Platt is wat - Plattdeutsch hat Bedeutung. Rolf Ahlers
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Platt is wat - Plattdeutsch hat Bedeutung - Rolf Ahlers страница 24
Nah den Middagebrut, wenn uk dat Fleisch weik ekoket was, güng et an dat Wostmaken: Knackwost, Lebberwost, Sülte, Rutwost, bie wecken Lüen uk noch Grüttewost un Swärkenwost. Twischendor mössten uk noch de Darm ebunnen weern. „Vargitt bluß nich de Klunterwöste for de Kinner“, reip de Früe, „un düsse Pott is for de Steke.“ De Kinner aten underdeme de Keerne. As de Slachter de Blase open snatt, schöllen de Kinner mit en Telder de Luft upfängen, de da rüt epüst keim. Denne keim dat ütekeuhlte Swien up den Slachtedisch. De Schinkens, de Specksieten un de Karbonade keimen täerst an de Rehe. En Nahberskind kralle sik den Swanz, swupp härre et ne al einen hinden an den Joppen ehängt. De güng sä dor dat Dorp un wunnere sik, dat de Lüe ober öhne lachen.
De Upa stund an den Kettel un koke de Rutwost. De lüttschen Wöste härre hei ja al gor, de swommen nü in den kulen Water. Bluß de Pipwost düere noch, de mösste noch en bettschen zuttern.
Dat Fleisch for de Mettwost mösste dor den Wulf edreiht weern. Twei Helpers wesseln sik dabie af, de Sweet leip man sä. En Klumpen Gehacktes keim glieks up en Telder, for dat Abendbrut. Un denne güng et an dat Mettwostmaken. Wenn de Hoheiten – Flämenpümpel un Slacke – täebunnen wärren, gaf et en lüttschen üt de Pulle – et dörste aber uk en gruten Sluck wesen.
Wenn denne noch de Brägenwost up den Rick hüng, vartrecken sik de Mannslüe in de Köke un füllen ober dat Abendbrut her. Tä warme Steke gaf et warmen Kartuffelsalat – de mit Breuhe tärecht emaket was – ne Zipolle was da uk anne. Uk de frischen Weikwöste – Lebberwost un Rutwost – mössten probeiert weern.
De Früenslüe härren nü de Waschköke under öhren Konfuchtel, wuschen allens af un schüern den Fätbodden. Wenn se weer in dat Hüs keimen, satten de Mannslüe al in de Stübe un speelen Korten, dat düere mannichmal noch de halbe Nacht. Wenn dat Beier un de Sluck tä freuh alle wärren, mösste glieks einer nah den Kräuger un noch wat halen.
De Pingstbesüch
(Nah en Gedichte von Erich Bock, hei was Paster in Rieper von achtteihn-hunnert-fief-un-neggenzig bet neggenteihn-hunnert-un-ölwe; düsse Pingstbesüch is in jenne Tied gewisslich ewesen.)
Pingsten was et un de Früe un de Meekens wärren alleene tä Hüs. De Pötte zuttern sä lüttschig vor sik hen, et schölle tä Middag Bratschen un Klümpe geben. –
Mit einen Male gaf et en grutet Gesüse. Da was dik doch ne grute Söge von de Wenneborgschen Siete dor den Sniegraben doremaket un nah de Riepersche Siete rober ekumen!
Nü süst de Söge al in den Hüse up de lange Deele hen, de Früe un de Meekens krieschet, de Söge schall jüm ja nist dän.
Dor de Middeldör lupt de Söge – un in de Köke rin! Se snüft un snüft un rükt de Bratschen un de Klümpe, dat was wat! Na, an den Bratschenpott kann se nich anrecken, aber den Steel von de Panne kriegt se mit den Snüssel tä faten – ach de Klümpe, ach de Klümpe – de grute Panne, wat for ne Schanne!
Nahdeme de Söge de Klümpe upefretten härre, leip se weer up de lange Deele. Da stund en grutet Kleerschapp. De Dör davon is tä, man güt, bluß twischen Wand un Schapp da schüft sik nü de Söge. Bumms fallt dat Schapp umme un de Früe un de Meekens ligget da under!
Höere an, nü kummt Hülpe. De Swienehirte kummt anelupen un kriegt dat Unglücke tä seihn. Angefat, de Söge her, en Bänd umme en Fät un rüt etrecket dat ganze Deiert. Dat Schapp weer huch un de Früenslüe behümschert, se kumet weer hindern Atem. Et güng doch noch mal halwege af. – De Swienehirte tocket denne mit de Söge weer dor den Sniegraben, tärügge nah de Wenneborgsche Siete.
