söylüyorlar… Köpekler yerine vaşaklarla avlanan bu Messou bulunduğu yere yakın bir gölün, vaşaklar (onları kardeşleri olarak görüyordu) için tehlikeli olacağı konusunda uyarıldı. Bir gün geyik avlarken vaşaklar geyiği göle kadar kovaladı ve gölün ortasına ulaştıklarında bir anda sular altında kaldılar. Oraya varıp kardeşlerini ararken bir kuş ona onları gölün dibinde gördüğünü ve bazı hayvanların veya canavarların onları orada tuttuğunu söyledi. Ama göl hemen taştı ve o kadar büyük bir hızla arttı ki, tüm dünyayı sular altında bıraktı. Çok şaşıran Messou, dünyayı yeniden yaratmak adına düşüncelere dalmak için vaşaklarıyla ilgili tüm düşüncelerinden vazgeçti. Başka bir dünya kurmak amacıyla, küçük bir toprak parçası bulması için bir kuzgun gönderdi. Kuzgun hiçbir şey bulamadı, her yer suyla kaplıydı. Bir susamuru suya daldı ama suyun derinliği onun dibe inmesini engelledi. Sonunda bir misk sıçanı suyun dibine indi ve biraz toprak getirdi. Bu toprak parçasıyla her şeyi eski durumuna getirdi. Ağaçların gövdelerini yeniden yaptı ve onlara ok fırlattı. Bu oklar dallara dönüştü. Her şeyi nasıl yeniden oluşturduğunu; avcılarını kaçıran canavarlardan nasıl intikam aldığını, onları atlatmak için kendini bir tür hayvana dönüştürdüğünü anlatmak uzun sürer. Kısacası, küçük bir misk sıçanıyla evlenen bu büyük onarıcı, çocuk sahibi oldu ve bu çocuklar dünyayı yeniden nüfuslandırdı.”
Menomineeler hikâyeyi bölerler. Manabush’un kardeşi Kurt Moqwaio’nun kötü niyetli Anamaqkiu tarafından buz kaplı bir göletin altına nasıl çekilip boğulduğunu anlatırlar. Manabush dört gün yas tutmuş ve beşinci gün kardeşinin gölgesine rastlamıştır. Daha sonra, ölülerle ilgilenmesi ve orada onlara rehberlik etmesi amacıyla bir ateş yakması için batan güneşe gönderdiği kardeşinin gölgesine kavuşmuştur. Bununla birlikte tufan anlatısı, kardeşinin intikamını almaya kararlı olan Manabush ve iki ayı şefi tarafından yönetilen Anamaqkiu yönetimindeki Gökgürültücüler çatışmasıyla bağlantılıdır. Manabush ayıları kurnazlıkla öldürmeyi başarmıştır; bunun üzerine Anamakkiu büyük bir selle onu takip etmiştir. Bir dağa ve ardından devasa bir çamın tepesine çıkmıştır ve sular arttıkça bu ağacın boyunun iki katına çıkmasına neden olmuştur. Çamın yüksekliği dört kat artmış, ama yine de Büyük Ruh tufanı durdurduğunda sel, Manabush’un koltuk altlarına kadar yükselmiştir. Manabush su samuru, kunduz, vizon ve misk sıçanının sırayla dünyayı yeniden kurabileceği bir toprak tanesi aramak için dalış yapmasını sağlar. İlk üçü, yüzeye sırtüstü çıkıp ölürler. Ama Muskrat başarılı olur ve dünya yeniden yaratılır.
Tufan efsanesinin üçüncü bir yorumu, Büyük Tavşan’ın diğer hayvanlarla birlikte suların ortasında bir sal üzerinde nasıl durduğunu anlatır. Su kuşlarından başka bir şey görünmüyordu. Kunduz bir toprak tanesi aramak için suya dalar çünkü Büyük Tavşan, hayvanlara tek bir taneyle bile toprak yaratabileceğine dair güvence vermiştir. Fakat ölmek üzere olan kunduz başarısız bir şekilde geri döner. Sonra aynısını misk sıçanı dener ve neredeyse tüm gün ortaya çıkmaz. Görünüşe göre ölü olarak yeniden ortaya çıktığında, dört ayağı sımsıkı kenetlenmiştir; ama içlerinden birinde tek bir kum tanesi vardır ve bundan toprak, etrafı suyla çevrili bir dağ şeklinde yapılır. Büyük Tavşan onun etrafında döndüğünden, yüksekliği bugün bile artmaya devam etmektedir.
Bu kaotik selin, İbrani inanışındaki “gökkubbenin altındaki sular”ın (ortasında kuru toprak ortaya çıkar) Kızılderili eşdeğeri olduğu açıktır. Kızılderililer, tıpkı Samiler gibi dünyayı kozmik sulardan yükselen ve gökkubbenin kavisli bir biçimde üzerinde durduğu bir dağ olarak tasavvur ettiler. 1637 Relations’ının yazarı şöyle söyler: “Yeryüzü tamamen düzdür ve uçları dik olarak kesilmiştir; ruhlar, batan güneşin meskeninde bulunan sona giderler ve barakalarını, tabanında sudan başka bir şey olmayan, dünyanın oluşturduğu büyük uçurumun kenarına kurarlar.”
