colspan="4"/>
| Beantwoord die volgende vrae saam met ’n maat. | |
| 1. | Wat noem ons … |
| a)’n vrou wat ’n sanger op ’n klavier begelei? | |
| b)’n vrou wat ’n blommewinkel besit? | |
| c)’n vrou met bruin hare? | |
| d)’n vrou wat ’n klag indien? | |
| e)’n vrou wat as die eerste burger van ’n dorp of stad optree? | |
| Aktiwiteit 6: Lees ’n skets |
| In hierdie aktiwiteit gaan jy |
| •Lees en kyk•Taalstrukture en -konvensies•die leesproses en leesstrategieë gebruik om ’n skets te verstaan•voorspel wat in die skets gebeur•die skets aandagtig lees en afleidings maak•oplet na stereotipering, ruimte, gebeure, tyd en die verteller•kontekstuele vrae beantwoord•’n volksverhaal lees en vergelyk met ’n kortverhaal•jou eie kort storie skryf. |
Pitkos
Wat is ’n skets?
•’n Skets is ’n kort prosastuk. Dit verskil van ’n kortverhaal omdat dit nie baie aandag aan gebeure (intrige) gee nie. Daar is ook min karakterisering in ’n skets.
•In ’n skets is daar ’n beskrywing van ’n enkele situasie, gebeurtenis of toneel wat die leser ’n nuwe kyk/perspektief daarop gee.
•Meestal verander die verteller se houding jeens die onderwerp met die verloop van die storie.
Kenmerke van ’n skets•Die titel gee ’n aanduiding van die inhoud van die skets.•Die eerste paragraaf/sinne sluit aan by die titel. Dit berei ons voor op die res van die inhoud. Dit skep atmosfeer en gee inligting omtrent die verteller se houding jeens die onderwerp.•Die res van die paragrawe sluit by mekaar aan – elkeen fokus op ’n hoofgedagte.•Die taalgebruik ondersteun die atmosfeer en dra die boodskap duidelik oor.•Beeldspraak en stylfigure word effektief gebruik.•Die slot verskil van die begin van die skets omdat die verteller nou anders voel.
Prelees
•Kyk na die illustrasie en lees die titel van die skets. Kan jy voorspel waaroor die skets gaan?
•Lees die eerste twee paragrawe. Woodhill Estate is een van Pretoria se woonbuurte. Watter soort woonbuurt is dit volgens die inligting in die teks? Hoekom word dit ’n “Estate” genoem?
•Watter soort argitektuur dink jy kom meestal voor in hierdie woonarea? (Kyk na die illustrasie en maak ’n afleiding.) Is dit eie aan Suid-Afrika? Motiveer jou antwoord.
•Tieners hou daarvan om geassosieer te word met bekende etikette/handelsname. Gee dit status aan ’n mens? Gee jou opinie hieroor.
•Is die sosiale groep wat in die teks voorkom net beperk tot Pretoria? Gee jou mening hieroor.
Daardie Livingstone-gevoel
deur Dana Snyman
Malan en Ina-Mari ontdek nou Afrika.
Ek was nou die aand by dié twee. Hulle het mos onlangs laat huis bou in Woodhill Estate, ’n tamaaie plek met sentrale verhitting, ’n ondergrondse wynkelder en ’n binnehof met ’n spuitfontein in die middel.
Maar daardie spuitfontein waai binnekort, sê Ina-Mari. In die plek daarvan kom hierdie amazing tradisionele houtfiguur wat hulle by ’n Lozikunstenaar in Zambië geruil het vir ’n draagbare CD-speler en twee denimlangbroeke; nou laas toe hulle met die Landie op in Afrika was.
Nee, hulle het nie Kilimandjaro gaan klim nie. Hulle het die berg net in die verte gesien, sê Malan. Maar hulle gaan dit beslis aanstaande jaar saam met sy Investec-pelle klim. (Klein-Malan is wel op die oomblik saam met leerders van die Hoërskool Waterkloof op die berg.)
Kili is amazing, sê Ina-Mari. Dis so ’n spiritual plek.
Die lekkerste van Afrika te ontdek, sê Malan, is dat jy deesdae heelpad teerpad kan ry, deur Botswana en Zambië tot in Tanzanië. En oral is hierdie nice lodges, sê hy. Hulle absolute gunsteling is die Chobe River Lodge naby Kasane. As jy daar op die Chobe se stoep met ’n gin en tonic in die hand sit, sê hy, weet jy jy is in die ware Afrika – Livingstone se Afrika. Die Krugerwildtuin is nie die ware Afrika nie, sê hy. Die Kruger het hopeloos te gekommersialiseer geraak.
Die Chobe, sê Ina-Mari, het ook hierdie amazing “shoppie” waar sy vir haar hierdie absolutely amazing Armanihelmet gekoop het, nes die een wat Meryl Streep in Out of Africa gedra het.
Ons weet nie van al die armoede noord van ons nie, sê Malan. Diepsloot se HOP-huisies is niks teen wat jy in Zambië en Tanzanië sien nie. Dit was vir hulle ’n eye-opener, sê hy. Die mense bly in kleihutte en het nie geld nie. Net om iets te besit, ruil hulle maklik-maklik hul beelde en ander curios vir klere en goed.
Êrens in Zambië, sê Ina-Mari, loop daar ’n ou met ’n Diesel-T-shirt wat sy vir hierdie amazing Lungulaswaard verruil het. Êrens is daar ook ’n ou wat na Theuns Jordaan luister, sê Malan, want hulle het vergeet om hul Theuns-CD uit die speler te haal toe hulle dit vir die Lozihoutfiguur verruil het.
Hy is net oor een ding spyt, sê Malan. Hy sou graag sy quad bike wou saamgeneem het. Daarom gaan hy en Klein-Malan maar in Augustus met die bikes op die trailer Mosambiek toe. (Malan sê hy hoor Kortbroek gaan dalk weer die strande oopstel vir 4x4’s noudat hy Minister van Omgewingsake en Toerisme is.)
Ina-Mari sê sy gaan nie saam Mosambiek toe nie want Jahn, haar binnehuisargitek, kom haar help. Hulle gaan die huis hierdie Afrika-feeling gee, sê sy. Sy het klaar begin om die binnemure hierdie amazing warm Afrika-kleure te laat verf; oker en blou en geel. Sy het ook reeds ’n amazing leerbank bestel, en sy gaan hulle ou Savanne-stel laat oortrek met hierdie amazing goue fluweel met swart luiperdkolle op.
In Desember gaan hulle beslis Zanzibar ontdek, sê Malan. Hulle wou eers met die Landie deur Zim en Malawi tot in Dar ry, maar hy is nie lus vir Zim se dinge nie.
Hy verstaan die swartmense nie, sê Malan.
(Uit: Uit die binneland. Human & Rousseau. 2005)
| PostleesWerk nou in pare. Beantwoord die vrae in julle werkboeke. | |
| 1. | Vluglees die teks vir die volgende inligting: |
| a)Wie is die hoofkarakters? | |
| b)Noem die twee ruimtes (agtergrond) waarna in die skets verwys word. | |
| c)Met watter sosiale groep word die spot gedryf? | |
| d)Watter kleur is “oker”? | |
| 2. | Soeklees die teks vir woorde wat verband hou met bekende mode-etikette (“labels”). Skryf dit neer. |
| 3. | a)Maak ’n lys van die dinge waarmee die Malan-gesin Afrika assosieer. |
| b)Waarmee assosieer jy Afrika? | |
| 4. | Wie is Meryl Streep en waarna verwys Out of Africa? |
| 5. | Skryf
|
