Ўзбекистони”да шармандали фельетон ҳам босилибди. Орадан қанчадир йиллар ўтиб, Ш.Рашидов вафотидан кейин кўп иллатлар юзага қалқиб чиқа бошлаган пайтда бу воқеа ҳам ойдинлашиб, муаллим оқланди. Бир куни ёзувчи акамиз Мурод Мансурни ташвишли ҳолда учратдим. “Марказқўмдан келяпман, – дедилар, – ўша ўқитувчи ҳақидаги фельетонни мен ёзишим керак эди. Бир даста маълумотларни беришди. Лекин “фельетон ёзиш қўлимдан келмайди”, деб унамагандим, бошқа одам ёзган экан, ҳозир унинг ишини кўришяпти”.
Каминага маълуми, фельетончилар танқид қилиниши лозим ишни камдан-кам ҳолларда миридан-сиригача ўрганардилар. Кўп ҳолларда кимлардир тайёрлаб берган маълумотлар асосида ёзардилар. Қанчадан-қанча бегуноҳларни айблаб фельетон ёзган “ижодкор”лар бу воқеадан ибрат олдилармикин, нечоғли гуноҳга ботганларини англадилармикин? Назаримда, туҳматдан иборат фельетондаги ҳар бир сўз қиррали бир тош бўлиб айбсиз бечоранинг бошини ёради, вақти келиб бу яра битади, лекин ўша туҳмат сўз тошлари Қиёматда дўзахнинг оловли тошларига айланиб “ижодкор”ни қарши олмайдими?
Масаланинг яна бир ачинарли томони: фельетончининг ишдан олиниши, унга партиявий жазо берилишидан жабрдийдага нима фойда бор? Унинг кўп йиллик қамоқдаги руҳий-жисмоний азоблари, оиласи, яқинларининг нолалари шу билан ором топадими? Аллоҳ таборак ва таоло ўзининг Китобида ҳатто мисқол қадар ёмонлик қилганлар албатта жазоларини олажакларини айтиб, огоҳлантирган. Бу огоҳлантиришнинг ҳақиқат экани шу фельетон мисолида билинди.
Қайсидир ойда ҳафталик радиоэшиттиришларни таҳлил этиб, баҳолаш камина зиммасига тушган экан, ақлим етганча бу ишни бажара туриб, “Табассум”да “Қармоқ”нинг берилиши яхши эмас. Одамлар ҳафта давомида кулиб, дам олиш учун бу радиожурнални кутадилар. Энди “қайси биримизни танқид қилишар экан”, деб юрак ютиб кутишяпти. “Табассум” ўз ҳолига қайтарилса, “Қармоқ” алоҳида эшиттиришга айланса”, деган таклифни айтган эдим, Расул Раҳмон ғазабдан портлаб кетаёздилар. “Нима, сиз партиянинг “ўз-ўзини танқид” сиёсатига қаршимисиз?” деб айбдор ҳам қилиб қўйдилар. Одатимга хилоф қилмай, гап қайтармадим, баҳслашмадим. Ғазаб тошларини айтиб бўлгунларича минбарда чидаб туравердим. Орадан 2-3 ой ўтиб, “Қармоқ” алоҳида эшиттиришга айлантирилди. Бунга каминанинг ўша таклифи сабабми ё юқоридан шундай талаб қўйилдими, билмайман.
Радиода ишлаган кунларимдан яна бир хотира каминанинг мукофотга лойиқ кўрилгани эди. Кунлардан бир кун Насиба опа мени хоналарига чорлаб, жилмайиб туриб “шодиёна” хабарни айтдилар:
– Биз сизнинг номзодингизни комсомол мукофотига тавсия этяпмиз!
Ана холос, комсомолдан ўчиришга қарор қилган идора энди комсомол мукофотини раво кўрса?! Чархи фалак шу даражада тез айланадиган бўлиб қолганми? Мендаги совуққонлик иллати бу сафар ҳам панд берди, опанинг кўнгли учун салгина жилмайиб қўйсам асакам кетармиди!
– Хурсанд
