De et maket, de well et nich.
De et kofft, de brüket et nich.
De et grägt, de behult et nich.
De et hat, de weit et nich.
(Sarg)
Bossen Edeward
Düt was kein eborenen Wendzellschen, hei stamme üt Brönswiek un was Dakdecker. Von öhne word noch veel vartellt, aber en fründlichen Minsche is hei woll nich alle Tieden ewesen. Hei was woll af un an mal en bettschen groff – un dat wusste hei woll uk sülmst. Sä häbbet de Lüe denn uk eseggt: „Pass up, wenn dü mal dut geihst, wat schall denn denne weern?“ – Un Edeward antwore jedet Mal: „Denne könnt se mik in ne Herrigtunne dän un nah den Kerkhowwe trüllen.“
Un wie et sik sä dript, Edeward starft un schall as erster up den nieen Kerkhowwe bieesett weern. De Doenfrüe könne keine Drägers finnen. Se wusste sik aber tä helpen un leip nah den Vorsteher. De fackele nich lange, kreeg en grutet Blatt Popier her un schreef up: „For de nächste Beerdigunge weerd as Drägers inedeilt (erstens, tweitens, drittens, veiertens, fofftens un sesstens).“ – Un de Nöme stünnen up den Popier, Stempel noch un underschreben, fertig. Wer beerdigt weern schölle, stund da nich bie, dat wussten de inedeilten Drägers uk sä. An den Beerdigungsdag wärren de Drägers alle tä de passige Tied da. –
En poor Beleefnisse üt Edeward sienen Leben kumet hier nü an de Rehe. Et sünd:
An den Bahnhowwe
Erst is dat Holt an de Rehe
Slühkartuffeln un Herrig
Dat Schinken-Eten
De Glas-Telders
De Füerwehr-Varsammlunge
An den Bahnhowwe
Bossen Edeward wohne mit siene Früe Berta ganz dichte bie den Wendzellschen Bahnhowwe, in den lesten Hüse an den Wege, wo se dumals „Nickelnkulk“ tä eseggt häbbet. Stratennöme gaf et dumals noch nich. Düsse Weg was wiet von den Dorpe wegge, was nich eplastert un ofte stund Water in de Löcker da up den Wege, Stratenlicht was da uk nich. Dorumme meinen de Lüe woll, dat da bie Nachte de Engels üt de Waterlöcker keimen – un sä was et tä düssen ulen dütschen Namen „Nickelnkulk“ ekumen. – In de neggenteihn-hunnert-un-twintiger Johre un noch et bettschen danah sünd de ersten Hüser da ebüet. Dat Geld tän Büen recke uk dumals al nich hen un nich her, wecke härren sik denne en bettschen Geld bie einen elehnt, de Julius heiten däe. Dorumme könne et ja uk „Juliusstrate“ heiten, meinen andere. –
Dat was bluß dat vorweg Vartellte, et geiht ja umme düt:
Einen Dag keim Edeward weer mit den Züge von de Stadt, da is Brönswiek midde emeint, de Sönne keek sä in dat Kupee-Finster un von de Arbeit was hei sä madderig. Hei sleip in un kreeg de Ugen erst weer up, as de Zug von den Wendzellschen Bahnhowwe al weer affäuhere. Da rat Edeward dat Kupee-Finster up un bölke rüt: „Berta, ritt de Kartuffeln von den Füer, ik snartsche vorbie!“
Erst is dat Holt an de Rehe
Et was Wintertied. Edeward was up den Howwe tägange un make Brennholt tärechte. En Deil härre hei al mit de Sage in passige Ennen tärecht esnetten un en Deil härre hei uk al tä Splittern eklöft. Ja, ja, Brennholt warmt tweimal. Ein Mal bie den Tärechtemaken un einmal bie den Varbrennen.
