Киһи биирдэ олорор. Софрон Данилов
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Киһи биирдэ олорор - Софрон Данилов страница 37
– Эн, арааһа, Аргыылап баайы да комсомолга ылыа эбиккин!
– Биһиги бүгүн Аргыылаба Кыыча туһунан кэпсэтиэхтээхпит, – Томмот, репликаҕа хардарбакка, салгыы саҥарда. – Кини сайабылыанньатын дьүүллэһэбит…
– Аргыылап баай кыыһын сайабылыанньатын! Ону умнума!
– Умнубаппын. Ол эрээри Кыыча Аргыылаба кимий? Кини биһигини кытта бииргэ сэбиэскэй техникумҥа үөрэнэр студентка. Кини аҕатыттан-ийэтиттэн төрөөбүт эрэ буруйдаах. Кыыча букатын аныгылыы, сэбиэскэйдии өйдөөх-санаалаах кыыс. Политическай сайдыылаах. Үчүгэйдик үөрэнэр. Өссө үксүбүтүн сабырыйар диэххэ сөп. Общественнай үлэҕэ актыыбынайдык кыттар. Ону ким да мэлдьэһиэ суоҕа…
– Оччоҕо кылаассабай сыһыан диэн наадата суох дуу?
– “Баайдар оҕолоро, баһаалыста, кэлэн киириҥ” диэн буоллаҕа дии!..
– Мин итинник эппэппин. Ол гынан баран…
– Чэ сөп. Чыычаахап, олор, санааҕын сөбүн эттиҥ. Өйдөөтүбүт, – бэрэссэдээтэллээччи Томмоту тохтотон кэбистэ. – Өссө ким тыл этэр?
– Миэхэ ыйытыы баар, – кылаас аанын диэкиттэн хатан чаҥкынас саҥа чаҕаарыйда.
– Ыйыт, Томтооһоп.
Чаҥкынас саҥа иччитэ, киччэччи кыргыллыбыт төп-төкүнүк төбөлөөх, намыһах лыксыгыр уол, туран бирээдьинэ курдаах ыстаанын өрүтэ тардынна.
– Аргыылаба, эн аҕалаах ийэҕин, убайгын эмиэ контралар диэтилэр. Ону эн бэйэҥ эмиэ мэлдьэспэккин. Оттон контралары биһиги хайыах тустаахпытый? – уол тыастаахтык өрө сыҥсыйан кэбистэ. – Биһиги кинилэри сир сирэйиттэн имири сотуох тустаахпыт. Бука барыларын! Биири да ордорбокко!
– Саамай сөп!
– Чахчы!
– Аргыылаба, арай эйигин контра аҕаҕын ыт диэтиннэр, – Томтооһоп иннин диэки нөрүс гынна. – Оччоҕо хайыаҥ этэй?
– Билбэппин… – Кыыча, хараҕын муостаттан араарбакка туран, ботугураата.
– Сөөп. Оттон ийэҕин? Арай ийэҕин ыт диэтиннэр?
– Суох! – кыыс күүскэ илгистэн кэбистэ. – Суох!
– Сө-өп! – уол эмиэ ыстаанын өрө тардынна. – Миэхэ дьэҥкэ. Бүттүм.
Чочумча кылаас иһигэр эмиэ уу чуумпу буолан ылла.
– Уонна ыйытыы баар дуо? – диэтэ бэрэссэдээтэллээччи, олорбохтуу түһэн баран. – Суох? Оччоҕо ким тыл этэр?
– Мин ситэри этиим эрэ… – Чыычаахап эмиэ турда. – Эһиги, бука баһаалыста, Аргыылаба Кыыча туһунан дьүүллэһиҥ. Кини аҕатын туһа туспа…
– Биһиги да кини туһунан буолбакка, ким туһунан дьүүллэһэбитий? – сөбүлээбэтэх саҥа иһилиннэ. – Эн тускунан дуо? Эн тускунан да дьүүллэһиэххэ баара.
– Манна ити Томтооһоп “аҕаҕын ытыаҥ этэ дуо?”, “ийэҕин ытыаҥ этэ дуо?” диэн ыйытыыта, мин санаабар, олус… туох…
– Сыыһа дуо?
– Олус… туох… быһаччы… дуу… – Чыычаахап, сөптөөх тылы булбакка, мух-мах буолла.
– Ол