башына йөри-йөри сөйләде. – Әйдә, улым, кунакларның күңеле ачылсын, үзебезчә бер көй сыздырып җибәр әле.
– Эрет әле йөрәк маен!
– Җыр да җырламагач, солдат озату буламыни!
Кунаклар гөр килеп шаулаша башлагач, әнисенең дә йөзенә нур кунды. Рифкать үз бүлмәсенә кереп гитара алды да өстәл янына килеп басты.
– Нәрсә уйныйм соң?
– Һи-һи! Кит моннан, – диде аңа җизни тиеш кеше. – Бу шалтыравыкка кушыла алмыйм мин.
– Ташлале шул тимерчыбыклы әрҗәңне.
– Гармун кирәк, гармун.
– Гармунның көе су аккан шикелле бит аның. Ә бу нәрсә шалтыр да шолтыр.
– Ярар инде, агайнеләр, – дип, аларны тынычландырды әтисе. – Кемгә нәрсә бит. Безнең колак шуңа күнеккәндер инде. Соң, улым, авылда өйрәнеп кайттым, дигән идең бит. Кунакларның күңелен күр әле бер.
Рифкать гитарасын стенага сөяп куйды да иң өстенә гармун каешын салды.
– Юньләп уйный белмим бит.
– Әйдә, әйдә, ялындырма!
Ул гармун төймәләренә карый-карый уйнап җибәрде. Шактый гына кызып киткән кунаклар, берәм-берәм сөйләшүдән туктап, тын калдылар. Өстәл почмагына утырган агай гына нәрсәдер әйтергә талпына, ә хатыны, аны тыярга тырышып, терсәге белән төртә. Менә ул, хатынының кулын этәреп куйды да торып басты:
– Ә минем малай бармый! – дип кычкырды ул. – Минем малай, институтка керәм, ди! – Мактануы идеме бу аның, әллә уфтануымы— беркем дә аңламады, аңа игътибар итүче дә булмады.
– Тукта инде, җүләр, – дип, хатыны, итәгеннән тартып, урынына утыртты.
– Ә минем малай бармый, ә минем малай… – дип, һаман сөйләнә бирде ул. Ләкин шулчак Рифкатьнең әтисе җыр башлап җибәрде, һәм аның тавышы күмелеп калды. Җырны барысы да күтәреп алдылар:
Җиз кыңгырау тагып кына,
Атларда чабып кына.
Кайтыр идем яшьлегемә
Тик сине алып кына.
– Әйдә кушыл, кода.
– Җиңги, җиңги, нигә авызыңа су капкандай утырасың?
– Ә-әй, күрше, малай көн дә китми бит армиягә, селкетик әле дөньясын!
Әтисе белән әнисе, берсен берсе уздырып, кунакларны кыстый, болай да кызып җиткән мәҗлесне тагын да ямьлерәк, күңеллерәк итәргә тырыша иде. Җыр кунакларны җилкетеп җибәрде, кайберләре сикереп торып биергә үк тотынды. Рифкать бию көен белми, шуңа күрә гармунын өзек-өзек тарткалап кына торды. Ләкин җыр, бию, кычкырып сөйләшү авазлары астында гармун тавышы ишетелми дә иде. Ирләр чүгәли-чүгәли бии, хатын-кызлар, өстәлнең бер башына җыелган да, берсен-берсе бүлә-бүлә, нидер сөйләшә:
– Мәрфуганың малае армиядән кайткан, ул киемнәре, ул буй-сын, коеп куйган гөрнәдир инде.
– И-и кызый, әле генә елак бер малай иде бит. Әнисе итәгенә ябышып йөри иде.
– Сафураныкыннан да хат килгән. «Макарон» булып калам, дигән. Анысы нәрсәдер инде тагын? Солдатларны ашатып торучыдыр йә.
Ирләр дөбер-шатыр