IV. Ejderin Katledilmesi
Büyük Tavşan’ın yaptıkları arasında, Algonkin halk masallarında yaşayan devler, yamyamlar ve cadılarla yapılan birçok mücadele vardır. Büyük Tavşan, bir düzenbaz ve kurnazlık ustası olduğu kadar sağlam bir savaşçı olarak da hünerli güçler sergiler. Çakmaktaşı ile çatışma, İrokua geleneğinde olduğu gibi, Ateş Taşı Adamı için hangi maddenin ölümcül olduğuna dair zor bir keşif üzerine döner. Çakmaktaşı, Tavşan’a kendisine neyin zarar verebileceğini sorar. Tavşan; kedi kuyruğu, kuş tüyü veya buna benzer bir şeyin ona zarar verebileceğini söyler ve aynı soruyu Çakmaktaşı’na sorar. O da dürüstçe “geyik boynuzu” diye cevap verir.” Tavşanın onun vücudunu kırıp pullarını döktüğü işte bu geyik boynuzudur. Bu anlatının, boynuzdan yapılmış bir aletin yardımıyla çakmaktaşıyla pul pul dökme eylemine dair kadim icraatın efsanevi bir anısı olduğunu varsayabiliriz.
Bununla birlikte bir avcı olarak tavşanın en büyük başarısı, insanları ve hayvanları ezen ve yiyip bitiren korkunç balık veya yılanı yok etmesiydi. Bu yaratık, Cermen Grendel gibi bir su canavarıydı ve Deniz Güçleri’nin hükümdarıydı. Bazen İrokua mitinde olduğu gibi boynuzlu bir yılan, Algonkinler için genellikle kocaman bir balıktır (Hiawatha’yı yutan mersin balığı). Menomineeler, balıkçıları yiyip bitiren su canavarı Mashenomak’ın insanlara ne kadar sıkıntı verdiğini anlatırlar. Manabush, devasa yaratık tarafından yutulmasına izin verir ve yaratığın içinde kardeşlerini (ayı, geyik, kuzgun, çam-sincap) ve başka pek çok kişiyi bulur. Hepsi canavarın midesinde bir savaş dansı yapar. Manabush daireler çizerek kalbin yanından geçerken bıçağını yaratığın kalbine saplar ve Mashenomak’ın kasılmalar yaşamasına neden olur; sonunda canavar hareketsiz kalır ve Manabush gün ışığına doğru ilerler. Başka bir yorumda, Manabush’un kardeşini yok eden canavar Misikinebik, kahraman tarafından aynı şekilde katledilir. Deniz kenarında yaşayan Mikmaklar, büyük balığı bir balina yaparlar. Bu balina Glooscap’ın bir düşmanı olmaktan ziyade onun bir hizmetkârıdır. Glooscap kaçırılan kardeşini ve büyükannesini aramaya onun sırtında gider. Deniztarakları (kesinlikle su iblislerine eşdeğer evcil hayvanlar!), Glooscap’ı boğmak için Balina’ya şarkı söylerler ama balina onları anlayamaz ve onların hilesi yüzünden karaya çıkar. “Ne yazık ki torunum!” diye hayıflanır, “sen benim ölümüm oldun. Bundan asla kurtulamam.” “Asla takma kafana Noogumee,” der Glooscap, “seni düzelteceğim.” Ve bir itişle onu denizin derinliklerine gönderir. Efsanenin uzun bir tarihi olduğu bellidir!
Büyük Tavşan’ın sualtı manitolarına karşı savaşındaki yardımcıları Gök Gürültüsü Kuşları’dır. İrokua yorumunda boynuzlu su yılanı tarafından yutulan, Gök Gürültüsü ve savaşçıları tarafından da yılanın midesinden kurtarılan kişi Gök Gürültüsü’nün çocuğudur. Hiawatha anlatısında ise tutsağı derinliklerin hükümdarını fethetme konusundaki düşüncesiz hırsının bir sonucu olarak içine düştüğü mersinbalığının karnından kurtaran martılardır. Fakat mitin pek çok yorumu vardır. Bazen suları yutan adamı öfkelendirmeye çalışan fırtınayı temsil etse de daha evrensel bir tarzda, sulu Kaosun Işığın yaratıcı dehası tarafından fethine dair dünya çapındaki eski anlayışın Amerikan yorumu gibi görünmektedir.
V. Ateşin Çalınması
Ateşin insanlar tarafından elde edilmesi, haklı olarak tüm ulus anılarının en etkileyicisi arasında yer alır; çünkü belki de hiçbir doğal kaynak, insan ırkının gücünü yüceltmek için ısı, ışık ve güç veren ateş kadar faydalı olmamıştır.