As de Mannslüe nahdeme üt de Pingstkerke nah Hüs keimen un al den Dustemust tä wetten kreegen un dat tä wetten kreegen, wat sik täedragt härre, da füngen se tälest an tä lachen. Ji uk?
Martha-Thea
Kinner worten freuher tä Hüs eboren, de Hebamme keim un make dat. Bluß wenn sik wat besonneret tädragen könne, mösste de Dokter kumen oder et güng in en Krankenhüs.
Nahdeme nü dat Kind eboren was, de Hebamme härre en Meeken ehalt, worte ober den Namem beraen. Wie schölle dat Kind heiten? Hen un her un her un hen. De junge Mudder güng et güt, den jungen Vader uk. Bie alle düsse Namen-Seukeriee tullicke de junge Vader ne Pulle Beier üt un denne noch eine un twischendor härre hei uk al in ne Sluckpulle rin ekeeken. Nü was et Tied, de junge Vader mösste lus un dat Kind bie den Standesbeamten anmellen. De Standesbeamte schreef un schreef, hei kennt de Lüe ja. Wat se for Nöme häbbet un woneier se up düsse Eere ekumen sünd, steiht in de Bäuker. Nü aber: „Woneier is dat Meeken eboren?“ „De Ühr hat hüte morgen gerade teihn Mal eslaen“, kreeg hei tä wetten. „Un wie schall dat Meeken heiten?“ Nü kleie sik de junge Vader an sienen Koppe rumme. Ja, ja ik glöbe, ik glöbe, se häbbet eseggt – ik glöbe hinden was et wat mit „a“. Nü keek de Standesbeamte un see: „Hinden mit „a“, da gift et mehre von: Ella, Meta, Martha, ...“ – „Täuf en Ummeseihns, ik glöbe, ik glöbe et schall Martha heiten.“ De Standesbeamte schreef „Martha“ in sien Bäk. As hei denne de ganze Siete vorelesen härre, hat de junge Vader enicket un underschreben.
As de junge Vader nah Hüs tärügge keim, häbbet ne de anderen efragt: „Bist dü bie den Standesbeamten ewesen un hast dü uk den Namen behulen?“ Da gift hei tä wetten: „Dat Meeken häbbe ik anemeldt un „Martha“ steiht in den Bäke.“ Nü füllen de andern ober ne her: „Dü bist woll nich ganz kläke, dat Meeken schölle doch nich „Martha“ heiten, dat Meeken schölle doch „Thea“ heiten. Gah man glieks nochmal lus. Damidde dü „Thea“ nich vargetten deist, steiht et hier up düssen Zettel.“
De junge Vader weer hen nah den Standesbeamten. „Wutt dü noch en Kind anmellen, sünd et Twillinge?“ – „Nee, nee, ik härre dat doch vargetten, dat Meeken schölle „Thea“ heiten un nich „Martha“, in den Bäke steiht dat varkehrt.“ De Standesbeamte schürre mit sienen Koppe un see: „In den Bäke steiht dat richtig. Aber wie dü dat Meeken räpen deihst, dat is mik egal. Ji könnt doch „Thea“ datä seggen uk wenn „Martha“ in den Bäke steiht.“ – Sä is et bet hüte ebleeben, wiet ober 80 Johr is se al. „Martha“ steiht in den Bäke un alle segget „Thea“!
Piate-Beate
En Meeken was eboren, gesund, de Mudder härre allens güt oberstahn, de Vader uk. De Hebamme schicke den jungen Vader lus, nah den Standesbeamten. Düsse Standesbeamte was nü al en öldern Minsche, hei was in den Dorpe al veele Johre as Standesbeamter inesett. De „Weimarer Republik“ härre hei beleeft, wie uk dat „Dritte Reich“, den „Zweiten Weltkrieg“, de Tied mit Militärregierunge, de Währungsreform uk un nü was et al veele Johre de „Bundesrepublik Deutschland“. As Stempel härre hei öfter mal en andern ekreegen aber hei schreef in siene Bäuker allemal sä, wie hei et mal elehrt härre. De Bäkstaben fien in „rup-runder-rup un denne noch en Piek rup“, denne stund en lüttschig „i“ up den Popier. Düsse „ule dütsche Schrift“ (= Sütterlin) könnt wohrhaftig nich mehr alle Lüe lesen.
De Standesbeamte schreef un schreef in sien Bäk. Nah den Namen von dat Meeken hat hei mehre Male nahefragt aber „Beate“, wie de junge Vader weer un weer see, dat was ne woll noch nich under ekumen. Hei schreef da sä in dat Bäk, wie hei dat varstahn härre. Denne schreef hei wieer. As de junge Vader nah