Zmiany społeczne w Japonii w XIX i XX wieku. Wybrane zagadnienia. Elżbieta Kostowska-Watanabe

Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Zmiany społeczne w Japonii w XIX i XX wieku. Wybrane zagadnienia - Elżbieta Kostowska-Watanabe страница 29

Серия:
Издательство:
Zmiany społeczne w Japonii w XIX i XX wieku. Wybrane zagadnienia - Elżbieta Kostowska-Watanabe

Скачать книгу

style="font-size:15px;">      Użycie mowy pozornie zależnej także w tej scenie zbliża nas do punktu widzenia bohaterki. Wydaje się, że Yōko sama postrzega swoją sytuację nie jako naturalną i bezpośrednią interakcję, ale jako scenę, na której jedynie świadome posłużenie się społecznymi konwencjami może przynieść pożądane skutki. Zgodnie z jej przewidywaniami, jej pierwsze pojawienie się w jadalni zelektryzowało obecnych tam pasażerów. Urwały się nawet męskie rozmowy o polityce:

      [Doktor Tagawa] nie mógł przypomnieć sobie wątku rozmowy. Pozornie był zupełnie spokojny, lecz w głębi serca odczuwał wzburzenie, co Yōko natychmiast zauważyła. Miała wyraźny dowód na to, że potrafi zgodnie ze swoją wolą kształtować nastrój całego towarzystwa i sprawiało jej to satysfakcję (AO: 71).

      Pozornie Yōko „gra” dla dużej publiczności. W rzeczywistości jednak rozgrywka toczy się między kobietami – poniekąd mamy do czynienia z powtórką scenariusza małżeństwa Yōko.

      W tym miejscu warto wrócić do historii rywalizacji Yōko i jej matki o Kibe Kokyō. Przyszły mąż Yōko był wówczas wschodzącą gwiazdą japońskiego dziennikarstwa. Spektakularnie rozpoczął karierę w wieku dwudziestu pięciu lat po serii relacji z frontu wojny z Chinami, drukowanych w jednej z dużych gazet. Na fali zwycięstwa Japonii w pierwszym nowoczesnym konflikcie zbrojnym młody dziennikarz stał się kimś w rodzaju bohatera narodowego. Do domu Satsukich sprowadziła go matka Yōko, Oyasa, która działała w katolickim stowarzyszeniu kobiet i była osobą o szerokich kontaktach.

      Yōko w wieku dziewiętnastu lat wyglądała na nie więcej niż siedemnaście, ale według narratora była już doświadczoną femme fatale, znającą doskonale arkana sztuki uwodzenia. Jej uroda w połączeniu z żywą inteligencją i rozlicznymi talentami zauroczyły młodego mężczyznę. Początkowo jednak była uwodzicielska w stosunku do niego w sposób raczej rutynowy, głębsze zainteresowanie nim zaczęła okazywać dopiero w reakcji na zachowanie matki, bowiem na kiełkujące między młodymi ludźmi uczucie matka Yōko zareagowała wrogo i zazdrośnie:

      Matka Yōko wkrótce zauważyła, co się między nimi dzieje. Już wcześniej w różnych sytuacjach wykazywała wobec Yōko wręcz wrogość, tym razem jednak zdawała się w przypływie zazdrości piętrzyć przed młodymi przeszkody tak gwałtowne, że wykraczało to poza granice rozsądku. (…) Zrozumiawszy, że siłą nic nie wskóra, uciekła się do perswazji i pochlebstwa, wykorzystała męża i nawet szanowanego przez Kibe pastora – wykorzystała całą swoją inteligencję – a jednak żadna z jej strategii na nic się nie zdała. Im więcej chłodno kalkulowanych działań, z tym silniejszym uporem Yōko broniła Kibe i walczyła o niego na miarę swoich słabych, kobiecych sił. Wyglądało na to, że nie spocznie, dopóki nie zdobędzie go – wraz z duszą i ciałem – i matka w końcu się poddała. Po pięciu miesiącach ostrych starć, w pokoju wynajmowanym przez Kibe, odbyła się pewnego jesiennego popołudnia cicha ceremonia ślubna bez udziału rodziców. Kibe należał do niej – niczym zdobyte na matce trofeum wojenne (AO: 11).

