мўралади: туман фирқа қўмита-сининг биринчи котиби Расулов, жигар қонидай қип-қизил гилам тўшалган кенг-мўл хонада, оппоқ чойшаб сирилган диваннинг болишига кифтини тира-ган кўйи, кафтига чаккасини босганча, мудрамоқда эди.
Ёши олтмишлардан ўтган, ўртадан баланд бўйли, ориқроқ бу киши, олдин қўшни туманда Биринчи эди. Буёққа ўтганига ҳали бир йил бўлганича йўқ. Шу боис, ҳамма ҳар хил фикрда: бировлар, чўрт кесар деса, баъзилар, янгира-ботликлар Расуловдан қутилганларига атаб хатми худойи қилганмишлар, деб таърифлайдилар. Ҳали Раҳимов ҳам яхши билмайди – иккинчи маротаба қабу-лида бўлиши; нечундир, ҳар гал юрагини айни шу тобдагидай тушуниксиз бир ваҳм чулғайди.
Ҳа-я, Раҳимовнинг Расулов ҳақида эшитган-билгани шуки, айтгани – айтган, дегани – деган; канадай бир ёпишса – қўймас эмиш.
Мана, ногоҳ Раҳимов кўксида яна жизиллаган бир оғриқни туйди ва тарад-дудланиб, аста томоқ қирди.
Расулов, чаккасини кафтидан узмай, кўзларини ҳорғин очиб, эшик томонга оғир қаради: кимсан?
Раҳимов ўнг қўлини кўксига босиб:
– Ассалом алайкўм, ёшулли! – деди. – Мумкинми?
– Галинг.
Раҳимов гуё хотиржам хонага кирди. Қўллашди. Эсон-омонлик сўрашгач, бир неча қадам ортга тисарилаётиб:
– Галдим, ёшулли, – деди.
– Хўш-ш?! – деди Расулов, Раҳимовнинг кўзларига қаттиқ тикилиб. – Ўта-диган бўлдингизми?
Дарҳол Раҳимов ҳар иккала қўлини кўксига босиб:
– Ёшулли, илтимос, ўз ўрнимда ишлийверайин? – деди. – Айтган эдим: хоти-ним касалванд… Ўзим бедаво давленияга йўлиққанман.
– Қўйинг, бўшачи гапларни гапламанг! – деб, Расулов шартта дивандан ту-риб, ўрнига ўтди. – Ўтишингиз герак.
– Илтимос, ёшулли, манга озор берманг? – деди Раҳимов, Расуловнинг кўз-ларига жавдираб. – Пионерлар уйини қабул қилиб олганимда унинг оти бору ўзи йўқ эди. Раҳмингиз галсин, ёшулли: Пионерлар уйина мани салкам йи-гирма беш йиллик меҳнатим… меҳрим сингган. Ўтган йили биз ВДНХанинг бронза медалини олганмиз. – Биринчининг диққат билан, бир қадар хайри-хоҳлик била тинглаётганлигини кўриб, Раҳимов янаям жўшиб давом этди: – Ўзингиз ўйлаб кўринг, ёшулли, СССРдай бепоён мамлакатда йўқ деганда ўн-ўн беш минг район бордир.
– Дўғри айтасиз, – деди Расулов. – Ўн беш мингдан кўроқ бўлиши гарак.
– Отангиза раҳмат, ёшулли! – деди Раҳимов, қайтабошдан кўнглида умид чақнаб. – Ина, бизнинг район Пионерлар уйимиз ВЛКСМнинг катта мукофо-тини олди. Шу кунларда биз қўшни республикаларнинг Пионерлар уйлари билан ёзишмалар олиб бораётирмиз. Илтимос, бошлаган хайрли ишларимиз ўлда-жўлда қолиб гетмасин, ёшулли?
Ҳамон Расулов столнинг четига чап муштини тираб, тик турган эди. Ўрнига ўтирди-да, бирпас кафтига манглайини босиб тургач:
– Йўқ, – деди, қатъий оҳангда. – Йўқ, Раҳимов. Сиз Детдома директор бў-лишингиз шарт!.. Ман ўзим бориб гўрдим: етимаклар ўз аҳволина ташлаб қў-йилған. Талон-тарож авжида. Пешинги овқатларида бир туюр ҳам гўшт
