
Нәфис. Әйе, бар иде андый язма, басылды. Шуннан, ул хатка ни булган соң?
Ләмига. Тегеләр, кодаларны әйтәм, «ул мәкалә безнең турыда» дип баралар. Менә шушы баланы нахакка рәнҗетәләр, «син үзең язгансың» дип…
Нәфис (аңлап). Мәхәббәт турындагы андый хатлар безнең редакциягә дә еш килә. Күбесе исемнәрен, адресларын күрсәтми. Күрсәтмәскә махсус та кушалар. Кияүгә чыгып, уңышсыз мәхәббәткә юлыкканнар үкенүләрен, йөрәк серләрен әнә шундый хатларда ачып салалар, бүтәннәргә гыйбрәт йөзеннән киңәш язалар. Монда кемнедер рәнҗетеп гаепләргә урын юк.
Ләмига (Хәтирәне кызганып). Моны шулай иткәннәр шул… «Байтирәктә андый бүтән кеше юк, ул син генә» дип әйтәләр, ди.
Хәтирә (кабаланып). Әти әйтә: «Байтирәктә төзелеш начальнигы Шәйхелисламның да андый малае юк, энем Ибәтнең дә юк», ди. Байтирәк авылындагыларны бөтенесен санап чыкты. Бер кеше дә юк бит андый, ди. Бер мин генә, ди.
Нәфис (үзалдына). Каракның бүреге янган күк була инде бу.
Ләмига (борчылып). Хәзер бу бала ни кылырга да белми. Кода минем үземә әйтте, «Аклансын!..» ди.
Нәфис.
