sien vreemde sterretjies bokant die ravyn waarin die rivier verdwyn. Dit lyk of hulle soos reen in die ravyn val. Is daar iemand daar? Sal julle omgee as ek en Henk Velder kom kyk wat dit is? Ek stuur hierdie brieffiie saam met die rivier. Ek hoop julle kry dit. Ek woon op Gansdal, in die dubbelverdiepinghuis op die bult oorkant die rivier.
Groete,
Mattie Moolman
3
Die geheime plan
Die son is al op toe Mattie weer wakker word. Die huis is doodstil. Almal is al weg. Waarheen en vir hoe lank, weet sy nog steeds nie.
’n Rukkie later hoor sy iemand in die kombuis. Dis juffrou Potberg.
Mattie staan op en trek vinnig aan. Gewoonlik probeer sy juffrou Potberg vermy, maar vanoggend moet sy haar ongelukkig iets gaan vra.
Sy draf die trappe af en loer by die kombuis in.
Juffrou Potberg staan voor die stoof, in ’n bont kamerjapon, besig om vir haarself ontbyt te maak. Haar swart hare is in ’n stywe bolla agter haar kop vasgesteek.
“Môre, Tannie,” sê Mattie versigtig.
“Ek is nie jou tannie nie!” sê juffrou Potberg sonder om om te kyk.
“Ekskuus – ek bedoel, Juffrou … Mag – mag ek Juffrou iets vra?”
“Wat?”
“M-mag – mag ek d-dalk vra –”
“Moenie my tyd mors nie!”
“M-mag ek ’n maat vir aandete nooi?”
“H’mf.”
Mattie wonder wat “h’mf” beteken, maar is te bang om te vra.
Juffrou Potberg ignoreer haar en gaan voort om die kos op die stoof te roer. Mattie wonder of sy weer moet vra en of sy liewer moet stilbly.
“Wie gaan agter julle opruim?” vra juffrou Potberg bitsig. Mattie wip soos sy skrik.
“N-niemand – ek bedoel, óns sal, Tannie – ek bedoel, Juffrou.”
“En wie gaan julle skottelgoed was?”
“Óns, Juffrou.” Mattie hou asem op; dinge verloop beter as wat sy verwag het.
Juffrou Potberg draai om en begin kos op haar bord skep. Sonder om op te kyk, sê sy met ’n kil stem: “Julle sal stil en ordentlik wees. Julle krap nie om nie. Julle sorg dat elke ding op sy plek bly. Julle mors nie. En julle los die kombuis vir my skitterskoon. Is dit duidelik?”
“Ja, dis duidelik, Juffrou,” sê Mattie vinnig. Sy kan amper nie glo dit was so maklik nie. Juffrou Potberg is beslis in ’n beter bui as gewoonlik. Sy staan en wag dat juffrou Potberg moet voortgaan, maar dit lyk of sy niks meer te sê het nie; sy sit nou by die tafel en smeer botter op haar roosterbrood.
“H’m – dankie, Juffrou,” prewel Mattie en glip by die agterdeur uit. Dit is ’n lieflike somersoggend. Die tuin is vol singende voëls en besige insekte. Sy draf na die stoorkamer toe in die boonste hoek van die tuin. Dit was haar oupa se stoorkamer en dis nog vol wonderlike goed wat aan hom behoort het: sy fiets en sy visstokke, sy tent en slaapsakke, lanterns, bliktrommels, planke, toue en hope ander goed. Dis hier waar sy en Henk alles kry wat hulle nodig het om dinge mee te bou in die melkhoutbos langs die rivier – soos die hangbrug (wat ongelukkig gebreek het) en die touswaai (wat nog goed werk) en die boomhuis, wat nog in wording is. Vroeër was haar oupa se vlot ook in die stoorkamer, maar verlede somer het sy en Henk uiteindelik die vlot by die rivier gekry, waar dit nou vasgeanker lê. Vanoggend het sy net die fiets kom haal. Die plaas waar Henk bly, is ’n ent buite die dorp.
Sy stoot die fiets oor die grasperk tot by die pad, klim op en ry vrywiel teen die bult af.
By die brug oor die rivier hou sy eers stil en haal ’n botteltjie uit haar kniebroek se sak. In die botteltjie is die briefie wat sy gisternag geskryf het. Sy hou die botteltjie oor die water en laat dit val. Dit land met ’n plons, tol in die rondte en begin met die stroom wegdryf. Sy wonder hoe lank dit die botteltjie sal neem om by die ravyn te kom. Is daar iemand daar wat dit sal kry en die briefie sal lees? En sal hulle ’n antwoord stuur? Seker nie … Mens moenie ’n plan in die nag uitdink nie. Snags lyk planne blinker as wat hulle is.
Henk se oom werk in sy pampoenland toe Mattie by die plaashek inry.
“Môre, oom Gys!” groet Mattie toe sy verbyry. Oom Gys kyk op, maar knik skaars sy kop. Dis maar hoe hy is.
Terwyl Mattie na die huis toe ry, begin sy gespanne voel. Sy is banger vir tannie Berta as vir oom Gys. Oom Gys is lank en maer met ’n knorrige gesig, maar hy lyk nie baie gevaarlik nie, net nors. Tannie Berta is groot en blond en sy blaf as sy met ’n mens praat. Sy laat mens hakkel.
Mattie parkeer die fiets teen ’n bloekomboom en draf die stoeptrappe op. Sy haal diep asem en klop aan die voordeur.
Niks gebeur nie. Sy klop weer.
Nog steeds niks. Dit val Mattie by dat tannie Berta dalk in die slagkamer is. Sy draai om, draf die trappe af en stap om die huis.
Die slagkamer se deur staan oop. Dit klink of daar iemand daarbinne is. Sy stap nader en loer om die deur. Dis tannie Berta en Henk. Hulle is besig om hoenders te slag. Mattie voel lus en hardloop weg, maar sy byt vas en stap binne.
“Môre, tannie Berta! Hallo, Henk!” groet sy vriendelik.
Tannie Berta knik net.
Henk glimlag breed.
“En – h’m … wat doen julle alles?” vra Mattie.
Tannie Berta gee ’n snork.
Mattie voel hoe haar gesig rooi word. Dit was darem ’n baie dom vraag. Sy haal weer ’n slag diep asem en probeer konsentreer op wat sy moet sê.
“Jammer om te p-pla, tannie Berta. M-mag ek Tannie iets vra?”
“Wat wil jy hê?”
“Ek wil n-net vra of – of Henk d-dalk vanaand b-by my kan kom eet.”
Tannie Berta dink daaroor terwyl sy vir Henk nog dooie hoenders aangee om te ontveer. Mattie begin mislik voel. Sy wens tannie Berta wil nou antwoord sodat sy kan wegkom.
“Hy kan gaan as die werk klaar is!” blaf tannie Berta.
Mattie is nie seker wat dit beteken nie. Sy kyk vinnig na Henk. Hy glimlag breed vir haar. Sy glimlag terug, bedank tannie Berta en vlug.
Toe Mattie by die huis kom, staan juffrou Potberg in die voorportaal met haar hande op haar heupe. Dit lyk of sy gaan ontplof.
“Ek kan julle met die beste wil in die wêreld nie verstaan nie!” skree sy.
“W-wat?” sê Mattie verward. “Ek b-bedoel, wie?”
“Julle Moolmans – julle hou julle so vernaam, maar julle is te skándelik lui om agter