Un da kummt da sä en Mannsminsche mit ne Tasche, räpt al von wieen „Güen Dag“ un will wat von Edeward. Edeward schall woll wat köpen oder bestellen. Edeward lätt sik wieer nich stöern un seggt: „Erst is dat Holt an de Rehe.“
De Mannsminsche denkt, dat hei woll en güet Geschäfte maken kann, wenn man erst dat Holt tärechte is. Edeward is mit de Sage in Gange. Da nimmt de Mannsminsche de Äxe un hacket un klöft. Un kiek an, et düert bluß ne lüttsche Stunne un se könnt dat Geschirre an de Siete packen.
Nü well de Mannsminsche, wo hei doch sä dulle ehulpen hat, tä dat Geschäftliche kumen. Aber Edeward well gor nist köpen. Nü fängt de Mannsminsche an tä grummeln. „Sei häbbet doch eseggt, dat se mik wat ...“ – „Nee, nee“, blustert Edeward, „ik häbbe bluß eseggt: Erst is dat Holt an de Rehe. Wieer nist. Köpen un bestellen well ik nist. Wat ik brüke, dat häbbe ik un wat ik nich häbbe, dat brüke ik nich.“ De Mannsminsche härre sä dulle wat edan un nü mösste hei „ohne wat“ weer sä von af.
Slühkartuffeln un Herrig
Einmal keim Bossen Edeward midden in de Nacht nah Hüs un härre bannigen Smacht. Hei blustere in de Kamer un rackele siene Berta huch: „Berta, ik well wat eten. Ik häbbe Smacht.“
Un Berta steiht up, maket Füer un sett en Pott vull Slühkartuffeln up. Berta halt üt de Spiesekamer noch den Herrig, den et den andern Dag geben schölle, un Berta stellt en Telder up den Disch un leggt ne Gabel dabie.
Underdeme sünd de Kartuffeln al weik. Berta trüllt de Kartuffeln up den Disch un trecket de Slühe af. Un Edeward it un it: Kartuffeln un Herrig – Herrig un Kartuffeln – Kartuffeln un Stippe. –
Un mit einen Mal is allens alle. De Herrignapp is leddig, de Kartuffeln sünd varswunnen.
Sess-un-drittig Kartuffeln sünd et ewesen, un datä de Herrig un de Stippe. Un nü härre Edeward den Bük sä vull un könne küme noch jappen. Da reip hei denne: „Berta, nü tramp mik!“
Dat Schinken-Eten
Dat wat sik hier mal täedragt hat, word uk von andern Dörpern vartellt. Et is woll öfter vor ekumen. Un dat güng sä:
Edeward arbeie in de Stadt as Dakdecker. Un bien freuhstücken un uk et middags keeken de andern Dakdeckers un de Timmerlüe un de Mürkers scheel, wenn Edeward sien Stückedäk open make. En Enne Wost un en poor Schieben Swartbrut wickele hei üt. Dat was wat richtiget!
Hei pelle de Wost ober den Dümen un schof Wost un Brut twischen de Tähne. Edeward leit et sik smecken. Dat was wat anderet as de dröge Käse, den de Stadtjappers mehrstens middebrochten.
Den einen Dag aber, et was küme tä glöben, da packe Edeward doch en Stücke Schinken üt. De andern Lüe können sik dat ganz niepe ankieken un all un jeden von de Lüe leip dat blanke Water in den Munne tähupe un twischen de Tähne dor. Et was nich tän ankieken, säwat härren se alle noch nich beleeft. –
Edeward see: „Ji könnt mik en Sönndag alle tän Schinken-Eten beseuken.“ Un sä güng et an. Den Sönndagmorgen kumet se alle mit en Züge von Brönswiek nah Wendzelle. Edeward siene Früe stellt Telder up den Disch un leggt en grutet Swartbrut dabie. Edeward geiht up de Rokböhne, halt den Schinken un leggt ne uk up den Disch. Denne sett hei sik hen, kriegt sien Taschenmest rüt un fängt an tä eten. „Krieget jüch man wat her“, seggt hei mit vullen Munne. –
„Ja, krieget wi denn kein Mest?“, fraget nü de andern. Da antwort Edeward ganz dütlich: „Wenn en arbeien well, mott en sik dat Handwarksgeschirre middebringen – un wenn en wat eten will, dat Mest. Denn wer kein Mest hat, de hat uk keinen Mund!“
De
