саноатнинг тарқалиши билан боғлиқдир. Бу давлатларнинг ҳукуматлари ҳеч қандай тарзда халқаро савдога (эркин савдо деб аталади) солиқ солмаган ёки чекламаган, бозор (эркин бозор) фаолиятига умуман аралашмаганлиги умумий қабул қилинган. Бу ҳолат бу мамлакатларнинг капитализмни ривожлантиришга муваффақ бўлишига олиб келди. Бундан ташқари, Буюк Британия ва АҚШ биринчи бўлиб эркин бозор ва эркин савдони ўзлаштиргани учун йўлни бошқарган деб ишонилади. Бу баёнот ҳақиқатдан жуда узоқдир. Ҳукумат капитализм ривожланишининг дастлабки босқичида ҳам Буюк Британияда, ҳам АҚШда ва Ғарбий Европанинг бошқа мамлакатларида етакчи рол ўйнади.
Буюк Британия протекционизмнинг кашшофи сифатида
Ҳенрих VII (1485-1509) дан бошлаб, Тюдор монархлари давлат аралашуви орқали ўша даврларда юқори технологияли ҳисобланган жун тўқимачилик саноатининг ривожланишига ҳисса қўшдилар. Ўша пайтда22 айниқса Фландрия ҳукмрон эди. Божхона тўловлари (импорт солиқлари) инглиз ишлаб чиқарувчиларини қуйи мамлакатлардаги устун рақобатчилардан ҳимоя қилди. Британия ҳукумати илғор технологияларга эга бўлиш учун, Ҳатто асосан, Фландриядан моҳир ҳунармандларни сотиб олишга пул сарфлади. Фландрия ва Флеминг каби фамилияли инглизлар ва америкаликлар ўша ҳунармандларнинг авлодлари. Айтганча, бу сиёсатсиз 007 агенти (ёзувчи Флеминг томонидан яратилган персонаж) ва пенициллин (унинг яратувчиси Александр Флеминг) бўлмас эди ва барибир, агар Нед Фландерснинг исми Нед Ланкашир бўлса, Симпсонлар23 унчалик кулгили бўлмасди, деб ўйлайман.
Бу сиёсат Тюдорлардан кейин ҳам давом этди ва 18-асрга келиб жун тўқимачилик Британия экспорт даромадининг деярли ярмини ташкил қилди. Уларсиз мамлакат саноат инқилоби учун зарур бўлган озиқ-овқат ва хом ашёни четдан келтира олмас эди. Британия ҳукуматининг аралашуви 1721-йилда, бу мамлакатнинг биринчи Бош вазири Роберт Уолпол улкан ва кенг кўламли саноатни ривожлантириш дастурини ишга туширгандан сўнг янада кучайди. У божхона ҳимоясини таъминлади24 ва "стратегик муҳим" тармоқлар учун субсидиялар (айниқса экспортни рағбатлантириш учун) тақдим этди.
Қисман Уолпол дастури туфайли Буюк Британия 18-асрнинг иккинчи ярмида олдинга силжишни бошлади. 1770-йилга келиб, у бошқа мамлакатлардан шунчалик аниқ олдинда эдики, Адам Смит протекционизм ва ўзга бошқарув шаклларига Британия ишлаб чиқарувчиларига ёрдам бериш учун аралашувларга эҳтиёж сезмади.
Шунга қарамай, Смитнинг китобидан Буюк Британия бутунлай эркин савдодан олдин (бу 1860-йилда содир бўлган), унинг саноат устунлиги инкор этиб бўлмайдиган ҳолга келганидан кейин деярли бир аср ўтди.
Ўша даврда мамлакат аҳолиси ер шарининг умумий аҳоли сонининг атиги 2,5 фоизини ташкил этганига қарамай, у жаҳон ишлаб чиқариш саноатининг 20 фоизини (1860-йил ҳолатига) ва саноат товарлари савдосининг 46 фоизини (1870-йил ҳолатига) ташкил этган. Таққослаш учун, бугунги кунда Хитой учун тегишли кўрсаткичлар 15 ва 14 фоизни ташкил
"Пастликлар" атамаси, шунингдек, "Тарихий Нидерландия" Европа дарёларининг Рейн, Шелдт ва Меусе дарёларининг текислик оқими ва делталаридаги тарихий ҳудудларнинг умумийлигини билдиради: Фландрия, Голландия, Брабант, Хайнаут ва бошқалар.Эслатма. бошига
Aмериканинг машҳур Тҳе Симпсонс анимацион сериали қаҳрамонлари. Еслатма. ед.
Импорт тарифлари орқали рақобатдан ҳимоя қилиш. Еслатма. бошига.
