ons tussen die volgende sinsoorte:
•stelsin (maak ’n stelling/mededeling): Musiek is gewild by oud en jonk.
•vraagsin (om inligting te bekom): Wie wil saam konsert toe gaan?
•bevelsin (iets moet dringend gedoen word): Dans reg!
•uitroep (dui emosie aan soos liefde, pyn): Eina, jy trap op my tone!
•begroeting (tyd en persoon gegroet, genoem): Middag, kinders!
Lees eers die volgende inligting oor die Idols-wenner Karin Kortje voordat jy die taalvrae beantwoord.
Karin sing soos ’n nagtegaal
Sy was skaars ’n week oud toe haar ma (13) haar op die trap van ’n kinderhuis in Elsiesrivier in Kaapstad gelos het. ’n Vrywilliger (volunteer) daar het die babatjie jammer gekry en haar huis toe geneem.
So het Margaret en Nicholas Kortjé die meisietjie soos hulle eie kind grootgemaak in die Grabouw-vallei. ’n Bietjie meer as twintig jaar later is daardie meisie een van Suid-Afrika se nuwe supersterre. Maar sy was geen modepoppie toe dié enkelma uit ’n sinkdakhuisie in ’n woongebied buite Grabouw in die Wes-Kaap vir die Idols-kompetisie van 2005 ingeskryf het nie.
Toe sy begin met die Shirley Bassey-treffer “Never, Never, Never” kon kykers skaars hul ore glo. Ook die normaalweg kritiese en snedige (vicious) beoordelaars kon nie haar lof genoeg besing nie.
Van toe af het Suid-Afrikaners lief geword vir Karin Kortjé met haar ongelooflike (incredible) sangtalent en baie mense het saam met haar van vreugde gehuil toe sy as die wenner van Idols 2005 aangewys is.
Karin Kortjé het haar eie plekkie tussen die sterre ingeneem. Haar lewe sal nooit weer dieselfde wees nie.
(Verwerk uit: Huisgenoot)
| Taal in konteks | |
| 1. | Gee ’n voorbeeld uit die artikel van ’n stelsin. |
| 2. | Kies die korrekte woord tussen hakies. |
| •Karin Kortjé is ’n gewilde sangeres, daarom kan sy maar (vergeet/verkeerd) om soos ’n gewone mens rond te loop. | |
| •Mans kan nie helder (dink/denk) wanneer hulle haar sien nie. | |
| •Daar is maar min mense wat nie (ken/weet) wie sy is nie. | |
| •Karin kan nie meer (onthou/behou) wanneer sy laas (ongesiens/ongehoord) in die stad rondgeloop het nie. | |
| •Mense (erken/herken) haar gewoonlik en stop om haar handtekening te vra. | |
| •Sy glo egter dat dit haar eie (keuse/kies) was. | |
| •Sy geniet haar aanhangers, daarom sal jy haar nooit hoor (kla/klae) oor hulle nie. | |
| •Dit klink mos nou na iemand wat haar (leeftyd/lewe) geniet! | |
| Self-/maatassessering: Sien jou eie of jou maat se antwoorde volgens die onderwyser se memorandum na. |
| Aktiwiteit 3: Lees berigte vir begrip |
| In hierdie aktiwiteit gaan jy |
| •Lees en kyk•Skryf en aanbied•Taalstrukture en -konvensies•tekste vluglees, soeklees en aandagtig lees•die strekking van ’n leesteks bepaal•afleidings maak•die korrekte gebruik van “wanneer”, “toe” en “dan” in die verskillende tye leer•’n brief van waardering skryf. |
Leesstrategieë
Vluglees die eerste berig om die strekking van die inhoud te bepaal.
“Lion”-lied se geld oplaas na familie
Londen. – Met die lied “The lion sleeps tonight”, wat meer as 60 jaar gelede deur Solomon Linda geskryf is, is meer as $72 miljoen (ongeveer R500 miljoen) verdien.
Nie ’n sent daarvan het egter aan die Zoeloe-skrywer, wat die liedjie vir 10 sjielings verkoop het, gegaan nie. Die eienaar van Gallo Records het besluit om die regte (rights) van die lied aan Linda se dogters te gee, 25 jaar ná sy dood.
“Dit is hoog tyd dat Linda se familie vergoeding (compensation) kry,” het Owen Dean, Gallo se prokureur, gesê.
(Uit: http://www.news24.com/Beeld/Plus/0,,3-175_1375738,00.html)
Mondelinge aanbieding
Gee ’n kort mondelinge opsomming van die inhoud van die beriggie.
Lees nou die volgende koerantberig aandagtig deur met die doel om dit te begryp.
“The lion sleeps tonight” is eg Suid-Afrikaans
1 1Ná sewe dekades het regverdigheid uiteindelik geseëvier vir Solomon Linda, die skrywer wie se liedjie “Mbube” die inspirasie was vir die internasionale treffer “The lion sleeps tonight”. Dié lied kan as eg Suid-Afrikaans beskryf word.
2 2Linda se oorlewende familie, sy drie dogters, Delphi, Elizabeth en Fildah, sal vergoed word vir al die jare wat hulle nie tantième (royalties) ontvang het nie en hulle sal in die toekoms ook tantième ontvang vir die gebruik van die liedjie.
3 3Daar is onlangs tydens ’n mediakonferensie by die kantore van Spoor & Fisher-prokureurs aangekondig dat al die partye in die saak Griesel vs. Walt Disney Enterprises ’n skikking (settlement) bereik het.
4 4Mnr. Stephanus Griesel, die eksekuteur van Linda se boedel, het met Abilene Music, Disney Enterprises, NuMetro en David Gresham Entertainment ’n skikkingsooreenkoms aangegaan. Gresham Entertainment het dié liedjie plaaslik namens Abilene Music versprei.
5 5’n Hulpfonds is gestig in die naam van die Linda-familie om hulle belange te beskerm. Mnr. Nic Motsatse, uitvoerende hoof van die Suid-Afrikaanse Musiekregte-organisasie (Samro), sal die voorsitter van die fonds wees.
6 6Die liedjie “Mbube” (Zoeloe vir “leeu”) is die eerste keer in 1939 deur Linda opgeneem. Dit was een van Gallotone Records se eerste topverkopers in die Afrika-mark. In 1949 het die liedjie in die Amerikaanse volksanger Pete Seeger se hande beland en hy het dit as “Wimoweh” getranskribreer en opgeneem.
7 7Die liedjie is in 1961 weer deur George Weiss verwerk tot “The lion sleeps tonight”, maar die basiese melodie was steeds dié van die oorspronklike “Mbube”.
8 8Verskeie weergawes (versions) van “Mbube” is sedert 1939 opgeneem, maar die oorspronklike komponis is in 1962 as ’n arme met net R142 in sy bankrekening dood.
9 9Mnr. Owen Dean, voorsitter van Spoor & Fisher, het gesê hy glo daar is baie bereik deur dié saak namens Linda en sy familie te wen. “Ons het bewys dat die internasionale treffer (hit) “The lion sleeps tonight” gegrond is op Linda se werk, dat hy medeskrywer van dié treffer is en dat dit daarom ’n eg Suid-Afrikaanse liedjie is. Dit is werklik iets om op trots te wees,” het hy gesê.
(Van: www.news24.com/Beeld/wêreld)
| Woordeverklarings |
| dekade – tydperk van tien jaar |
| eksekuteur – persoon wat deur die hooggeregshof gemagtig is om ’n boedel te beredder |
| getranskribeer – oorskryf/oorbring in ’n ander vorm, byvoorbeeld ’n musiekstuk |
|
internasionaal – iets
|