      Na statku rolę matki przejmuje pani Tagawa, kobieta o wysokiej pozycji społecznej, żona szanowanego polityka, która zresztą przez krewnych bohaterki została poproszona o roztoczenie nad Yōko opieki.

      Znużone monotonią morskiej podróży i silnie wygłodzone na bodźce stado mężczyzn niczym wir bezwiednie kłębiło się wokół obu kobiet. Konflikt między panią Tagawą a Yōko toczył się w ukryciu, nawet przez moment nie wydostając się na powierzchnię, jednak w naturalny sposób oddziaływał na mężczyzn (AO: 86).

      Kobiety rywalizują najpierw o uwagę całego towarzystwa. Narrator jest przy tym zainteresowany jedynie starciem kobiet, mężczyźni są według niego jedynie zwierzęco nieświadomymi uczestnikami zdarzeń. Pani Tagawa dość szybko zaczyna posługiwać się osobą oficera pokładowego – najpierw afiszując się bliskimi z nim kontaktami, później zaś tropiąc jego ślady wokół Yōko. Kurachi wyraźnie jest więc odpowiednikiem instrumentalnie wykorzystanego niegdyś Kibe Kokyō – i stanowi jeszcze jedno wojenne trofeum Yōko w rywalizacji z inną kobietą. A jednak relacja z tym mężczyzną okaże się dla bohaterki przełomowa. Kurachi to oficer pokładowy, który jeszcze w porcie wybawił ją od kompromitacji, bez najmniejszego wysiłku znosząc płaczącego młodzieńca z pokładu statku. Pozornie nie poddaje się on urokowi Yōko i w ogóle nie reaguje na jej obecność. Kurachi nie pozwala sobą manipulować ani się uprzedmiotowić i to do niego Yōko musi zacząć dostosowywać swoje zasady gry. Skupienie na sobie jego uwagi stanie się jej obsesją[90]

      Конец ознакомительного фрагмента.

      Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

      Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

      Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

      Примечания

      1

      Wszystkie cytaty z tekstów obcojęzycznych podajemy w tłumaczeniu autorki, chyba że wskazano inaczej.

      2

      Jak zwraca uwagę Alistair D. Swale, tłumaczenie jako „restauracja” japońskiego terminu „ishin”, składającego się z dwóch znaków – „kontynuacja” i „odnowa”, nie oddaje dokładnego znaczenia japońskiego terminu (Swale 2009: 1). W Polsce Ewa Pałasz-Rutkowska i Katarzyna Starecka zaproponowały termin „Odnowa Meiji”, biorąc pod uwagę znaczenie japońskiego terminu (Pałasz-Rutkowska i Starecka 2004: 33).

      3

      Na przykład w tomie pod redakcją Mariusa B. Jansena i Gilberta Rozmana (Jansen i in.: 1986).

      4

      Janos Kornai przytacza opinię Schumpetera, zawartą w pracy „Capitalism, Socialism, and Democracy” (1942), że wszelka analiza oparta na paradygmacie systemu (i w związku z tym zmiany systemowej) powinna być interdyscyplinarną syntezą nauk zajmujących się społeczeństwem, przede wszystkim ekonomii, socjologii, politologii i historii (zob. Kornai w: Schelkle i in.: 116).

      5

      Na przykład Nisbet określa XIX-wieczną wiarę w postęp jako przekonanie, że ludzkość stopniowo przechodzi na coraz wyższe poziomy cywilizacyjne (Nisbet 1980: 10).

      6

      Dosłownie „kraj w wojnie”.

Скачать книгу


<p>90</p>

Yōko nie jest jedyną postacią, która ucieka się do technik manipulacji – wykorzystują je także jej matka, pani Tagawa, a także Kurachi – czyli bohaterowie w sposób podmiotowy uczestniczący w społecznych interakcjach. Jednak zachowanie Yōko jest przedmiotem szczególnego zainteresowania narratora.