het. Tot haar eie verbasing voel sy skielik trane in haar oë opwel. Wat sou haar makeer om skielik aan die grens te wil gaan? dink sy ontsteld. Maar diep in haar hart weet sy hoekom die trane so maklik, asof vanself, in haar oë opwel. Haar senuwees is aan flarde sedert sy griep opgedoen het. As sy net nie so ellendig gevoel het nie! As daar net die geringste teken van beterskap wil kom, maar dis nou al meer as ’n week dat die griep haar in ’n knelgreep beethet en ten spyte van die beste doktersbehandeling, lyk dit nie asof sy baie gou gaan herstel nie. En sy moet. Sy móét!
Onder die laken lê haar gestaltetjie, wat die afgelope week nog kleiner geword het, soos ’n gespanne boogsnaar. Sy besef dat sy haar gedagtes van hierdie onderwerp moet wegkry, anders gaan sy nog ’n senuwee-instorting kry. En dan sal alles werklik verlore wees. Maar waaraan kan sy dink wat haar sal kalmeer?
Doelbewus dwing sy haar gedagtes in ’n ander rigting en probeer die fyn stekies in haar keel ignoreer. Haar gedagtes dwaal terug oor die lang pad wat sy gekom het. Miskien is twee jaar nie so lank nie, maar vir haar wat van die onderste sport moes opklim, was dit ’n lang pad. Tog het sy dit gedoen, dink sy nou met trots. Dit was ’n harde twee jaar wat agter die rug is. As dit nie vir Norman was nie, twyfel sy of sy op eie krag en met eie deursettingsvermoë dit so ver sou gebring het.
Sy het ’n ander Norman Zietsman leer ken nadat hulle in Johannesburg aangekom het. Dikwels het hy haar in trane gehad. Dikwels wou sy daar en dan haar goedjies inpak en na haar ou lewe terugvlug. Dikwels het sy hom in haar woede en magteloosheid ’n slawedrywer genoem. Daar was selfs oomblikke dat sy hom gehaat het. Dikwels het hulle verskriklike rusies gehad. Maar nie een van hierdie dinge het Norman Zietsman van koers gebring nie. Deidre Retief sou die hoogtes bereik en hy was die man wat sou toesien dat dit wel gebeur. Sy het nie oornag beroemd geword nie. Daarvoor was haar stem nog te onontwikkel. Lang, uitputtende ure van oefen en nogmaals oefen het gevolg, en stadig maar seker het haar ster begin styg, al hoër en hoër totdat dit nou, twee jaar later, amper bo is. Oor ’n bietjie meer as ’n week sal dit die hoogtepunt bereik – as sy gekies word om Suid-Afrika by die Internasionale Sangfees in Milaan, Italië, te verteenwoordig.
Binne-in Deidre voel sy hoe haar hart van vrees saamtrek. Vir haar sal dit genoeg wees om net een keer oorsee te sing. Vir haar sal dit genoeg wees om haar land by so ’n groot internasionale sangkompetisie te verteenwoordig. Vir haar sal haar ster dan sy toppunt bereik het.
Maar reeds het Norman nuwe visioene begin sien van ’n veel groter firmament as die klein Suid-Afrikaanse hemelruim waarin haar ster tot dusver rondgesirkel en al hoër gestyg het. Reeds het hy begin sien hoe haar ster nog hoër kan klim buite haar land se hemelruim. Deidre moes internasionale status bereik. Haar ster moes ook aan die internasionale firmament begin vonkel.
Sedert die kritici Deidre Retief aangewys het as die moontlike wenner van die gesogte prys en om haar land in Milaan te gaan verteenwoordig, is dit asof Norman ’n bietjie berserk geraak het. Hy het net een doel voor oë, dink net aan een ding: Deidre moet sorg dat sy daardie toekenning kry.
Die afgelope weke kon hy oor niks anders praat nie, en het hy Deidre soos ’n regte slawedrywer gedryf. Hy het nie eens opgemerk dat sy maerder en kleiner word, dat die blou oë groter en dieper in die te skraal gesiggie weggesink het nie. Daarom is dit seker ook nie vreemd dat die ligte aanval van griep wat deur ’n ander mens ná enkele dae maklik afgeskud sou gewees het, tot ’n ernstige graad in Deidre ontwikkel het nie. Sy was te afgemat, haar gestel deur die ure lange, moordende geoefen te afgetakel om weerstand te kon bied teen die siekte wat eers as ’n ligte verkouetjie sy verskyning gemaak het, maar later elke dag in felheid toegeneem het.
Eindelik moes Norman erken dat Deidre werklik siek is en ’n dokter is ontbied. Hy het haar dadelik bed toe gestuur met die ernstige waarskuwing dat sy haar baie goed sal moet oppas, want haar gestel is hopeloos verswak. Hoe sy ook al ter wille van Norman probeer het om gesond te word, kon sy tot dusver hierdie frustrerende moegheid nie van haar afskud nie. Norman het die afgelope dae in haar woonstel geboer, maar hy was nie ’n oomblik stil nie en sy rustelose dwalery deur die vertrek het haar senuwees elke minuut nader aan breekpunt gebring. Hoewel hy dit nooit gesê het nie, het sy die verwyt en beskuldiging in sy oë gelees: Hoe kan jy nóú, op hiérdie tydstip, siek raak?
Sy kon hom net magteloos lê en aankyk sonder enige verweer, want as iemand dan wel skuld hieraan het, is dit hý wat haar genadeloos voortgedryf het sodat sý ambisie verwesenlik kon word. Want dit het Deidre hierdie afgelope dae in die bed besef: Norman se ambisie is nie hare nie.
Die eerste keer in twee jaar is sy tot stilstand geruk en het sy baie tyd gehad om te dink en selfondersoek te doen. Tot haar eie verbasing het sy besef dat sy self geen begeerte het om ’n internasionale sangeres te word nie. Alle mense se kapasiteit vir roem is nie dieselfde nie, het sy meewarig besluit. Die roem wat sy tot dusver behaal het, is vir haar genoeg, bevredig haar. Sy ken haar eie beperkinge. Iets binne-in haar vertel haar dat sy nooit die standaard van ’n internasionale sangeres sal bereik nie. Sy is ook geensins ongelukkig oor daardie feit nie. Die roem en sukses wat sy reeds behaal het, het haar stoutste verwagtinge oortref.
Maar Norman, haar bestuurder en die afgelope drie maande ook haar verloofde, het ’n onversadigbare sug na roem. Dikwels gedurende hierdie afgelope dae het sy op die punt gestaan om met hom daaroor te praat, om hom te vertel dat sy daardie nuwe horison wat hy vir haar gestel het, nooit sal kan bereik nie. Maar elke keer het die woorde in haar keel vasgesteek. Sy het by voorbaat geweet dat dit hopeloos sou wees.
En sy het bang geword, bang dat hierdie man wat haar in der waarheid van niks af opgebou het, haar ook uiteindelik sal vernietig. Maar sy het nie die krag en morele moed om iets aan die saak te doen nie. Soos sy jare lank vir Neil Maritz geluister en toegelaat het dat hy haar lewe reël, so het sy Norman die afgelope twee jaar toegelaat om vir haar te dink, te besluit.
Daar verskyn nou ’n wrang glimlaggie om haar mond. Sy het daardie dag aan Neil gesê dat sy van nou af op eie bene gaan staan. Maar dit was nie so nie. Sy het maar net Neil vir Norman verruil. Dit was Norman wat haar kontrakte nagegaan het, dit was Norman wat besluit het watter uitnodiging sy sal aanneem en watter sy sal afwys. Hy het selfs besluit watter aandrok sy by watter geleentheid sal dra. Nie dat sy een oomblik in opstand daarteen gekom het nie. Sy was maar te dankbaar dat sy ’n kenner soos Norman gehad het om haar in die kunstenaarswêreld touwys te maak. Sy het so ’n beskermde lewe gelei tot daardie dag dat sy saam met hom na Johannesburg vertrek het, dat sy maar te bly was dat daar iemand soos Norman Zietsman was wat die pad vir haar gelyk kon maak.
Soos met Neil, het sy uit die staanspoor in die gewoonte verval om te doen soos wat Norman sê. Ook toe hy drie maande gelede voorgestel het dat hulle verloof raak, het sy ingestem. Daar was geen ander man in haar lewe nie. Daarvoor was sy te besig. Daar was tot dusver net nog geen tyd om enige ander man goed te leer ken nie. Dit was vanselfsprekend dat sy en Norman later ’n intiemer verhouding sou aanknoop. Indien sy wel gekies word om na Milaan te gaan, sal hulle trou voordat hulle daarheen vertrek, want natuurlik moet Norman saamgaan. Dit was ondenkbaar dat sy alleen oorsee sou gaan.
’n Geluid by haar kamerdeur trek haar aandag van haar gedagtes weg en sy probeer glimlag toe die dokter binnestap.
“Hoe gaan dit vanmiddag? ’n Bietjie beter?”
“Ek weet nie wat om te sê nie, dokter. Dit is dan of daar geen verbetering hoegenaamd wil intree nie,” antwoord sy met ’n hees, krakerige stem, wat die dokter diep laat frons.
“Sulke dinge neem tyd om reg te kom, juffrou Retief. Jy sal geduldig moet wees. Om nou oorhaastig te word kan groot skade aan jou stem veroorsaak. Jou stembande is kwaai aangetas. Jy moet so min moontlik praat.”
Sy knik net en ná ’n rukkie, nadat hy haar weer deeglik ondersoek het, kom hy orent en laat sy stetoskoop sak.
Sy oë kyk ernstig in hare af.
